Opieka społeczna w migranckich sieciach rodzinnych polscy migranci w islandii i ich starzy rodzice w polsce

• Authors: Łukasz Krzyżowski , Janusz Mucha
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In this article, the authors analyze interactions in transnational spaces between different national regimes of organization of social life, shaped to a large extent by social protection systems. They are interested on the one hand in institutionally regulated patterns of intergenerational relations in a specific society, and on the other hand, in individual (but culturally conditioned) social practices. The article distinguishes three models of familial regimes: default familialism, supported familialism and de-familialization. The authors’ research focus was the issue of care of the elderly and how it was organized by people who emigrated from Poland. The authors treated taking care of one’s elderly parents as an indicator of the “familialism by default” (a norm in the sending community). In Iceland this norm is juxtaposed to the reigning social norm of de-familialization. These kinds of regimes are dynamic and open to transformation, for instance, when societies face economic crises. In Poland, there exists a culturally determined necessity of the personal realization of children’ obligations to care for elderly parents (including personal care and practical household help). This obligation is a long-lasting element of the normative system, reinforced by the weakness of the institutional support system. In the context of emigration and of the resulting contact with a different care regime, the obligations (and the methods by which they can be realized) may be modified but do not disappear completely. What becomes necessary is a new type of social practices. The intergenerational transfers are not unilateral and they are not always are necessary - parents who stay at home help their children who emigrated and they balance the exchange. Naturally, not all parents remaining at home need support and care. In the article, the authors based their conclusions on quantitative and qualitative data collected during our own field research in Iceland in 2010 and gathered under the auspices of the research project SHARE.

Keywords

EN

ageing / starzenie się;; intergenerational care / opieka międzygeneracyjna;; migration / migracja;; social exclusion and inclusion / marginalizacja i społeczne włączanie;; Iceland / Islandia; Poland / Polska

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2012
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 191-217

