Polityczno-prawne aspekty kryzysu zadłużenia strefy euro Unii Europejskiej Political and legal aspects of the European debt crisis of the EU euro area

• Authors: Erhard Cziomer
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje analizę wybranych aspektów polityczno-prawnych kryzysu strefy euro Unii Europejskiej w latach 2010-2012. Składa się on z trzech części, w których autor przedstawia kolejno: przyczyny i istotę kryzysu strefy euro, główne kierunki działań na rzecz przezwyciężenia zadłużenia strefy euro oraz implikacje polityczne paktu fiskalnego z 1 marca 2012 r. dla dalszego funkcjonowania UE. Z asadnicza teza artykułu brzmi: kryzys zadłużenia strefy euro, zwłaszcza zaś Grecji, od początku 2010 r., uwidocznił niedoskonałość Unii Gospodarczo-Walutowej (UGW) UE. Okazało się bowiem, iż wprowadzeniu w 2002 r. wspólnej waluty euro nie towarzyszyły ani konsekwentne przestrzeganie ustanowionych kryteriów konwergencji, ani też koordynacja polityki budżetowej między poszczególnymi państwami członkowskimi. Spowodowało to obniżenie wiarygodności gospodarczej Grecji i innych krajów południowych strefy euro. W tej sytuacji Niemcy i Francja podjęły działania zmierzające do stabilizacji strefy euro, poprzez udzielenie od 2010 r. doraźnych gwarancji kredytowych dla Grecji, Portugalii i Irlandii, a następnie ustanowienia w latach 2010-2011 dodatkowo instrumentów stabilności finansowej - Europejskiego Funduszu Stabilności Finansowej (EFSF) i Europejskiego Mechanizmu Stabilizacyjnego (ESM). Ukoronowaniem powyższych działań było podpisanie 2 marca 2012 r. paktu fiskalnego zarówno przez 17 krajów strefy euro, jak i pozostałe państwa członkowskie UE poza Wielką Brytanią i Czechami, który po ratyfikacji przez 12 z 17 sygnatariuszy stref euro winien wejść w życie na początku 2013 r. Utrzymujący się kryzys strefy euro doprowadził do zmiany układu sił oraz funkcjonowania mechanizmu decyzyjnego UE, w którym kluczową rolę przejęły Niemcy i Francja. Wokół tych dwóch czołowych państw w ramach strefy euro może się w najbliższych latach ukształtować podział na „ twardy rdzeń” i pozostałe państwa członkowskie. Układ powyższy będzie w decydującym stopniu oddziaływał na funkcjonowanie i dalszy rozwój całej UE

Keywords

EN

The European debt crisis; the euro area; political and legal aspects

PL

Słowa kluczowe kryzys zadłużenia; strefa euro; aspekty polityczno-prawne

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2012
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 7-26

