TheLinguistic WorldviewRevisited. A Cognitive Analysis of Plant Terms

• Authors: Agnieszka Mierzwińska-Hajnos
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The analysis of plant names offers enormous interpretive possibilities in the field of lexical semantics. (On the name-related interpretation of an expression's meaning, see, for example, Carroll 1985.) One such possibility, for example, is to define a plant term through the prism of the linguistic worldview as proposed by Bartmiński (1999, 2007, 2009), another - by the theory of cognitive domains as delineated by Langacker (1987, 1988a, 1988b, 2005, 2008). The problem is not a trivial one: what is required of a modern lexical analysis nowadays is that it should offer an account of how, for example, the meaning of the word pansy ‘any of various plants of the genera Achimenes or Viola, especially V. tricolor or its hybrids, having flowers with velvety petals of various colors’ is related to such disparate meanings as ‘a man or boy who is considered effeminate’ or even to ‘a homosexual male’.Although both Bartmiński's and Langacker's theories can provide viable lexicographic definitions of an expression such as pansy, the two theories differ in the ways such definitions are held to be structured. Thus, using the notion of facet, Bartmiński's theory makes a clear-cut division between the so-called lexicographical definition of a word and its cognitive counterpart, "which reflects the socially preserved categorization of phenomena specific for a given language and its users" (Bartmiński 2007: 42). Langacker, in turn, by making crucial use of the so-called complex matrix of domains (Langacker 1988: 56), claims - contra Bartmiński - that "the existence of a clear-cut boundary [between linguistic and extra-linguistic knowledge] has been assumed on methodological (not factual) grounds [only]ę (Langacker 1988:57; also Taylor 1989).The aim of this paper is to critically evaluate the two approaches to an expression's meaning. It is argued that of the two, it is Langacker's approach that is to be preferred, given its precise description of the processes involved in the "dynamic, on-line" account of plant meaning.

Keywords

EN

The linguistic worldview; facets; cognitive domains; the domain matrix; on-line meaning

• Publisher: De Gruyter
• Journal: Poznań Studies in Contemporary Linguistics
• Year: 2010
• Volume: 46
• Issue: 4
• Pages: 457-479