Dates

published

2012-10-01

online

2012-10-21

Contributors

author

Łukasz Krzyżowski

• AGH w Krakowie

author

Janusz Mucha

• AGH w Krakowie

References

• Arber Sara, Ginn Jay, 1991, Gender and Later Life: A Sociology Analysis of Resources and Constraints, Sage Publications, London.
• Baert Patrick, Carreira da Silva Filipe, 2010, Social Theory in the Twentieth Century and Beyond, Polity, Cambridge.
• Barth Frederic, 2004, Grupy i granice etniczne: społeczna organizacja rożnic kulturowych, w: Marian Kempny, Ewa Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• BiuletynMigracyjny, 2010, Polacy za granicą, „BiuletynMigracyjny”, nr 27, s. 10, http://sites.google. com/site/biulletynmigracyjny/archiwum-pdf [10.08.2011].
• Blau i in., 2003, The Role of the Family in Immigrants’ Labor-market Activity: An Evaluation of Alternative Explanations: Comments, „The American Economic Review”, t. 93, s. 429-447.[Crossref]
• Bode Ingo, 2007, New Moral Economies of Welfare: The Case of Domiciliary Elder Care in Germany, France and Britain, „European Societies”, t. 9, s. 201-227.[Crossref]
• Bokszański Zbigniew, 2007, Indywidualizm a zmiana społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bond John, Cabrero Gregorio Rodriguez, 2007, Health and Dependency in Later Life, w: John Bond i in. (red.), Ageing and Society, Sage Publications, London.
• Burawoy Michael, 2003, Revisits: An Outline of a Theory of Reflexive Ethnography, „American Sociological Review”, t. 68, s. 645-679.[Crossref]
• Eurostat 2012, http://www.epp.eurostat.ec.europa.eu/ [20.01.2012].
• Finch Janet, Mason Jennifer, 1993, Negotiating Family Responsibilities, Routledge, London.
• Giddens Anthony, 2008, Konsekwencje nowoczesności, tłum. Ewa Klekot,Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Grabowska-Lusińska Izabela, Okólski Marek, 2009, Emigracja ostatnia?, Scholar, Warszawa.
• Growiec Katarzyna, 2010, Islandzkie paradoksy, w: Zespół KP (red.), Islandia: przewodnik nieturystyczny, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Grundy Emily, Henretta John C., 2006, Between Elderly Parents and Adult Children: A New Look at the Intergenerational Care Provided by the “Sandwich Generation”, „Ageing and Society”, t. 26, s. 707-722.
• Hausmann Ricardo i in., 2011, The Global Gap Index 2011, World Economic Forum, Geneva, http://reports.weforum.org/global-gender-gap-2011/ [21.01.2012].
• Hochschild Arlie R., 2003, Love and Gold, w: Barbara Ehrenreich, Arlie R. Hochschild (red.), Global Women. Nannies, Maids, and Sex Workers in the New Economy, A Metropolitan/Owl Book, New York.
• Hochschild Arlie R., 2009, Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. Jacek Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Inglehart Ronald,Welzel Christian, 2005, Modernization, Cultural Change and Democracy, Cambridge University Press, New York.
• Kowalik Wojciech, 2011, Starzy i młodzi w Internecie - społeczne konstruowanie generacji w świecie wirtualnym, w: Janusz Mucha, Łukasz Krzyżowski (red.), Ku socjologii starości. Starzenie się w biegu życia jednostki, Wydawnictwa AGH, Kraków.
• Krzyżowski Łukasz, 2011a, In the Trap of Intergenerational Solidarity: Family Care in Poland’s Ageing Society, „Polish Sociological Review”, nr 1.
• Krzyżowski Łukasz, 2011b, Strategie przechodzenia na emeryturę w Polsce po 1989 roku. Oczekiwania społeczne i praktyki kulturowe, „Studia Socjologiczne”, nr 2.
• Krzyżowski Łukasz, 2011c, Kultura opieki rodzinnej w Polsce. Analiza oczekiwań społecznych i praktyk kulturowych w obrębie trzech generacji: dziadkow, dorosłych dzieci i wnukow, w: Janusz Mucha, Łukasz
• Krzyżowski (red.), Ku socjologii starości. Starzenie się w biegu życia jednostki, Wydawnictwa AGH, Kraków.
• Krzyżowski Łukasz, 2012, Opieka nad osobą starszą i dynamika wykluczenia w transnarodowej przestrzeni społecznej. Polacy w Islandii i ich starzy rodzice w Polsce, „Studia Migracyjne-Przegląd Polonijny”, nr 1 (w druku).
• Lacy Terry, 2000, Ring of Seasons: Iceland, Its Culture and History, University of Michigan Press, Ann Arbor MI.
• Lyon Dawn, 2006, The Organization of CareWork in Italy: Gender and Migrant Labor in the New Economy, „Indiana Journal of Global Legal Studies” , t. 13, s. 207-224.
• Lyon Dawn, 2010, Intersections and Boundaries of Work and Non-work: The Case of Eldercare in Comparative European Perspective, „European Societies”, t. 12, s. 163-185.[Crossref]
• Magnason Andri S, 2010, Kraina marzeń, w: Zespół KP (red.), Islandia: przewodnik nieturystyczny, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Marcus George, 1995, Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-sited Ethnography, „Annual Review of Anthropology”, t. 24, s. 95-117.[Crossref]
• Ministry of Social Affairs and Social Security in Iceland, 2008, Elderly in Iceland, the Senior Governmental Officers Meeting, http://www.ifa-fiv.org/~ifafiv/attachments/127_Iceland%20Summary%20Report.pdf?phpMyAdmin=Hj3UN29fXcm3NoRoBeayeKKgLL6&phpMyAdmin=44935d2d09de8a255fdb5c021ececb2d&phpMyAdmin=fd874e5b4e657d4862d7137acbc46801[22.01.2012].
• Moskal Marta, 2011, Transnationalism and the Role of Family and Children in Intra-european Labour Migration, „European Societies”, t. 13, s. 29-50.[Crossref]
• Mucha Janusz, Krzyżowski Łukasz, 2010, Ageing in Poland at the Down of 21st Century, „Polish Sociological Review”, nr 2.
