Nadmierne zadłużenie gospodarstw domowych – problem finansowo-prawny czy społeczny?

• Authors: Łukasz Gębski

Title variants

EN

Excessive Household Debt: A Financial and Legal Hurdle or a Social Problem?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza zjawiska nadmiernego zadłużenia gospodarstw domowych, jego przyczyn oraz okoliczności mu towarzyszących. Badania prowadzone były w oparciu o wybrany północnoamerykański oraz europejski dorobek naukowo-badawczy, obowiązującą legislację oraz wynik amerykańskich badań empirycznych dotyczących znajomości i rozumienia pojęć finansowych. Konsekwencje nadmiernego zadłużenia gospodarstw domowych wykraczają poza podstawowe kategorie finansowo-ekonomiczne (m.in. opóźnienia w spłacie zobowiązań, utrata płynności finansowej gospodarstwa domowego) oraz obowiązujące ramy prawne (upadłość konsumencka). Prowadzą one do szeregu problemów społecznych, takich jak utrata bezpieczeństwa/zabezpieczenia finansowego oraz wykluczenie finansowe. Artykuł przywołuje wybrane koncepcje i dokonując ich syntezy wyprowadza wspólne wnioski, a także podejmuje próbę stworzenia wspólnej definicji pojęcia nadmiernego zadłużenia – właściwą zarówno dla Stanów Zjednoczonych, Kanady, państw Unii Europejskiej oraz Polski. Świadomość, że u źródeł nadmiernego zadłużenia znajduje się szereg różnych czynników, takich jak asymetria informacji, oczekiwany, a często nieadekwatny do sytuacji gospodarstwa domowego poziom konsumpcji, praktyki rynku finansowego oraz brak zrozumienia nawet podstawowych kategorii ekonomicznych, stanowić może cenną wskazówkę dla rządów i organizacji pozarządowych zajmujących się tym problemem, w zakresie kompleksowego formułowania zasad i zakresu ochrony konsumentów, edukacji ekonomicznej oraz stwarzania podstaw do bezpiecznego „nowego startu”, dla tych gospodarstw domowych, które w konsekwencji nadmiernego zadłużenia trwale utraciły zdolność do regulowania swoich zobowiązań.

EN

The article focuses on the issue of excessive household debt, its causes and implications. Indebtedness and consumer bankruptcy have been a subject of scientific and empirical studies for decades, the author says. The consequences of excessive household debt reach far beyond finance and law and make it a major social problem, according to Gębski. Indebtedness leads to a loss of financial security and financial and social exclusion. In his research, the author refers to various European and North American publications dealing with indebtedness. These studies adopt different approaches and define excessive debt in different ways. Gębski comes up with a definition of excessive debt that combines various concepts relevant to the United States and Canada as well European Union countries including Poland. The research enables the author to identify a number of universal factors that determine the basic causes of indebtedness. The author highlights the social aspect of the problem by analyzing consumer protection policy tools and pinpointing trouble spots such as information asymmetry on the consumer finance market. The finding that excessive debt is caused by a combination of factors including the expected level of consumption, financial market practices and financial literacy can be a valuable clue for governments and NGOs dealing with the problem, Gębski says – in terms of how they could prevent the escalation and consequences of household indebtedness and give indebted households a chance for a new start in life.

Keywords

PL

nadmierne zadłużenie; ochrona konsumenta; upadłość konsumencka; znajomość i rozumienie pojęć finansowych; wykluczenie finansowe

EN

household debt; consumer protection; personal bankruptcy; financial literacy; exclusion

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
• Journal: Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
• Year: 2013
• Volume: 263
• Issue: 4
• Pages: 83-108

Dates

published

2013-04-30

Contributors

author

Łukasz Gębski

Identifiers

DOI

10.33119/GN/100952