Dates

published

2012-12-01

online

2012-12-28

Contributors

author

Erhard Cziomer

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

References

• Alles fur die Halfte. 2012. Beteiligung an GriechenlandsSchuldenschnitt, Munchen www.sueddeut- sche.de (access 1.06.2012).
• Beckert J., Schreck W. 2012/4. Die Fiskalkrise und die Einheit Europas „Aus Politik und Zeditge- schichte“, Nr. 4, Berlin.
• Bendiek A., Lippert B., Schwarzer D. 2011. Entwicklungsperspektiven der EU. Herausforderun- genfurdie deutsche Europapolitik, [in:] SWP-Studie S. 18 Juli Berlin, www.swp.berlin.de <http://www.swp.berlin.de> (ac­cess 1.06.2012).
• Bourgeot R., Schulze S. 2011. La France et I’Allemagne dans la crise de l ’Euro: Interets divergents et avenir collectif IFRI ,Paris.
• BuschK.,HenschelD. 2011. Europa am Scheideweg. WegeausderKrise, [in:] F. Stiftung, Interna­tionale Politikanalyse. Marz, Pdf, Bonn, www.fes.de <http://www.fes.de>.
• Cortez B., Vogel T. 2012/13, Finanztransaktionssteuer - Móglichkeiten und Grenzen „Aus Politik und Zeitgeschichte“, Nrl3, Berlin.
• Cziomer E. 2012. (co-ed. and co-author), Przesłanki i następstwa kryzysu UE dla Europy i świata, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” (in print, date of publication: September 2012) Kra­kowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków.
• Cziomer E. 2005. Polityka zagraniczna Niemiec. Kontynuacja i zmiana po zjednoczeniu ze szczegól­nym uwzględnieniempolityki europejskiej i transatlantyckiej, Elipsa, Warszawa.
• Cziomer E. 2010. Polityka zagraniczna Niemiec w dobie nowych wyzwań globalizacji bezpieczeń­stwa międzynarodowego oraz integracji europejskiejpo 2005 roku, Elipsa Warszawa.
• Cziomer E. 2011. Od światowego kryzysu światowego do kryzysu strefy euro: implikacje -wewnętrz­ne dla Niemiec, [w:] Rocznik Integracji Europejskiej, B. Koszel (red.), Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.
• Dieter H. 2010. Legatimitat und Souveranitat. Ein Glaubiger der letzten Instanz fur die Eurozone „SWP -Aktuell“, Nr 23 Marz , Berlin, www.swp.berlin.de <http://www.swp.berlin.de> (access 1.06.2012).
• Europa. Portal Unii Europejskiej, <http://europa.eu/index_pl.htm> (access 1.06.2012).
• European Commission. 2012, <http://www.efsf.europa.eu/attachments/faq_en.pdf> (access 1.06.2012).
• Eurozone Crissis. 2011. <http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/CADRE_EN.asp> (access 1.06.2012).
• Felber Ch. 2012. Rettungsprogrammfur den Euro, „Aus Politik und Zeitgeschichte“, Nr 13, Berlin.
• Flouzat-Osmont A. 2010. L'avenir de la zone euro: questions et hypothese, „Politique etrangere“, nr 3, Ifri, Paris.
• Gostyńska A.,Tokarski P. 2012. Spór o pakt fiskalny - analiza i ocena, „Biuletyn PISM“, nr 17, Warszawa.
• Grandt M.2010. DerStaatsbankrotkommt IHintergrunde, die man kennen muss, Rottenburg.
• Grosse T.S. 2011. Kryzys europejskiej waluty. Konsekwencje polityczne, „Analizy Natolińskie”, nr 3, Centrum Europejskie Natolin.
• Guerot U., LeonardM. 2011. Die neue deutscheFrage: -welchesDeutschlandbrauchtEuropa?, [in:] European Council on Forein Policy, Berlin.
• HartmannD., MalamatinaM. 2011. KrisenlaborGriechenland. Finanzmarkte, Kampfe.
• Herzog B. 2011. Wohin steuert die europaische Wirtschafts -und Wahrungsunion. Lehren aus der Staatsschuldenkrisefur die europaische Wirtschaftspolitik ,“Positionen. Konrad Adenauer Sti- ftung“, Nr 19, Sainkt -Augustin, www.kas.de <http://www.kas.de> (access 1.06.2012).
• Von Heusinger R. 2010. Der Verrat. Leitartikel zu Griechenland, „Frankfurter Rundschau“, 26.03.2010 r., Frankfurt am Main.
• Huckstorf A. 2011. Die Krise in der Eurozone , „SWP Literaturrecherche - Eurozonenkrise“, <http://www>. swp-berlin.oig/fileadmin/contents/products/sonstiges/SWP (access 1.06.2012).
• KaczorM., Tokarski P. (red.). 2011. Gospodarka UniiEuropejskiej. Warszawa.
• Kipp J.J., Morrien R. 2010. Stattbankrott voraus. Hintergrunde, Strategien, Chancen, Munchen.
• Krakowski A. 2011. Ktyzysfinansowyświata zachodniego i kryzys strefy euro, „Sprawy Międzyna­rodowe” nr 2, Warszawa.
• Leppenkuper U.2011 .Mitterand und Deutschland. Der entraeselte Sphinx, Oldenburg, Munchen.
• Leonard M. Krastew I. 2011. Widmo Europy wielobiegunowej. Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Muenchau W. 2010. Oh, du teures Hellas. Die -Phobie der Kanzlerin, „Financiel Times Deutsch- land“, 31.03.2010, Berlin, www.ftd.de <http://www.ftd.de> (access 1.06.2012).
• OhrR. 2012. Wie vielEuro brauchtEuropa?, „Aus PolitikundZeitgeschichte“, nrl3, Berlin.
• Orłowski W. 2011. Świat doprzeróbki. Spekulanci, bankruci, giganci i ich rywale, Warszawa.
• Popławski K. 2012. Paktfiskalny - „twarde jądro" Europy na niemieckich -warunkach gospodar­czych, [w] OśrodekStudiów Wschodnich, Warszawa, www.osw.waw.pl <http://www.osw.waw.pl> (access 1.06.2012).
• Portal informacyjny UniiEuropejskiej EurActiv, <http://www.euractiv.pl/> (access 1.06.2012).
• Pressestatements. 2011. Pressestatements von Bundeskanzlerin Angela Merkel und demfranzosi- schen Staatsprasidenten Nicolas Sarkozy, www.bunderegierung.de <http://www.bunderegierung.de>, Berlin.
• Schuldenkrise in der Eurozone. 2011. SWP, Berlin <http://www.swp-berlin.org/de/swp-themendos-> siers/finanz-und-schuldenkrise.html (access 1.06.2012).
• Strategie zur Uberwindung der Staatsschuldenkrise, 2012, www.bundesregierung.de <http://www.bundesregierung.de> (access 1.06.2012).
• Think TankDirecktory Europe. 2010, <http://www.eu.thinktankdirectory.org> (access 1.06.2012).
• Tilford, Ph. Tilford S. 2011. Whystricterrules threaten theEurozone, London.
• Treaty on stability, coordination and governance I the economic and monetary union. 2012, <http://www>. consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/128035.pdf(access 1.06.2012).
• UniaEuropejska, <http://www.msz.gov.pl/Strona,glowna,l.html> (access 1.06.2012).
• Żukrowska K. 2009. Budżet ogólny Unii Europejskiej. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.2478/v10226-012-0001-2