• Napierała Joanna, Wojtyńska Anna, 2011, Polscy migranci w Islandii, w: Paweł Kaczmarczyk (red.), Mobilność i migracje w dobie transformacji. Wyzwania metodologiczne, Scholar, Warszawa.
• Ólafs Helga, 2011, Polscy imigranci a islandzkie media, w: Małgorzata Budyta-Budzińska (red.), Integracja czy asymilacja? Polscy imigranci w Islandii, Scholar, Warszawa.
• Ólafsson Stefán, 2003, The Identity of the Icelanders - Scandinavian or American?, „Scandinavian Review”, t. 91, s. 6-14.
• Parrenas Rhacel S., 2001a, Servants of Globalization: Women, Migration and Domestic Work, Stanford University Press, Stanford.
• Parrenas Rhacel S., 2001b, Transgressing the Nation State: The Partial Citizenship and “Imagined (Global) Community” of Migrant Filipina Domestic Workers, „Signs”, t. 26, s. 1129-1154.
• Plantenga Janneke, Remery Chantal, 2009, The Provision of Childcare Services: A Comparative Review of 30 European Countries, European Commission’s Expert Group on Gender and Employment Issues (EGGE), European Commission Directorate-General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
• Plantenga Janneke, Remery Chantal, 2010, Flexible Working Time Arrangements and Gender Equality: A Comparative Review of 30 European Countries, European Commission’s Expert Group on Gender and Employment Issues (EGGE), European Commission Directorate-General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
• Qureshi Hazel, 1996, Obligations and Support within Families, w: AlanWalker (red.), The New Generational Contract: Intergenerational Relations, Old Age and Welfare, University College London Press, London.
• Rauch Dietmar, 2007, Is There Really a Scandinavian Social Service Model? A Comparison of Childcare and Elderlycare in Six European Countries, „Acta Sociologica”, t. 50, 249-269.[Crossref]
• Saraceno Chiara, Keck Wolfgang, 2010, Can We Identify Intergenerational Policy Regimes in Europe?, „European Societies”, t. 13, 675-696.[Crossref]
• Silverstein Merril, Gans Daphna, Yang Frances M., 2006, Intergenerational Support to Aging Parents: The Role of Norms and Needs, „Journal of Family Issues”, t. 27, s. 1068-1084.
• Skaptadóttir, Unnur Dís, Ólafsdóttir Helga, 2010, Komid til mots vid fjolbreytileika: Fullordinsfradsla fyrir innflytjendur og samtatting, „Netla”, http://netla.khi.is/menntakvika2010/024.pdf [28.01.2012].
• Slany Krystyna (red.), 2008, Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Slany Krystyna, Małek Agnieszka, 2005, Female Emigration from Poland During the Period of the Systemic Transformation (On the Basis of the Emigration from Poland to the USA and Italy), w: Krystyna Slany (red.), International Migration: A Multidimensional Analysis, UczelnianeWydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków.
• Slany Krystyna, Małek Agnieszka, Ślusarczyk Magdalena, 2010, Changing Patterns of Migration in Poland: Integration of Migrant Women in the Polish Labour Market and Society, w: Krystyna Slany, Maria Kontos, Maria Liap (red.), Women in New Migrations: Current Debates in European Societies, Jagiellonian University Press, Krakow.
• Stark Oded, 1991, The Migration of Labor, Basil Blackwell, Cambridge.
• Statistics Iceland, 2012, www.statice.is
• SutkowskiMichał, 2010, Ostateczny krach systemu korporacji, w: Zespół KP (red.), Islandia: przewodnik nieturystyczny, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Szawiel Tadeusz, 2008, Religijna Polska, religijna Europa, „Więź”, nr 9.
• SzebehelyMarta, 2003, Den nordiska hemtjansten: Bakgrund och omfattning, w:Marta Szebehely (red.), Hemhjalp i Norden: Illustrationer och reflektioner, Studentlitteratur, Lund.
• SzebehelyMarta, 2005, Care as Employment andWelfare Provision-Child Care and Elder Care in Sweden at the Dawn of the 21st Century, w: Hanne Marlene Dahl, Tine Rask Eriksen (red.), Dilemmas of Care in the Nordic Welfare State, Ashgate, Aldershot.
• The Reykjavik Grapevine, 2011, Foreigners Also Receiving Food Assistance, „The Reykjavik Grapevine”, 6 stycznia (http://www.grapevine.is/Home/ReadArticle/Foreigners-Also-Receiving-Food-Assistance).
• Thomas Carol, 1993, De-constructing Concepts of Care, „Sociology”, t. 27, s. 649 669.
• Timonen Virpi, 2008, Ageing Societies: A Comparative Introduction, Open University Press, New York.
• Titkow Anna, Duch-Krzystoszek Danuta, Budrowska Bogusława, 2004, Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Urbańska Sylwia, 2011, „Przemiany macierzyństwa w procesie globalnych migracji kobiet”, Instytut Socjologii UniwersytetuWarszawskiego,Warszawa (niepublikowana rozprawa doktorska).
• Wiles Janine, 2005, Home as a New Site of Care Provision and Consumption, w: Gavin J. Andrevs, David R. Phillips (red.), Ageing and Place: Perspectives, Policy, Practice, Routledge, New York.
• Wimmer Andreas, 2008, Elementary Strategies of Ethnic Boundary Making, „Ethnic and Racial Studies”, t. 31, s. 1025-1055.[Crossref]
• Wojtyńska Anna, Zielińska Małgorzata, 2010, Polish Migrants in Iceland Facing the Financial Crisis, w: Gunnar .. Jóhannesson, Helga Björnsdóttir (red.), Tjodarspegillinn: Rannsoknir i felagsvisindum XI, University of Iceland: Félagsvísindastofnun, http://ug.academia.edu/Ma%C5%82gorzataZieli%C5%84ska/Papers/527640/Polish_migrants_in_Iceland_facing_the_financial_crisis [26.01.2012].
• World Value Survey, 2012, www.worldvaluessurvey.org [27.01.2012].

Identifiers

DOI

10.2478/v10276-012-0010-8