Brytyjski system partyjny w XXI wieku – ciągłość czy zmiana? / British party system in XXI century: continuity or change?

• Authors: Krzysztof Zuba
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Artykuł analizuje zmiany, które w ramach systemu partyjnego Wielkiej Brytanii ujawniły się w okresie 1997-2010. Dotyczy to takich zjawisk, jak: radykalny spadek członkostwa w partiach, zanik lojalności elektoratów partyjnych, oligarchizacja partii, wzrost znaczenia przywódców, zanik ideologii i będące tego następstwem przesunięcie się głównych partii w kierunku centrum. Większość z omawianych zjawisk jest wynikiem procesów długookresowych, jednakże ich kumulacja i skutki szczególnie mocno ujawniły się po wyborach 1997 r. Podstawową tezą wypływającą z niniejszej analizy jest twierdzenie, że: Nowa jakość w ramach brytyjskiego systemu partyjnego od końca XX w. polega na tym, iż zachodzące już wcześniej zmiany na poziomie elektoralnym doczekały się „instytucjonalnego wsparcia” w postaci reform ustrojowych

Keywords

EN

XX-century Britain; party system; political change; constitutional reforms

PL

Słowa kluczowe Wielka Brytania; system partyjny; zmiana polityczna; reformy ustrojowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2012
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 97-113

