W KIERUNKU RELACYJNEJ KONCEPCJI UCZESTNICTWA W KULTURZE / Toward a Relational Theory of Cultural Participation

• Authors: Marek Krajewski
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article is composed of two parts. The first contains a formulation of the relational theory of culture, in which culture is the way elements of a given collective become interconnected. This definition makes it possible to perceive that both human and animal collectives have cultures, as do collectives formed entirely of material objects. The differences between them result from the manner in which the elements constituting the whole relate to one another. In the second part of the article, the author presents the relational theory of cultural participation, in which cultural participation is the influence of a certain element (an individual or group, but also objects, living organisms, etc.) on relations between the constituent parts of the given collective. The article also contains an extensive critique of the traditional view of cultural participation, and proposes ways in which the process could be researched if viewed in relational categories.

Keywords

EN

contemporary culture; relational theory of culture; cultural participation; kultura wspołczesna; relacyjna koncepcja kultury; uczestnictwo w kulturze

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2013
• Volume: 57
• Issue: 1
• Pages: 29-67

Dates

published

2013-03-01

online

2013-07-31

Contributors

author

Marek Krajewski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Abriszewski Krzysztof, 2008, Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruna Latoura, Universitas, Krakow.
• Adorno Theodore, Horkheimer Max, 1994, Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, IFiS PAN, Warszawa.
• Banaszak Grzegorz, Kmita Jerzy, 1994, Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Instytut Kultury,Warszawa.
• Barker Chris, 2005, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, tłum. Agata Sadza,Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Baudrillard Jean, 2006, Spisek sztuki. Iluzje i deziluzje estetyczne, tłum. Sławomir Krolak, Sic!, Warszawa.
• Benedict Ruth, 2008, Wzory kultury, tłum. Jerzy Prokopiuk, Muza, Warszawa.
• Bennett Tony, Grossberg Lawrence, Morris Meaghan (red.), 2005, New Keywords: A Revised Vocabularyof Culture, and Society, Blackwell, Malden.
• Bennett Tony i in., 2010, Culture, Class, Distinction, Routledge, New York.
• Bernstein David, 2006, Billboard! Reklama otwartej przestrzeni, tłum. Ewa Ciszkowska,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Blumer Herbert, 2007, Interakcjonizm symboliczny, tłum. Grażyna Woroniecka, Nomos, Krakow.
• Bourdieu Pierre, 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.
• Bourdieu, Pierre, 2007, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. Andrzej Zawadzki, Universitas, Krakow.
• Bourdieu Pierre, Passeron Jean-Claude, 1990, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. Elżbieta Neyman, PWN, Warszawa.
• Chalmers J. David, Clark Andy, 2002, The Extended Mind, w: Dave Chalmers (red.), Philosophy ofMind: Classical and Contemporary Readings, Oxford University Press, Oxford.
• Christakis Nicholas A., Fowler James H, 2011, W sieci. Jak sieci społeczne kształtują nasze życie, tłum. Izabela Szybilska-Fiedorowicz, Smak Słowa, Sopot.
• Couldry Nick, 2006, Culture and Citizenship: The Missing Link?, „European Journal of Cultural Studies”, t. 9, nr 3.
• Czerwiński Marcin, 1971, Kultura i jej badanie, Ossolineum, Wrocław.
• Dant Tim, 2005, Materiality and Society, Open University Press, New York.
• Danto Arthur C., 2006, Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• De Landa Manuel, 2006, A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity, Continuum, London.
• Dickie George, 1997, Art Circle: Theory of Art, Haven, Chicago.
• Du Gay Paul, 1997, Doing Cultural Studies: The Story of Sony Walkman, Sage, London.
• Dwight Macdonald 2002, Teoria kultury masowej, w: Czesław Miłosz (red.), Kultura masowa,Wydawnictwo Literackie, Krakow.
• Dziełak Karolina, Rogozińska Anna, Stańczuk Aleksandra 2011, (red), Edukacja + animacja, NCK, Warszawa.
• Edensor Tim, 2005, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. Agata Sadza, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Ekonomia…, 2010, Ekonomia kultury. Przewodnik Krytyki Politycznej,Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Elias Norbert, 2010, Czym jest socjologia?, tłum. Bogdan Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Eurostat, 2011, Cultural statistics. Edition 2011, (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-32-10-374/EN/KS-32-10-374-EN.PDF).
