Providing aid to students with a migrant background in Polish schools

• Authors: Aleksandra Gulińska

Title variants

PL

Wsparcie ucznia z doświadczeniem migracyjnym w polskiej szkole

Abstracts

PL

Streszczenie Celem artykułu jest analiza narzędzi, które, w zamierzeniu ustawodawcy, mają służyć wsparciu adaptacji migrantów w polskich szkołach, oraz tego, jak funkcjonują one w praktyce. Materiał i metody Autorka omawia kolejne narzędzia, przyglądając się brzmieniu przepisów w ustawie Prawo oświatowe oraz odpowiednim aktom wykonawczym. Zestawia je także z wypowiedziami praktyków zebranymi podczas wywiadów przeprowadzonych w latach 2013-21. Wyniki Uchwycono proces jaki zaszedł w polskiej edukacji w kontekście obecności w nich dzieci migrantów oraz zwiększającej się ich liczby w placówkach oświatowych oraz poznano aktualne postulaty w zakresie zmian systemowych, jakie stawiają przez prawodawcami dyrektorzy, nauczyciele oraz rodzice i uczniowie. Wnioski Mimo zauważalnego postępu w zakresie dostosowania polskich szkół do potrzeb dzieci z doświadczeniem migracyjnym, nadal niektóre zastosowane rozwiązania okazują się nieprecyzyjne lub nie do końca odpowiadające rzeczywistym potrzebom.

EN

Abstract The purpose of the article is to analyse the tools intended by the legislator to support the adaptation of migrants in Polish schools and how they function in practice. Material and methods The author discusses the other instruments, looking at the formulation of the provisions in the Education Law and relevant executive acts. She also compares them with the statements of practitioners collected during the interviews held in 2013-21. Results The process that has taken place in Polish education system in the context of the presence of migrant children and the increasing number of them in educational institutions was captured. The current postulates addressed to lawmakers by principals, teachers, parents and students in the field of system changes were learned. Conclusions Despite the noticeable progress in adapting Polish schools to the needs of children with a migrant background, still the implemented solutions prove to be too general or fail to adequately address the actual needs.

Keywords

PL

migranci; cudzoziemcy; nauczanie migrantów

EN

migrants; foreigners; teaching migrants

• Publisher: Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
• Journal: Rozprawy Społeczne
• Year: 2021
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 40-54