Dates

published

2012-12-01

online

2012-12-28

Contributors

author

Krzysztof Zuba

• Instytut Politologii Uniwersytetu Opolskiego

References

• Andrews, W. G. Levy, M. 2006. The United Kingom of Great Britain and Northern Ireland, [in:] Word Encyclopedia of Political Systems and Parties, (ed.) N. Schlager, J. Weisblatt, Facts on File, New York, s. 1417-1418.
• At least... 2007. At leastvoters have a genuine choice, „The Daily Mail”, 4.10,s. 16.
• Bale, T. 2008. EuropeanPolitics: A Comparative Introduction, Macmillan, Houndmills, s. 135.
• Butler, D. Butler, G. 2011. British Political Facts, 10th edition, Palgrave-Macmillan, Houndmills, s. 267-271.
• Cameron, D. 20\0.My vision,your choice, „The Daily Telegraph”, 3.04., s. 25.
• Clarke, H. D. Sanders, D. Stewart, M. C. Whiteley, P. F. 2009. Performance Politics and the British Voter, Cambridge University Press, Cambridge, s. 317.
• The Coalition: our programme for government, HM Government, London May 2010.
• Denver, D. 2003. Elections and Voting, [in:] Central Debates in British Politics, (ed.) J. Fisher, D. Denver, J. Benyon, Pearson Education, Harlow, s. 163.
• D’Ancona, M. 2010. The Next PM mustface up to New Labour’s corrosive legacy, „The Daily Te­legraph”, 2.05., s. 22.
• Detterback, K. 2005. Cartel Parties in Western Europe?, „Party Politics”, t. Il,nr2,s. 178.
• Disch, L. J. 2002. The Tyranny of the Two-Party System, Columbia University Press, New York, s. 33.
• Dorey, P. 2007.A New Direction orAnotherFalse Down? David Cameron and the Crisis ofBritish Conservatism, „British Politics”, nr 2, s. 141.
• Dunleavy, P. Margetts, H. 2001, From Majoritarian to Pluralist Democracy? Electoral Reform in Britain since 1997, „Journal of Theoretical Politics”, t. 13,nr 3, s. 296.
• Durkin, M. Gay, O. 2010. The Other Opposition Parties At Westminster, „House of Commons Li­brary StandardNote”, nr SN/PC/4120, 26.07, s. 2.
• Election indices, www.tcd.ie/Political_Science/staff/michael_gallagher/ElSystems/Docts <http://www.tcd.ie/Political_Science/staff/michael_gallagher/ElSystems/Docts>? Election Indicces.pdf (dostęp 20.03.2012)
• „Eurobarometr” 2010, nr 73, s. 220.
• Flinders, M. Buller, J. 2006, Depoliticisation: Principles, Tactics and Tools, „British Politics”, t. 1, s. 295-296.
• Glover, J. 2010. Cameron Is Right - We Need to Find a Liberal Middle Way, „The Guardian Inter­national Edition”, 5.04., s. 21.
• Heath, O. 2011. The Great Divide: Voters, parties, MPs and Expenses, [in:] Britain at the Polls 2010,(ed.)N. Alien,! Bartle, SAGEPublications,LosAngeles, s. 124.
• Heifeman, R. Webb, P. 2005. The British Prime Minister: Much More Than ‘FirstAmongEquals’, [in:] The Prezidentialization of Politics. A Comparative Study of Modem Democracies, (ed.) T. Poguntke, P. Webb, Oxford University Press, Oxford, s. 27 i n.
• Hennessy, P. 2010. Quick exitforBrown in poll defeat, „The Daily Telegraph”, 2.05., s. 5.
• Heppell, T. 2008. Choosing the Tory Leader. Conservative Party Leadership Electionsfrom Heath to Cameron, Taurus Academic Studies, London, s. 237.
• Heywood, A. 2000. Key Concepts in Politics, Macmillan Press, Basingstoke, s. 173.
• Horton, P. 2011, The Politics of Coalition, [in:] Britain At the Polls 2010, (ed.) N. Allen, J. Bartle, SAGE Publications, Los Angeles, s. 255.
• House of Lords Reform Draft Bill, HM Government, London 2011.
• Katz, R. S. Mair, P. 1995. Changing Models of party Organization and party Democracy: The Emer­gence of the Cartel Party, „Party Politics” t. l,nrl,s. 15-17.
• Kelly, R. 2007. Leadership Elections: Liberal Democrats, „House of Commons Library Standard Note”, nr SN/PC/3872, 22.10., s. 3, 7.
• Kelly, R. Lester, P. Durkin, M. 2010. Leadership Elections: Labour Party, „House of Commons Li­brary StandardNote”, nr SN/PC/3938, 26.05., s. 5-8.
• Leadership by Affiliated Members, www2.labour.org.uk/leadership-aifiliates (dostęp 20.09.2010)
• Leadership Election, Parlament, www2.labour.org.uk/leadership-mps-and-meps (dostęp 20.09.2010).
• Lightbown, S. Smith, B. 2009. Parliamentary Trends: Statistics about Parlament, „House of Com­mons Library, Research Paper”, nr 09/69, s. 26.
• Maer, L. 2011. Fixed-term Parlament Bill: Commons Strategies [Bill No 64 of 2011-11], „House of Commons Library Research Paper”, nr 11/09.
• Mair, P. 2002. In the Aggregate: Mass Electoral Behaviour in Western Europe, 1950-2000, [in:] Comparative Democratic Politics. A Guide to Contemporary Theory and Research, (ed.) H. Keman, SAGE Publications, London, s. 124.
• Mair, P. 2008. The Challenge toParty Government, „WestEuropeanPolitics”, t.31,nrl,s. 220.
• Mair, P. van Biezen, I. 2001. Party Membership in Twenty European Democracies, 1980-2000, „Party Politics”, t.7,nrl,s. 9.
• Michels, R. 2001. Political Parties: A Sociological Study of the Oligarchical Tendencies of Modem Democracy, Batoche Books, Kitchener, s. 59 i n.
• Mulholland, H. 2010. Lucas eyes breakthrough -with pledge to ‘fill gap on left’, „The Guardian In- temationalEdition”, 10.04., s. 22.
• Pawlicki, J. 2009. Torysiprzepraszajągejów za Thatcher, „Gazeta Wyborcza”, 3.07., s. 9.
• Puhle, H.-J. 2007. Still the Age of Catch-Allism? Volksparteien and Parteienstaad in Crisis and Re- equlibration, [in:] Democracy, Intermediation, and Voting on Four Continents, (ed.)R. Gun­ther, J. R. Montero, H.-J. Puhle, Oxford University Press, Oxford, s. 69.
• Quinn, T. 2004. Electing the Leader: The British Labour Party’s Electoral College, „British Journal ofPolitics and International Relations”, t. 6, nr 4, s. 349.
• Rentoul, J. 2010. Clegg:A Triumph of Anti-Politics, „The Independent on Sunday”, 18.04., s. 42.
• Renwick, A. 2011. The 2011 Electoral System Referendum in the UK: The Quality of Debate in the PrintMedia, 2011, referat z konferencji APSA Seattle 1-4.09.
• Robertson, D. 2004. The Routledge Dictionary ofPolitics, Routledge, London, s. 326.
• Street, J. 2003. The Celebrity Politician: Political Style and Popular Culture, [in:] Media and the Restyling ofPolitics. Consumerism, Celebrity and Cynicism, (ed.) J. Comer, D. Pels, SAGE Publications, London, s. 92.
• Szczerkowski, P. 2006. Dokądpójdziepartia Churchilla, „Gazeta Wyborcza”, 18.08., s. 9.
• Taylor, M. 2010. White, male and in the know-party offers change, but not in the candidates’back­ground, „The Guardian”, 29.04., s. 19.
• Webb, P. 2000. TheModem British Party System, SAGE Publications, Los Angeles, s. 5-9.
• Webb, P. 2004. Party Response to the Changing Electoral Market in Britain, [in:] Political Par­ties and Electoral Change. Party Responses to Electoral Markets, (ed.) P. Mair, W. C. Muller, F. Plasser, SAGE Publications, London, s. 30.
• Yonwin, J. 2004. UK Election Statistics: 1918-2004, „House of Commons Library Research Pa­per”, 2004, nr 04/61, s. 24.
• Zięba, A. 1995. Z zagadnień instytucjonalizacji partii w brytyjskim porządku konstytucyjnym, „Pań­stwo i Prawo”, nr 9, s. 70.
• Zuba, K. 2010. “Trzecia Droga” po 10 latach z perspektywy brytyjskiej i polskiej. Ślepa uliczka czy wyjście ewakuacyjne?, „StudiaPolityczne”, nr26, s. 211.
• Zuba, K. 2011. Pierwsze telewizyjne debaty wyborcze w Wielkiej Brytanii, „Studia Medioznawcze”, t. 36, nr 3, s. 59-74.

Identifiers

DOI

10.2478/v10226-012-0004-z