Dates

published

2010-12-01

online

2011-03-30

Contributors

author

Agnieszka Mierzwińska-Hajnos

• Maria Curie-Skłodowska University, Lublin

References

• Bartmiński, J. (ed.) 1980. Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny [A dictionary of folk linguistic stereotypes. A trial volume]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• The British National Corpus.
• Chaciński, B. 2007. Totalny słownik najmłodszej polszczyzny [A total dictionary of the youngest Polish language]. Krakó: Znak.
• Focus [magazine]. 8/2000.
• The Free Dictionary.[PubMed]
• Gazeta Wyborcza.
• Korpus języka polskiego PWN.
• Simpson, J. A. and E. S. C. Weiner (eds.). 1993. The compact Oxford English dictionary. Oxford: Oxford University Press.
• Smółkowa, T. (ed.). 2004. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1993-2000 [New Polish vocabulary. Press materials from the years 1993-2000]. (Part 1, A-H.) Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• Stępniak, K. 1993. Słownik tajemnych gwar przestępczych [A dictionary of secret criminal slang]. London: Wydawnictwo Puls.
• Summers, D. (ed.). 1987. Longman Dictionary of Contemporary English. London: Longman.
• Szymczak, M. (ed.). 1979. Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Z Magazine. April 2000.
• Zgółkowa, H. (ed.). 2004. Nowy słownik gwary uczniowskiej [A new dictionary of student slang]. Wrocław: Euro.
• SECONDARY SOURCES
• Ajdukiewicz, K. 1934/1985. "Obraz świata i aparatura pojęciowa" [Worldview and the cognitive apparatus]. In: Ajdukiewicz, K. (ed.), Język i poznanie [Language and cognition], vol. 1. Warszawa: PWN. 175-195.
• Anusiewicz, J. 1990. "Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku" [The problems of the linguistic world view in the beliefs of selected 20th-century German linguists and philosphers]. In: Bartmiński, J. (ed.), Językowy obraz świata [The linguistic worldview]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 277-307.
• Apresyan, J. 1974. Leksičeskaja semantika [Lexical semantics]. Moscow: Nauka.
• Apresyan, Y. D. 1994. "Naiwny obraz świata" [The naive worldview]. Etnolingwistyka 6. 5-12.
• Apresyan, Y. D. 1995. Izbrannye trudy [Collected works]. (Vol 2: Intergral'noye opisaniye yazyka i sistemnaya leksikografiya [Integral language description and system lexicography]. Moskva: Yazyki russkoy kul'tury.
• Arutyunova, N. D.(ed.) 1994. Ponyatiye sud'by v kontekste raznykh kul'tur [The notion of destiny in the context of different cultures]. Moskva: Izdatel'stvo Nauka.
• Arutyunova, N. D. (ed.) 1999. Obraz cheloveka v kul'ture i yazyke [The image of man in culture and language]. Moskva: Indrik.
• Bartmiński, J. (ed.). 1980. Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny [A dictionary of folk linguistic stereotypes. A trial volume]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Bartmiński, J. (ed.). 1990. Językowy obraz świata [The linguistic worldview]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bartmiński, J. 1986. "Czym zajmuje się etnolingwistyka?" [What does ethnolinguistics deal with?] Akcent 26. 16-22.
• Bartmiński, J. 2006. Językowe podstawy obrazu świata [The linguistic fundations of worldviews]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bartmiński, J. 2007. Stereotypy mieszkają w języku [Stereotypes live within language]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bartmiński, J. 2009. Aspects of cognitive ethnolinguistics. (Transl. by A. Głaz) London: Equinox.
• Bybee, J. 1985. Morphology. A study in the relation between meaning and form. Amsterdam: John Benjamins.
• Fabiszak, M., A. Hebda and I. Kokorniak 2009. "Belief, reason, and emotion: Abstract categories across genres and world Englishes". Paper read at Poznań Linguistic Meeting 2009.
• Geeraerts, D. 2010. Theories of lexical semantics. Oxford: Oxford University Press.
• Grzegorczykowa, R. 1990. "Pojęcie językowego obrazu świata" [The notion of linguistic worldview]. In: Bartmiński, J. (ed.), Językowy obraz świata [Linguistic worldview]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 41-49.
• Grzegorczykowa, R. 2001. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej [An introduction to linguistic semantics]. (3rd ed.) Warszawa: PWN.
