Pamięć zbiorowa - jej funkcje i mechanizmy przekazu w kontekście badań Barbary Szackiej i Andrzeja Szpocińskiego

• Authors: Grażyna Gliwka

Title variants

EN

Collective memory - its funcions and mechanisms of transmission in the context of research by Barbara Szacka and Andrzej Szpociński

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Czym jest pamięć? Czy tylko prostą rejestracją zdarzeń, które przebiegają przez nasze życie, zapisując się jak na taśmie filmowej? Czy pamięć jest własnością czysto indywidualną, czy możemy też mówić o pamięci zbiorowej? Pamięć o przeszłości jest jednym z nieodłącznych aspektów człowieczeństwa. Stanowi podstawę, dzięki której człowiek znajduje umocowanie w świecie, a nade wszystko w środowisku, w którym przyszło mu żyć. Społeczeństwa trwają dzięki pamięci o przeszłości przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Problem stanowi jednak fakt, że zapamiętywana przeszłość nie jest jednorodna. To samo wydarzenie inaczej jest postrzegane przez jego uczestnika, inaczej przez osoby postronne. Jeszcze inaczej opisuje się wydarzenia z perspektywy lat. W niniejszym artykule przedstawiono teoretyczne ujęcia pamięci zbiorowej według Barbary Szackiej i Andrzeja Szpocińskiego. Zaprezentowano stanowiska ww. autorów dotyczące relacji między pamięcią zbiorową a historią, omówiono perspektywy badawcze stosowane w badaniach nad pamięcią zbiorową. Zwrócono uwagę na najważniejsze funkcje pamięci o przeszłości oraz jej nośniki.

EN

What is memory? Is it just simple recording of events which are running through our lives, recorded just as on a film tape? Is memory a purely individual possession or can we talk about collective memory as well? Memory of the past is one of the inherent aspects of humanity. It constitutes the basis, by which human finds fixing in the world and, above all, in the environment in which he or she lives. Societies last thanks to the memory of the past passed down through generations. The problem is the fact that remembered past is not homogeneous. The same event is differently perceived by its participant, and differently by outsiders. Moreover, events are described differently from the perspective of the years. This article presents theoretical recognition of collective memory, according to Barbara Szacka and Andrzej Szpociński. The positions of the above mentioned authors regarding to the relationship between collective memory and history have been presented and research prospects applied in studies on collective memory have been discussed. The attention was drawn to the most important functions of memory about the past and its carriers.

Keywords

PL

pamięć zbiorowa; funkcje pamięci zbiorowej; historia; jako nauka; nośniki pamięci

EN

collective memory; functions of collective memory; history as science; memory carriers

• Publisher: Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
• Journal: Rozprawy Społeczne
• Year: 2019
• Volume: 13
• Issue: 3
• Pages: 13-27

Dates

published

2020-01-31

Contributors

author

Grażyna Gliwka

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Drewniak, A., Sępoch, A. (2014). Kultura pamięci czynnikiem rozwoju społeczności lokalnej. Lublin: Wydawca:Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie, Państwowa Szkoła Wyższa im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Kula, M. (2002). Nośniki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
• Kula, M. (2004). Krótki raport o użytkowaniu historii. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Kwiatkowski, P.T. (2008). Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Warszawa:Wydawnictwo Scholar.
• Szacka, B. (2006). Czas przeszły, pamięć mit. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Szpociński, A., Kwiatkowski, P. T. (2006). Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Szpociński, A. (red.), (2005). Wobec przeszłości. Pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej, Warszawa: Wydawnictwo: Narodowe Centrum Kultury.
• Traba, R. (2006). Historia – przestrzeń dialogu. Warszawa: Wydawnictwo: Instytut Studiów Politycznych PAN.
• Nowak, J. (2011). Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: NOMOS.Artykuł w czasopiśmie:.
• Gubała, J. (2012). Metodologiczna refleksja nad badaniami pamięci zbiorowej. Próba wstępnego ujęcia problemu na przykladzie rozważań Jeffreya Olicka, Wulfa Kansteinera oraz Alona Confino. A C TA U N I V E R S I TAT I S L O D Z I E N S I S FOLIA SOCIOLOGICA 42, s. 63-82.
• Jones, A. (2008). History 2.0: Interactive Vietnam Wall as a place for reflection, online, „Content News” 2008, nr 5, s. 12–13. za: Magdalena Kołodzińska, Cyberpamięć i inne formy upamiętniania w przestrzeni Internetu jako czynnik kształtowania kultur pamięci miast. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 2015, 11/3, s. 15).
• Szpociński, A. (2014). Nośniki pamięci, miejsca pamięci. Sensus Historiae. Vol. XVII (4), s.23.
• Badowski, M. (2013). Czy to już czwarta era internetu? Pobrane z: http://networkmagazyn.pl/czy-tojuz-czwarta-era-internetu, dostęp: 20.04.2013.
• Gubała, J. (2012). Zróżnicowanie podejść badawczych w dziedzinie socjologicznych badań pamięci zbiorowej– wyższość metod jakościowych nad ilościowymi?. Pobrane z: www.palimpsest.socjologia.uj.edu.pl.
• Malicki, K. (2001). Wirtualne wspólnoty pamięci. Przeszłość i pamięć zbiorowa w przestrzeni Internetu.
• http://www.fundacjapamietamy.pl/.
• http://www.ogrodywspomnien.pl/.
• http://www.podziemiezbrojne.pl/.
• http://13grudnia.org.pl/.

Identifiers

DOI

10.29316/rs/114815