Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka / Freedom of conscience and religion as the human right

• Authors: Jacek Sobczak , Maria Gołda-Sobczak
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Wolność sumienia i wyznania jest jedną z podstaw demokratycznego społeczeństwa. Wyraża ją w różnej zresztą formie wiele współcześnie istniejących konstytucji. Na straży jej stoją także liczne akty prawa międzynarodowego zarówno w systemie ONZ, jak i w obu systemach prawa europejskiego: tak Rady Europy, jak Unii Europejskiej. Wolność sumienia i wyznania kształtowała się stopniowo w toku długotrwałych procesów historycznych i filozoficznych. Wolność wyznania, albo jak chcą inni wolność religii, składa się z trzech elementów, z trzech innych wolności: wolności myśli, wolności sumienia i wolności wyznania. Wolność sumienia i wyznania ma charakter prawa podmiotowego, czyli przysługuje każdej osobie ludzkiej niezależnie od jej obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu, płci, rasy, wykształcenia i wieku, aczkolwiek co do tego ostatniego w praktyce pojawiają się wątpliwości. Wolność sumienia i wyznania jest prawem osobistym wszystkich jednostek ludzkich. Wolność ta chroni po pierwsze społeczne sfery egzystencji tych jednostek, po drugie funkcjonowanie kościołów i związków wyznaniowych, jako wspólnot ludzi wierzących. Wolność sumienia i wyznania ma postać osobistą (jest wolnością osobistą) i jako taka ma charakter podmiotowy bezwzględny, czyli jest skuteczna wobec wszystkich. Przedmiotowy katalog uprawnień jednostki wynikający z wolności sumienia i wyznania jest dość obszerny i treść jego nie budzi zastrzeżeń. Wolność sumienia i wyznania nie ma charakteru nieograniczonego. Konieczność wprowadzenia ograniczeń tej wolności dyktowana jest różnym względami. Rozbieżności i kontrowersje wyłaniają się przy tym w trakcie dyskusji o rozmiarach tych ograniczeń. W efekcie wolność uzewnętrznienia religii może być ograniczona wyłącznie na podstawie ustawy i to jedynie wówczas, gdy jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności oraz wolności i praw innych osób.

Keywords

EN

freedom of conscience and religion; human rights; Constitution of Poland; Europe­an Court ofHuman Rights; scope of freedom of conscience and religion; rights

PL

Słowa kluczowe wolność sumienia i wyznania; wolność religii; prawo człowieka; konstytu­cja RP; Europejski Trybunał Praw Człowieka; zakres wolności sumienia i wyznania; prawo pod­miotowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2012
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 27-65

Dates

published

2012-12-01

online

2012-12-28

Contributors

author

Jacek Sobczak

• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Prawa Uniwersytet

author

Maria Gołda-Sobczak

• Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Kultury Europejskiej

Identifiers

DOI

10.2478/v10226-012-0002-1