• Grzegorczykowa, R. 2004. "Punkt widzenia nadawcy w znaczeniach leksemów" [The sender's point of view in lexeme meanings]. In: Bartmiński, J., S. Niebrzegowska-Bartmińska and R. Nycz (eds), Punkt widzenia języku i w kulturze [Point of view in language and culture]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 161-176.
• Grzegorczykowa, R. and K. Waszakowa (eds). 2000-2003. Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne [Studies in comparative semantics. Names of colours, names of dimensions, mental predicates]. (Vols. 1-3.) Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Grzegorczykowa, R. and Z. Zaron. 1993. Studia semantyczne [Semantic studies]. (Polono-Slavica Varsoviensia 12.) Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Habrajska, G. 2000. "Metody ankietowe i analiza tekstów w badaniach językowego obrazu świata" [Questionnaire methods and text analysis in studies of linguistic worldview]. Język a Kultura 13. 74.
• Habrajska, G. 2001. "Funkcjonowanie nazw roślin w potocznej polszczyźnie" [How plant names function in colloquial Polish]. In: Dąbrowska, A. and I. Kamińska-Szmaj (eds), Świat roślin w języku i kulturze [The plant world in language and culture]. (Język a Kultura 16.) Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. 207-212.
• Humboldt, W. von. 1836. Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und Ihren Einfluß auf die geistige Entwickelung des Menschengeschlechts. Berlin: F. Dümmler.
• Jodłowski, S. 1971. Studia nad częściami mowy [Studies in parts of speech]. Warszawa: PWN. 7-49.
• Jodłowski, S. 2003. "Kryteria klasyfikacji wyrazów na części mowy" [Criteria for the classification of words into parts of speech]. In: Bartmiński, J. and M. Nowosad-Bakalarczyk (eds), Współczesna polszczyzna - Wybór opracowań [Modern Polish - A selection of studies]. (Vol.6. Części mowy [Parts of speech].) Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 9-34.
• Kardela, H. 1990. "Ogdena i Richardsa trójkąt uzupełniony, czyli co bada gramatyka kognitywna" [The Ogden-Richards triangle completed, or what does cognitive grammar study]. In: Bartmiński, J. (ed.), Językowy obraz świata [Linguistic worldview]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 15-40.
• Kardela, H. 1992. "Gramatyka kognitywna jako globalna teoria języka" [Cognitive grammar as a global theory of language]. In: Nowakowska-Kempna, I. (ed.), Język a kultura. Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej [Language and culture. The methodological foundations of modern semantics]. (Vol. 8.) Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Kardela, H. 2006. "Metodologia językoznawstwa kognitywnego" [The methodology of cognitive linguistics]. In: Stalmaszczyk, P. (ed.), Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne [Linguistic methodology. Theoretical foundations]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Korżyk, K. 1999. "Język i gramatyka w perspektywie komunikatywizmu" [Language and grammar from the perspective of communicativism]. In: Awdiejew, A. (ed.), Gramatyka komunikacyjna [Communication grammar]. Kraków: PWN. 9-32.
• Langacker, R. 1987. Foundations of cognitive grammar. (Vol. 1: Theoretical prerequisites.) Stanford: Stanford University Press.
• Langacker, R. 1988a. "An overview of cognitive grammar". In: Rudzka-Ostyn, B. (ed.), Topics in cognitive linguistics. Amsterdam: Benjamins. 3-48.
• Langacker, R. 1988b. "A view of linguistic semantics". In: Rudzka-Ostyn, B. (ed.), Topics in cognitive linguistics. Amsterdam: Benjamins. 49-90.
• Langacker, R. 1991. Foundations of cognitive grammar. (Vol. 2: Descriptive application.) Stanford: Stanford University Press.
• Langacker, R. 1995. Wykłady z gramatyki kognitywnej [Lectures in cognitive grammar]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Langacker, R. 1998. "Conceptualisation, symbolisation and grammar". In: Tomasello, M. (ed.), The new psychology of language: Cognitive and functional approaches to language structure. Mahwah, NJ: Earlbaum. 1-39.
• Langacker, R. 1999a. "Assessing the cognitive linguistic enterprise". In: Janssen, T. and G. Redeker (eds.), Cognitive linguistics: Foundations, scope and methodology. Berlin: Mouton de Gruyter. 13-60.
• Langacker, R. 1999b. Grammar and conceptualization. Berlin: Mouton de Gruyter.
