W pogoni za bykiem. Fenomen corrida de toros

• Authors: Magdalena Ziółkowska-Kuflińska
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The corrida de toros, or bullfighting in the plaza de toros, belongs in Spain to the tauromachia tradition (from Greek tauros - bull, and mache - battle). According to the fairly numerous groups of opponents of the corrida, this tradition should be de-legalised instantly and unconditionally, but there are still enthusiasts who view the historical, tauromachic elements of Spanish culture, particularly the corrida, as a cultural good, an artistic preformance conveying special content. In the case of the corrida all the elements defining a performance can be detected: a specific place, a set time frame, a beginning and an end, an ordered course of action, a group of performers (the team of toreadors and the bull) and a public (the aficionados). If we ignore themost controversial moment of the play - the real death of the bull - in essence such elements as the stage sets, the actors, the costumes, the props, the gestures, the steps, the bows, the applause and the spectators bring the corrida de toros spectacle within the sphere of art.

Keywords

PL

corrida de toros; plaza de toros; tauromachia; toreador; cultural performance / widowisko kulturowe; performance / spektakl

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2012
• Volume: 56
• Issue: 2
• Pages: 151-175

Dates

published

2012-06-01

online

2012-11-23

Contributors

author

Magdalena Ziółkowska-Kuflińska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Barba Eugenio, Nicola Savarese, 2005, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, tłum. rożni, Ośrodek Badań Tworczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław.
• Barceló Jose,1991, Czarna magia w XX wieku, tłum. Zofia Siewak-Sojka, 4&F, Warszawa.
• Benlloch José Luis, 2012, Grande Padilla, el Ciclon fue ciclon, „Aplausos”, 5 marca.
• Bruner Edward, 2011, Przeżycie i jego ekspresje, w: Victor Turner, Edward Bruner (red.), Antropologiadoświadczenia, tłum. Ewa Klekot, Agnieszka Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow.
• Castillo Michel del, 1989, Hiszpańskie czary, Danuta Knysz-Rudzka, KiW, Warszawa.
• Cirlot Juan Eduardo, 2000, Słownik symboli, tłum. Ireneusz Kania, Znak, Krakow.
• Correra Calderon Evaristo, 1950, Costumbristas espanoles, t. 1, Aguilar S. A. de Ediciones, Madrid.
• Dąbrówka Andrzej, 2001, Teatr i sacrum w średniowieczu: religia - cywilizacja - estetyka, Funna, Wrocław.
• Duvignaud Jean, 2005, Postaciowanie, tłum. Magda Rodak, w: Leszek Kolankiewicz (red.), Antropologiawidowisk. Zagadnienia i wybor testow, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Fuentes Carlos, 1994, Pogrzebane zwierciadło, tłum. Ewa Klekot, Wydawnictwo Opus, Łodź.
• García Josep „Guchi”, 2003, Clarin a media tarde. Poemas taurinos, Instituto Alicantino de Cultura Juan Gil-Albert, Alicante.
• Gautier Teofil, 1979, Podroż do Hiszpanii, tłum. Joanna Guze, PIW, Warszawa.
• Gerould Daniel, 1996, Historia gilotyny. Legenda i morał, tłum. Anna Kruczkowska, Marabut, Gdańsk.
• Goffman Erving,1981, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, PIW, Warszawa.
• Goffman Erving, 2010, Analiza ramowa. Esej z organizacji doświadczenia, tłum. Stnisław Burdziej, Nomos, Krakow.
• Kapferer Bruce, 2011, Performans a strukturalizacja znaczenia i doświadczenia, w: Victor Turner, Edward Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. Ewa Klekot, Agnieszka Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow.
• Kaplan Donald, 1969, On Stage Fright, „The Drama Review”, t. 14, nr 1.
• Kellaway Jean, 2000, Historia tortur i egzekucji, tłum. Ewa Ressel, Elipsa, Poznań.
• Konecki Krzysztof, 2005, Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznegoświata właścicieli zwierząt domowych, Scholar, Warszawa.
• Leiris Michel, 1999, Lustro tauromachii, tłum. Maryna Ochab, słowo/obraz teryoria, Gdańsk.
• Leiris Michel, 2007, Teatr odgrywany i teatr przeżywany w kulcie zar, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4.