Dates

published

2021-08-31

received

2021-02-28

revised

2021-04-30

accepted

2021-05-04

Contributors

author

Aleksandra Gulińska

• -, Fundacja Inna Przestrzeń, Polska

References

• Anderson A., Hamilton R., Moore D. W., Loewen S., Frater-Mathieson K. (2003). Education of Refugee Children: Theoretical Perspectives and Best Practice. W: R. Hamilton, D. Moore (red.), Educational Interventions for Refugee Children, (s. 1-11). New York: Routledge.
• Butarewicz-Głowacka A. (2015). Nie(równość) szans edukacyjnych uczniów cudzoziemskich w polskiej szkole – komunikat z badań. Parezja: 2(4), s. 101-117.
• Chrzanowska A. (2009). Asystent kulturowy – innowacyjny model pracy w szkołach przyjmujących dzieci cudzoziemców. Warszawa: Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
• CKE (2020). Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2020/2021. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna.
• Czerwonna S. (2011). Mniejszości narodowe i etniczne w strategii kulturowo-politycznej państwa polskiego: czy jest to model idealny?. Nowa Polityka Wschodnia: 1(1), s. 249-267.
• Górska K., Korczak L. (2014). Integracja w szkole dzieci z rodzin uchodźców. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 4(87), s 18-32.
• Gulińska A., Kawka A. (2014). Elastyczne metody wprowadzania do szkół dzieci z doświadczeniem migracyjnym – przykłady, praktyki. Warszawa: Fundacja Inna Przestrzeń, Stowarzyszenie Homo Faber.
• Januszewska E. (2015). Uczeń cudzoziemski w polskiej szkole. Założenia teoretyczno-badawcze. Journal of Modern Science, 4(27), s. 11-32.
• Klaus W. (2006). Prawo cudzoziemców do edukacji w Polsce. W: W. Klaus (red.), Prawne uwarunkowania integracji uchodźców w Polsce. Komentarz dla praktyków, Warszawa: Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
• Markowska-Manista U., Pasamonik B. (red. nauk). (2017a). Kryzys migracyjny. T. 1. Perspektywa społeczno-kulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Markowska-Manista U., Pasamonik B. (red. nauk) (2017b). Kryzys migracyjny. T. 2. Perspektywa pedagogiczno-psychologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• MIPEX (2011). Kraków. Konferencja „Edukacja międzykulturowa w kontekście migracji docelowej. Pobrane z: https://www.mipex.eu/krakow-konferencja-edukacja-miedzykulturowa-w-kontekscie-migracji-docelowej (dostęp: 14.01.2021).
• Mironowicz E. (2012). Polityka narodowościowa PRL. Białystok: Wydanie Białoruskiego Towarzystwa Historycznego.
• Młynarczuk-Sokołowska A., Szostak-Król K. (2019). Różnorodność i inkluzja w edukacji – wybrane aspekty wspierania uczniów z doświadczeniem migracji. W: I. Chrzanowska, G. Szumski (red. nauk.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, s. 278-287.
• Najwyższa Izba Kontroli (2019). Kształcenie dzieci rodziców powracających do kraju oraz dzieci cudzoziemców. Informacja o wynikach kontroli. KNO.430.014.2019. Nr ewid. 42/2020/P/19/028/KNO. Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli.
• Nowicka E. (2015). Dzieci w migracjach. Doświadczenia z badań w Polsce. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 41(2), s. 123-143.
• Pędziwiatr K., Stonawski M., Brzozowski J. (2019). Imigranci w Krakowie w świetle danych rejestrowych. Kraków: Centrum Zaawansowanych Badań Ludnościowych i Religijnych. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
• Pogorzała E. (2012a). Migracje jako wyzwanie dla polityki oświatowej państwa polskiego. Aspekty politologiczno – prawne. W: P. Kaczmarczyk, M. Lesińska (red.) Krajobrazy migracyjne Polski. Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami UW, s. 237-261.
• Pogorzała E. (2012b). Konferencja poświęcona roli asystentów kulturowych oraz edukacji międzykulturowej dzieci cudzoziemskich w polskich szkołach, Lublin, 18 maja 2012 r.. Pobrane z: https://ec.europa.eu/migrant-integration/?action=media.download&uuid=FBED62A8-B2BC-E77F-3CC482E6BF651256 (dostęp: 15.01.2021).
• Pogorzała E. (2016). Polski system oświaty wobec wyzwań migracyjnych. W: A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak (red.),: Polityczne i społeczne aspekty wielokulturowości Migracje i mniejszości. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s.165-174.
• Polityki Migracyjne (2014). Lokalne/międzysektorowe polityki na rzecz migrantów. Podsumowanie projektu. Pobrane z: http://www.politykimigracyjne.pl/images/publikacje/Raport_Fundacja_web_pl%20final.pdf (dostęp: 15.04.2021)
• Sośniak M., Łakoma K., Kosiedowski Ł., Heleniak G., Mierzejewski P. (2013). Realizacja prawa małoletnich cudzoziemców do edukacji. Raport RPO. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Szelewa D. (2010). Integracja a polityka edukacyjna. Warszawa: Centrum Stosunków Międzynarodowych.
• Udsc.gov.pl (2020a). Kontakt do ośrodków. Pobrane z: https://udsc.gov.pl/uchodzcy-2/pomoc-socjalna/osrodki-dla-cudzoziemcow/mapka-osrodkow/ (dostęp: 15.01.2021).
• Udsc.gov.pl (2020b), Etap wstępny, Pobrane z: https://udsc.gov.pl/uchodzcy-2/uchodzcy/postepowanie-w-sprawie-nadania-statusu-uchodzcy/etap-wstepny/ (dostęp: 15.01.2021).
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012, s. 391.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. z 1997 r. nr 78, poz. 483.
• Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. z 1991 r. nr 120, poz. 526.
• Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz. U. z 1997 r. nr 38, poz. 169.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, Dz. U. z 2020 r. poz. 1960.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, Dz. U. z 2020 r. poz. 1389.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, Dz. U. z 2020 r. poz. 493.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, Dz. U. z 2017 r. poz. 1655.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 2004 r. nr 64, poz. 593.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, Dz. U. z 2020 r. poz. 910.

Identifiers

DOI

10.29316/rs/136360