• Langacker, R. 2000. "A dynamic usage-based model". In: Barlow, M. and S. Kemmer (eds.), Usage-based models of language. Stanford: CSLI Publications. 1-64.
• Langacker, R. 2005. Wykłady z gramatyki kognitywnej [Lectures in cognitive grammar]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
• Langacker, R. 2007. "Cognitive grammar". In: Geeraerts, D. and H. Cuyckens (eds.), The Oxford handbook of cognitive linguistics. Oxford: Oxford University Press. 421-462.
• Langacker, R. 2008. Cognitive grammar: A basic introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Levontina, I. B. and A. Zalizniak 2001. "Human emotions viewed through the Russian language". In: Harkins, J. and A. Wierzbicka (eds), Emotions in crosslinguistic perspective. Berlin: Mouton de Gruyter. 291-336.
• Maćkiewicz, J. 1988. "Świat widziany poprzez język" [The world as seen though language]. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne 26(30). 131-150.
• Muszyński, Z. 1988. "Problem wiedzy pozajęzykowej w badaniach lingwistycznych" [The problem of extralinguistic knowledge in linguistic studies]. In: Bartmiński, J. (ed.), Konotacja [Connotation]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 129-153.
• Nowakowska, A. 1998. "Bukiet jarzyn po polsku (prototyp a frazeologia)" [The mirepoix in Polish (prototype and phraseology)]. In: Anusiewicz, J. and J. Bartmiński (eds), Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne [Stereotype as the object of study in linguistics. Theory, methodology, empirical analyses]. (Język a kultura [Language and culture] 12.) Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. 272-277.
• Nowakowska, A. 2001. "Nazwy roślin w stałych polskich konstrukcjach komparatywnych" [Plant names in fixed Polish comparative constructions]. In: Lewicki, A. M. (ed.), Problemy frazeologii europejskiej IV [Problems in European phraseology 4]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 59-70.
• Pisarek, W. 1975. "Wyobrażenia o polskich stereotypach regionalnych" [Beliefs about Polish regional stereotypes]. Zeszyty Prasoznawcze 1. 73-78.
• Pisarek, W. 1999. "Językowy obraz świata" [Linguistic worldview]. In: Urbańczyk, S. and M. Kucała (eds.), Encyklopedia języka polskiego [An encyclopedia of the Polish language]. (3rd ed.) Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 168.
• Pisarek, W. 2002. Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność [Flagship Polish words and their audience]. Kraków: Universitas.
• Pisarkowa, K. 1976. "Konotacja semantyczna nazw narodowości" [Semantic connotations of nationality terms]. Zeszyty Prasoznawcze 1. 5-26.
• Puzynina, J. 1989. "Jak pracować nad językiem wartości?" [How to work on the language of values?] In: Puzynina, J. and J. Bartmiński (eds), Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne [Lexical and axiological problems]. (Jezyk a kultura [Language and culture] 2.) Wrocław: Wiedza o kulturze. 185-198.
• Puzynina, J. 1992a. Język wartości [The language of values]. Warszawa: PWN.
• Puzynina, J. 1992b. "Problematyka aksjologiczna w językoznawstwie" [The problems of axiology in linguistics]. In: Sawicki, S. and A. Tyszczyk (eds), Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze [The problems of axiology in literary studies]. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski. 9-72.
• Puzynina, J. 1997. Słowo - wartość - kultura [Word - value - culture]. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Puzynina, J. 1998. "Struktura semantyczna narodu a profilowanie" [The semantic structure of a nation and profiling]. In: Bartmiński, J. and R. Tokarski (eds), Profilowanie w języku i w tekście [Profiling in language and text]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 259-276.
• Sapir, E. 1957. "Language". In: Mandelbaum, D. G. (ed.), Culture, language and personality: Selected essays. Berkeley: University of California Press. 1-44.
• Tabakowska, E. 2004. "O językowych wyznacznikach punktu widzenia" [On the linguistic indicators of point of view]. In: Bartmiński, J., S. Niebrzegowska-Bartmińska and R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze [Point of view in language and culture]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 47-64.
• Taylor, J. 1989. Linguistic categorization. Prototypes in linguistic theory. Oxford: Claredon Press.