• Leiris Michel, 2007, Rafaelillo, 9 października, Nimes, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4.
• López Martinez Antonio, 2002, Ganaderias de lidia y los ganaderos. Historia y economia de los toros delidia en Espana, Universidad de Sevilla, Sevilla.
• MacAloon John J. (red.), 2009, Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, tłum. Katarzyna Przyłuska-Urbanowicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Meyerhold Vsevold, 1969, Biomechanics, w: Edward Braun, Meyerhold On Theatre, Methuen, London.
• Modrzewska-Pianetti Iwona, 2002, Zarys archeologii Hiszpanii rzymskiej, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Monterrey Antonio de, 1992, 1978-1992. Quince anos de toros en Bilbao, w: Gora aste Nagusia!, Ayuntamiento de Bilbao, Bilbao.
• Myerhoff Barbara G., 2009, Śmierć we właściwym czasie: konstrukcja „ja” i konstrukcja kultury w dramacierytualnym, w: John J. MacAloon (red.), Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teoriiwidowiska kulturowego, tłum. Katarzyna Przyłuska-Urbanowicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Obercowa Maria, 1975, Corrida, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Olko Justyna (red.), 2008, Obrzęd, teatr, ceremoniał w dawnych kulturach, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• Osiński Zbigniew, 1972, Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze wspołczesnym, Wydawnictwo Literackie, Krakow.
• Ouaknine Serge, 2011, Książę Niezłomny. Studium i rekonstrukcja spektaklu Jerzego Grotowskiego i TeatruLaboratorium, tłum. Juliusz Tyszka, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław.
• Posada Juan, 2000, La fiesta del siglo XXI. De donde venimos? Adonde vamos?, Editorial Espasa, Madrid.
• Real Decreto 154/1996, de 2 de febrero, por el que se modifica y da nueva redaccion al Reglamento de Espectaculos Taurinos.
• Rodríguez Núñez Manuel, Kowalski Krzysztof, 1992, Corrida, LSW, Warszawa.
• Roux Jean-Paul, 1994, Krew. Mity, symbole, rzeczywistość, tłum. Marzena Perek, Znak, Krakow.
• Sánchez León Miguel, 2007, El sufrimiento como arte, w: La cuestion de los toros, Altarriba, Barcelona.
• Schechner Richard, 2006, Performatyka. Wstęp, tłum. Tomasz Kubikowski, Ośrodek Badań Tworczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław.
• Schechner Richard, 2011, Wymiary performansu, w: Victor Turner, Edward Bruner (red.), Antropologiadoświadczenia, tłum. Ewa Klekot, Agnieszka Szurek,Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow.
• Schechner Richard, 2005, Zabawa, tłum. Tomasz Kubikowski, w: Leszek Kolankiewicz (red.), Antropologiawidowisk. Zagadnienia i wybor tekstow, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Stomma Ludwik, 2007, Antropologia i corrida, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4.
• Straszewicz Ludwik, 1982, Hiszpania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Strzelecki Ryszard (red.), 2010, Między teatrem a światem. W kręgu problemow dramatu, sztukiscenicznej i teatralizacji kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Tripplin Teodor, 1996, W ogrodach hesperyjskich, krwią szlachetną zbroczonych…, w: Piotr Sawicki (oprac.), Hiszpania malowniczo-historyczna. Zapirenejskie wędrowki Polakow w latach 1838-1930, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Turner Victor, 2005, Teatr w codzienności, codzienność w teatrze, tłum. Piotr Skurowski, w: Leszek Kolankiewicz (red.), Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybor tekstow, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zaldívar Ortega Juan Jose, 2009, Victimas del toreo. Banderilleros, El Puerto de Santa Maria (http://www.fiestabrava.es/pdfs/BVT-1.pdf)
• Zayas Rodrigo de, 2010, La Tauromaquia y el afan totalitario de su prohibicion, Editorial Almuzara, Kordoba.
• Zieliński Józef, 1996, Dziennik hiszpański, w: Piotr Sawicki (oprac.), Hiszpania malowniczo-historyczna.Zapirenejskie wędrowki Polakow w latach 1838-1930, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Identifiers

DOI

10.2478/v10276-012-0020-6