• Fatyga Barbara, 2005, Dzicy z nasze ulicy, Ośrodek Badań Młodzieży-Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Fatyga Barbara, Dudkiewicz Magdalena, Tomanek Paweł, Michalski Ryszard, 2012, Kultura podpochmurnym niebem. Dynamiczna diagnoza stanu kultury wojewodztwa warmińsko-mazurskiego. Raporti rekomendacje praktyczne, Olsztyn-Warszawa (http://www.ceik.eu/fileadmin/user_upload/diagnoza-raport/Dynamiczna_diagnoza_kultury_Warmii_i_Mazur4.pdf).
• Fidler Roger F., 1997, Mediamorphosis: Understanding New Media, Pine Forge Press, Thousand Oaks.
• Fienkielkraut Alain, 1992, Porażka myślenia, tłum. Maryna Ochab, Niezależna OficynaWydawnicza, Warszawa. Fiske John, 1999, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, tłum. Aleksandra Gierczak, Astrum, Wrocław.
• FoucaultMichel, 1998, Nadzorować i karać: narodziny więzienia, tłum. Tadeusz Komendant, Aletheia- -Spacja, Warszawa.
• Frąckowiak Maciej, Olszewski Lechosław, Rosińska Monika (red.), 2012, Kolaboratorium. Zmiana i wspołdziałanie, Poznań (http://kolaboratorium.pl/wp-content/uploads/2012/06/Kolaboratorium.pdf).
• Gandhi Leela, 2008, Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, tłum. Jacek Serwański, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Gell Alfred, 1998, Art and Agency: An Anthropological Theory, Clarendon Press, Oxford.
• Gellner Ernest, 1991, Narody i nacjonalizm, tłum. Teresa Hołowka, Państwowy InstytutWydawniczy, Warszawa.
• Ghirardo Diane, 1999, Architektura po modernizmie, tłum. Maciej Motak, Marta A. Urbańska, Via, Warszawa.
• Giddens Anthony, 2004, Socjologia, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Goldman Robert, Papson Stephen, 1998, Nike Culture: The Sign of the Swoosh Core Cultural Icons, Sage, London.
• Golka Marian, 2007, Socjologia kultury, Scholar, Warszawa.
• Grad Jan, 1997, Badanie uczestnictwa w kulturze artystycznej w polskiej socjologii kultury,Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Halavais Alexander, 2008, Search Engine Society, Polity, Cambridge.
• Hall Stuart (red.), 2000, Representation: Cultural Representation and Signifying Practices, Sage, London.
• Hebdige Dick, 1988, Hiding in the Light: On Images and Things, Routledge, London-New York.
• HeinichNathalie, 2010, Socjologia sztuki, tłum. Agnieszka Karpowicz, OficynaNaukowa,Warszawa.
• Hobsbawm Eric J., Ranger Terence (red.), 2008, Tradycja wynaleziona, tłum. Mieczysław Godyń, Filip Godyń, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Jenks Chris, 1999, Kultura, tłum. Wojciech J. Burszta, Zysk i S-ka, Poznań.
• Johnston Brian, 2005, Everything Bad Is Good for You: How Today’s Popular Culture Is Actually MakingUs Smarter, Riverhead Books, New York.
• Kahney Leander, 2005, The Cult of iPod, No Starch Press, San Francisco.
• Kalaga Wojciech (red.), 2004, Dylematy wielokulturowości, Universitas, Krakow.
• Kaufmann Jean-Claude, 2004, Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, tłum. Krzysztof Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Kepplinger Hans Mathias, 2008, Mechanizmy skandalizacji w mediach, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Kisielewski Andrzej, 1999, Sztuka i reklama, Trans Humana, Białystok.
• Kłoskowska Antonina, 1972, Społeczne ramy kultury, PWN, Warszawa.
• Kłoskowska Antonina, 1981, Socjologia kultury, PWN, Warszawa.
• Kołakowski Leszek, 1990, Cywilizacja na ławie oskarżonych, Res Publica, Warszawa.
• Krajewski Marek, 1997, Strategie upowszechniania sztuki w Polsce w latach 1956-1989. Na przykładzieGalerii Krzywe Koło, Galerii Foksal i Gruppy, Poznań (rozprawa doktorska dostępna w Repozytorium UAM w Poznaniu: https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/handle/10593/3505).
• Krajewski Marek, 2008, Przedmiot, ktory uczłowiecza…, „Kultura Wspołczesna”, nr 3.
• Krajewski Marek, 2010a, Sposoby życia przedmiotow. O trwałości dobr materialnych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
• Krajewski Marek, 2010b, Władza horyzontalna. O życiu po śmierci Michaela Jacksona, w: Michał Staniszewski (red.), Miasto przywodztwa, Wydawnictwo Forum Naukowe-Passat-Paweł Pietrzyk, Poznań
• Kromm Jane, Benforado Bakewell Susan (red.), 2010, A History of Visual Culture:Western Civilizationfrom the 18th to the 21st century, Berg, New York.
• Kucharczyk Jacek, 1996, Kłopoty z wielokulturowością, w: Aldona Jawłowska (red.), Rożnica i rożnorodność. O kulturze ponowoczesnej - szkice krytyczne, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