• Taylor, J. 1995. Linguistic categorization. (2nd ed.) Oxford: Oxford University Press.
• Taylor, J. 2002. Cognitive grammar. Oxford: Oxford University Press.
• Taylor, J. 2003a. "Category extension by metonymy and metaphor". In: Dirven, R. and R. Pörings (eds.), Metaphor and metonymy in comparison and contrast. Berlin: Mouton de Gruyter. 323-347.
• Taylor, J. 2003b. Linguistic categorization. (3rd ed.) Oxford: Oxford University Press.
• Tokarski, R. 1993. "Słownictwo jako interpretacja świata" [Lexicon as an interpretation of the world]. In: Bartmiński, J. (ed.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku [An encyclopedia of 20th-century Polish culture]. (Vol. 2: Współczesny język polski [Modern Polish].) Wrocław: Wiedza o Kulturze. 335-362.
• Tokarski, R. 1998. "Językowy obraz świata a niektóre założenia kognitywizmu" [Linguistic worldview and some assumptions of cognitivism]. Etnolingwistyka 9/10. 7-24.
• Tolstaya, S. M. 1993. Etnolingvistika v Lubline [Ethnolinguistics in Lublin]. Slavyanovedeniye 3. 47-59.
• Tolstaya, S. M. 2004. "Znaczenie symboliczne a punkt widzenia: Motywacja znaczeń symbolicznych (kulturowych)" [Symbolic meanings and point of view: Motivations of symbolic (cultural) meanings]. In: Bartmiński, J., S. Niebrzegowska-Bartmińska and R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze [Point of view in language and culture]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 177-184.
• Tolstaya, S. M. 2006. "Postulaty moskovskoy etnolingvistiki" [The postulates of Moscow ethnolinguistics]. Etnolingwistyka 18. 7-27.
• Tolstoy, N. I. 1990. "Yazyk i kul'tura. Nekotorye problemy slavyanskoy etnolingvistiki" [Language and culture. Some problems of Slavic ethnolinguistics]. Zeitschrift für Slavische Philologie L-2. 238-253.
• Tolstoy, N. I. 1995. Yazyk i narodnaya kul'tura. Ocherki po slavyanskoy mifologii i etnolingvistike [Language and national culture. Essays on Slavic mythology and ethnolinguistics]. Moskva: Indrik.
• Tolstoy, N. I. 1997. Izbrannye trudy [Collected workds]. (Vol. 1: Slavyanskaya leksikologiya i semasiologiya [Slavic lexicology and semasiology].) Moskva: Yazyki russkoy kul'tury.
• Waszakowa, K. and R. Grzegorczykowa. 2000. Studia z semantyki porównawczej. Część I [Studies in comparative semantics. Part 1]. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Waszakowa, K. and R. Grzegorczykowa. 2003. Studia z semantyki porównawczej. Część II. [Studies in comparative semantics. Part 2]. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Whorf, B. L. and J. B. Caroll (eds.). 1964 Language, thought, and reality: Selected writings. Cambridge, MA: MIT Press
• Wierzbicka, A. 1985. Lexicography and conceptual analysis. Ann Arbor: Karoma Publishers.
• Wierzbicka, A. 1991. "Uniwersalne pojęcia ludzkie i ich konfiguracje w różnych kulturach" [Universal human concepts in culture-specific configurations]. (Transl. by H. Kardela.) Etnolingwistyka 4. 7-41.
• Wierzbicka, A. 1992. Semantics, culture and cognition. Oxford: Oxford University Press.
• Wierzbicka, A. 1996. Semantics, primes and universals. Oxford: Oxford University Press.
• Wierzbicka, A. 1997. Understanding cultures through their key words. Oxford: Oxford University Press.
• Wysoczański, W. 2005. Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych na materiale wybranych języków [Linguistic worldview in comparisons lexicalised on the basis of material from selected languages]. (Acta Universitatis Vratislaviensis 288.) Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Zinken, J. 2004a. "Metaphors, stereotypes and the linguistic picture of the world: Impulses from the Ethnolinguistic School of Lublin". Metaphorik.de 7. 115-136.
• Zinken, J. 2004b. "Punkt widzenia jako kategoria w porównawczym badaniu dyskursów politycznych" [Point of view as a category in comparative studies of political discourses]. In: Bartmiński, J., S. Niebrzegowska-Bartmińska and R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze [Point of view in language and culture]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 65-78.
• Zinken, J. 2009. "The Ethnolinguistics School of Lublin and Anglo-American cognitive linguistics". In: Bartmiński, J. (ed.), Aspects of cognitive ethnolinguistics. London: Equinox. 1-5.

Identifiers

DOI

10.2478/v10010-010-0023-5