Zapaśnik - Ucieczka Do Wolności

• Authors: Marcin Kępiński
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The Wrestler is a film with many plot lines and is worthy of comprehensive analysis. Deep layers of hidden meaning are gradually uncovered for the audience as the hero’s perspective is adopted and life is seen through that prism. The author analyses the film in reference to popular culture and consumption. He seeks signs connected to patterns of consumer culture and displays the mechanisms by which the standardization of life, global uniformity and the terror of corporeality subjugate the individual. Finally, he looks at Aronofsky’s film from the perspective of the protagonist’s wanderings, of rites of passage, ritual process and the folk spectacle, which is a sort of game. The wrestler of the title role, played with bravura by Mickey Rourke, is in essence a tragic hero. We watch as he remembers his past fame, attempts to avoid further downfall, and finally, struggles for the right freely to choose his own fate (even though that choice means death) and to liberate himself from the shackles of the normative- -consumer cultural system. Aronofsky’s film belongs to the narrative tradition that tackles the great mythological subjects, such as the battle between good and evil, or between coercion and freedom.

Keywords

EN

wrestling; popular culture; body; consumer culture; power; strangeness; ritual process; sacrifice; rites of passage; wrestling; kultura popularna; ciało; kultura konsumpcyjna; władza; obcość; proces rytualny; ofiara; obrzędy przejścia

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2012
• Volume: 56
• Issue: 3
• Pages: 131-163

Dates

published

2012-09-01

online

2013-01-11

Contributors

author

Marcin Kępiński

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bauman Zygmunt, 1995, Ponownoczesne przygody ciała, w: Zygmunt Bauman, Ciało i przemoc w obliczu ponownoczesności, Wydawnictwo UMK, Toruń.
• Barthes Roland, 2008, Świat wolnoamerykanki, w: Roland Barthes, Mitologie, tłum. Adam Dziadek,Aletheia, Warszawa.
• Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew, 1992, Dom w tradycji ludowej, Wiedza o Kulturze, Wrocław.
• Benedyktowicz Zbigniew, 2000, Portrety „obcego". Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwer­sytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Brocki Marcin, 2001, Język ciała w ujęciu antropologicznym,Astrum, Wrocław.
• Caillois Roger, 1973, Żywioł i ład, tłum. Anna Tatarkiewicz, PIW, Warszawa.
• Campbell Joseph, 1997, Bohater o tysiącu twarzy, tłum. Jankowski Andrzej, Zysk i S-ka, Poznań.
• Campbell Joseph, 2007, Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, tłum. Ireneusz Kania, Signum-Znak, Kraków.
• Czaja Dariusz, 1992, Symbol i film. Uwagi metodologiczne, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty", nr 3-4.
• Czaja Dariusz, 1999, Ciało w kilku odsłonach, w: Dariusz Czaja (red.), Metamorfozy ciała. Świadectwa i interpretacje, Contago, Warszawa.
• Czaja Dariusz, 2004, Sygnatura i fragment. Narracje antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Dant Tim, 2007, Kultura materialna w rzeczywistości społecznej. Wartości, działania, style życia, Wydaw­nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Drwięga Marek, 2005, Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej, Tercja S.C., Kraków.
• Eliade Mircea, 1992, Próba labiryntu. Rozmowy z Claude-Henri Rocquetem, tłum. Krzysztof Środa, Sen, Warszawa.
• Eliade Mircea, 1993, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, tłum. Anna Tatarkiewicz, PIW, Warszawa.
• Eliade Mircea, 2000, Traktat o historii religii, tłum. Jan Wierusz Kowalski, Wydawnictwo KR, War­szawa.
• Etcoff Nancy, 2002, Przetrwają najpiękniejsi, tłum. Dominika Cieśla, Wydawnictwo Cis-WAB, War­szawa.
• Featherstone Mike, 2008, Ciało w kulturze konsumpcyjnej, tłum. Iwona Kurz, w: Małgorzata Szpa-kowska (red.), Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, Wydawnictwo UW, Warszawa.
• Fromm Erich, 1970, Ucieczka od wolności, tłum. Olga i Andrzej Ziemilscy, Czytelnik, Warszawa.
• Foucault Michel, 1998, Nadzorować i karać, tłum. Tadeusz Komendant, Aletheia, Warszawa.
• Gadamer Hans Georg, 1993, Prawda i metoda, tłum. Bogdan Baran, Inter Esse, Kraków.
• Kesey Ken, 1990, Lot nad kukułczym gniazdem, tłum. Tomasz Mirkowicz, PIW, Warszawa.
• Kowalski Piotr, 1998, Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Libera Zbigniew, 1997, Mikrokosmos, makrokosmos i antropologia ciała, Liber Novum, Tarnów.
• Libera Zbigniew, 1999, Dziedzictwo Frankensteina, w: Dariusz Czaja (red.), Metamorfozy ciała. Świa­dectwa i interpretacje, Contago, Warszawa.
• McLuhan Marshall, 2001, Mechaniczna panna młoda,w: Wybór tekstów, tłum. Ewa Różalska, Jacek Stokłosa, Zysk, Poznań.
• Melosik Zbyszko, 1996, Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne,Edy-tor s.c., Poznań-Toruń.
• Michera Wojciech, 1992, Wyobraźnia alchemiczna Wernera Herzoga. Egzegeza symboliczna filmu „Szklane serce", „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty", nr 3-4.
• Mieletinski Eleazar, 1981, Poetyka mitu, tłum. Józef Dancyngier, PIW, Warszawa.
• Paluch Adam, 1995, Etnologicznyatlas ciała ludzkiego i chorób, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocław­skiego, Wrocław.
• Ricoeur Paul, 1985, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. różni, PAX, Warszawa.
• Roux Jean-Paul, 1994, Krew. Mity, symbole, rzeczywistość, tłum. Marzena Perek, Znak, Kraków.
• Siciński Andrzej, 2002, Styl życia, kultura, wybór, IFiS PAN, Warszawa.
• Szczerba Jacek, 2009, Mickey Rourke - aktor, który lubił boksować, „Gazeta Wyborcza", 19 marca.
• Sznajderman Monika, 1992, „Stary Gringo". Motyw Don Kichota w filmie i literaturze, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty", nr 3-4
• Szpilka Wiesław, 1992, Zobaczyć świat. Etnografia wobec filmu i kultury masowej, „Polska Sztuka Lu­dowa. Konteksty", nr 3-4
• Tuner Victor, 2010, Proces rytualny tłum. Ewa Drużak, PIW, Warszawa.
• Wieland Luiza, 2002, Zapasy amerykańskie jako spektakl kulturowy, „Kultura Popularna", nr 0.
• Zowczak Magdalena, 1984, Mit bohaterski jako opowieść o granicach ludzkich możliwości, „Etnografia Polski", t. 28, z. 2.

Identifiers

DOI

10.2478/v10276-012-0027-z