• Kurz Iwona (red.), 2011, Lokalnie: animacja kultury/community arts, IKP UW, Warszawa.
• Lanier Jaron, 2010, You Are Not a Gadget, Alfred A. Knopf, New York.
• Lash Scott, Lury Celia, 2007, Global Culture Industry: The Mediation of Things, Polity, Cambridge.
• Latour Bruno, 2010, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie to teorii aktora-sieci, tłum. Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Krakow.
• Levinson Paul, 2010, Nowe nowe media, tłum. Maria Zawadzka, Wydawnictwo WAM, Krakow.
• Levi-Strauss Claude, 1993, Rasa i kultura, w: Claude Levi-Strauss, Spojrzenie z oddali, tłum.Wincenty Grajewski, PIW, Warszawa.
• Maffesoli Michel, 2008, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, tłum.
• Marta Bucholc, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Marody Mirosława, Giza-Poleszczuk Anna, 2004, Przemiany więzi społecznych, Scholar, Warszawa.
• Matuchniak-Krasuska Anna, 2010, Zarys socjologii sztuki Pierre‘a Bourdieu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Miłosz Czesław (red.), 2002, Kultura masowa, Wydawnictwo Literackie, Krakow.
• Morrone Adolfo, 2006, Guidelines forMeasuring Cultural Participation,UNESCO Institute for Statistics (http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/culpart06.pdf).
• Nowicka Ewa, 1998, Świat człowieka - świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• O’Toole Fintan, 2006, Dismantling the Barriers to Participation in Cultural Life, NDA 5th Annual Disability Conference (http://www.nda.ie/cntmgmtnew.nsf/0/5A19C972AF5A7B93802571E60052A06B/$File/conf20063.html).
• Ossowski Stanisław, 1966, Więź społeczna i dziedzictwo krwi, PWN, Warszawa.
• Pakulski Jan, 1997, Cultural Citizenship, „Citizenship Studies”, t. 1, nr 1, s. 78-86.
• Parsons Talcott, 2009, System społeczny, tłum. Michał Kaczmarczyk, Nomos, Krakow.
• Pratkanis Anthony R., Aronson Elliot, 2005, Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji naco dzień, tłum. Jozef Radzicki, Marcin Szuster, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Przybyszewska Urszula, 1982, Przemiany uczestnictwa kulturalnego społeczeństwa polskiego w świetlebadań socjologicznych, Instytut Kultury, Warszawa.
• Rogers Mary Frances, 2003, Barbie jako ikona kultury, tłum. Ewa Klekot, Muza, Warszawa.
• Rosaldo Renato, 1991, Cultural Citizenship and Educational Democracy, „Cultural Anthropology”, t. 9, nr 3.
• Salmi Hannu, 2010, Europa XIX wieku. Historia kulturowa, tłum. Agnieszka Szurek, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Schiffer Michael B., 2010, Studying Technological Change: A Behavioral Approach, Smithsonian Institution Press, Salt Lake City.
• Siemaszko Andrzej, 1993, Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Simmel Georg, 1975, Socjologia, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, PWN, Warszawa.
• Stevenson Nick (red.), 2002, Culture and Citizenship, Sage, London.
• Storey John, 2003, Inventing Popular Culture, Blackwell, London.
• Szahaj Andrzej, 2004, E Pluribus Unum. Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Universitas, Krakow.
• Taylor Mark C., Saarinen Esa, 1994, Imagologies: Media Philosophy, Routledge, London.
• Tyszka Andrzej, 1971, Uczestnictwo kulturze. O rożnorodności stylow życia, PWN, Warszawa.
• Tyszka Andrzej, 1987, Interesy i ideały kultury: struktura społeczeństwa i udział w kulturze, PWN, Warszawa.
• van den Berghe Pierre L., 1991, Łączenie paradygmatow: biologia i nauki społeczne, w: Barbara Szacka, Jakub Szacki (red.), Człowiek zwierzę społeczne, Czytelnik, Warszawa.
• Williams Raymond, 1985, Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. Revised Edition, Blackwell, New York.
• Williams Raymond, 1998, Culture Is Ordinary, w: Raymond Williams, Resources of Hope: Culture,Democracy, Socialism, Verso, London.
• Willis Paul, 2005, Wyobraźnia etnograficzna, tłum. Ewa Klekot, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Young Robert J. C., 2012, Postkolonializm. Wprowadzenie, tłum. Marek Krol, Wydawnictwo UJ, Krakow.
• Zamiara Krystyna, 2001, Partycypacja kulturowa - punkt widzenia behawioryzmu oraz społeczno-regulacyjnejkoncepcji kultury, w: Barbara Kotowa (red.), Kultura jako przedmiot badań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
• Ziołkowski Marek, 1994, Sprawowanie władzy a przekonania ludzkie, „Studia Socjologiczne”, nr 2.
• Znaniecki Florian, 1971, Nauki o kulturze, PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.2478/kultura-2013-0003