Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2011 | 2(201) | 85-108

Article title

Lewicowość–prawicowość autoidentyfikacji politycznych a przekonania i kapitał społeczny– perspektywa psychologii politycznej

Content

Title variants

EN
POLITICAL AUTOIDENTIFICATION ON A LEFT-RIGHT WING SCALE IN RELATION TO BELIEFS AND SOCIAL CAPITAL OF ELECTORATE - POLITICAL PSYCHOLOGY PERSPECTIVE

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł pokazuje, w jakim stopniu polityczna autoidentyfikacja na skali lewica–prawica wiąże się z treścią akceptowanych przekonań w sferze tożsamościowej i gospodarczej, z poparciem czterech głównych partii politycznych w Polsce (PO, PiS, LiD, PSL) oraz z psychospołecznymi zasobami jednostki (charakterystyki socjodemograficzne oraz kapitał ludzki). Podstawę badań stanowiły dane zebrane od reprezentatywnej próby dorosłych Polaków w 2008 roku (N=1024). Przeprowadzone analizy wykazały, że autoidentyfikacja Polaków na skali lewicowości–prawicowości jest bardziej istotnie związana z przekonaniami tożsamo- ściowymi niż z ekonomicznymi; jednak relacje te w obu przypadkach nie są silne. Okazało się także, że poziom liberalizmu przekonań, zarówno w sferze światopoglądowej, jak i gospodarczej, jest zależny od płci, wykształcenia i wielkości miejsca zamieszkania jednostki. Liberalizm ekonomiczny, w porównaniu do światopoglądowego, jest silniej wyjaśniany przez takie zmienne psychologiczne, jak: zaufanie do ludzi, kontrola nad własnym losem, moralna legitymizacja systemu politycznego oraz poczucie szczęścia.
EN
(Polish title: Lewicowosc-prawicowosc autoidentyfikacji politycznych a przekonania i kapital spoleczny - perspektywa psychologii politycznej). The article answers the question to what extent a political autoidentification on the left-right wing scale is related to the content of acceptable beliefs related to their identification as well as economic domain, to support for four main political parties (PO, PiS, LiD, PSL), and to socio-psychological resources (socio-demographic characteristics and social capital). The survey was conducted on a representative sample of Polish adults (N=1024) in 2008. The analysis proved that Poles autoidentification on the left-right wing scale is more related to identification beliefs than to economic ones, but both these relationships are rather weak. It turned out that the level of liberal beliefs, in both domains - identification and economic one, depends on gender, education and place of residence. Economic liberalism, in comparison to identification liberalism, is better explained by the following psychological variables: trust to other people, sense of control, legitimization of political system and happiness.

Year

Issue

Pages

85-108

Physical description

Document type

ARTICLE

Contributors

  • Polska Akademia Nauk i SWPS
author
  • Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
  • Krystyna Skarzynska, Polska Akademia Nauk, Instytut Psychologii, Plac Defilad 1, 00-901 Warszawa i Szkola Wyzsza Psychologii Spolecznej, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa, Poland

References

  • Bobbio, Norberto. 1996. Prawica i lewica. Kraków: Znak.
  • Boski, Paweł. 1993. O dwóch wymiarach lewicy–prawicy na scenie politycznej i politycznych polskich wyborców. W: J. Reykowski (red.). Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: Instytut Psychologii PAN, s. 49–100. Bouchard, Thomas i John Lochlin. 2001. Genes, Evolution and Personality. „Behavior Genetics” 31: 243–273.
  • Cisłak, Aleksandra, Krystyna Skarżyńska i Bogdan Wojciszke. 2010. Legitymizacja systemu
  • a jakość życia. Maszynopis niepublikowany. Warszawa: Instytut Psychologii PAN. Conover, Paul i Stanley Feldman. 1981. The Origins and Meaning in Liberal/Conservative Self-
  • Identification. „American Journal of Political Science” 25: 617–645. Dalton, Russell. 2002. Citizens Politics. New York: Chatham: House.
  • Diener, Ed, Robert Emmons, Randy Larsen i Sharon Griffin.1985. The Satisfaction with Life Scale. „Journal of Personality Assessment” 49: 71–75.
  • Eaves, Lee i Hans Eysenck. 1974. Genetics and the Development of Social Attitudes. „Nature” 249: 288–289.
  • Eysenck, Hans i Michael Eysenck.1996. Podpatrywanie umysłu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnic- two Psychologiczne.
  • Feldman, Stanley. 2008. Wartości, ideologia i strukturalizacja postaw politycznych. W: D.O. Sears, L. Buddy i R. Jervis (red.). Psychologia polityczna. Kraków: Wydawnictwo Uniwer- sytetu Jagiellońskiego, s. 436–464.
  • Fredrickson, Barbara. 2000. Cultivating Positive Emotions to Optimize Heath and Well-Being. „Prevention and Treatment”, 3.
  • Fuchs, Dieter i Hans-Dieter Klingemann. 1989. The Left-Right Schema. W: M. Kent Jennings i J.W. van Dech (red.). Continuities in Political Action. A Longitudinal Study of Political Orientations in Three Western Democracies. Berlin: Walter de Gruyter.
  • Fukuyama, Francis. 1997. Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Warszawa: WN PWN. Fukuyama, Francis. 2003. Kapitał społeczny. W: L. E. Harrison i S. P. Huntington (red.). Kultura ma znaczenie. Poznań: Zysk i S-ka, s. 169–187.
  • Grabowska, Mirosława i Tadeusz Szawiel. 2001. Budowanie demokracji. Podziały społeczne, partie polityczne i społeczeństwo obywatelskie w postkomunistycznej Polsce. Warszawa: WN PWN.
  • Grondona, Mariano. 2003. Kulturowa typologia rozwoju gospodarczego. W: L. Harrison i S.P.
  • Huntington (red.). Kultura ma znaczenie. Poznań: Zysk i S-ka, s. 101–115.
  • Grzelak, Janusz. 2005. Czy stajemy się lepsi? O nieoczekiwanym uspołecznieniu Polaków. W: M. Drogosz (red.). Jak Polacy przegrywają, jak Polacy wygrywają. Gdańsk: GWP, s. 115–126. Inglehart, Ronald. 2003. Kultura a demokracja. W: L. Harrison i S. Huntington (red.). Kulturama znaczenie. Poznań: Zysk i Ska, s. 146–168.
  • Jacoby, William G. 1991. Ideological Identification and Issue Attitudes. „American Journal of Political Science” 35: 178–205.
  • Jakubowska, Urszula. 1999. Preferencje polityczne. Teorie i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
  • Jakubowska, Urszula i Włodzimierz Oniszczenko. 2009. Genetyczne i psychospołeczne uwarunkowania postawy fundamentalistycznej religijnie. W: A. Cisłak, K. Henne i K. Skarżyń- ska (red.). Przekonania w życiu jednostek, grup, społeczności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Academica”, s. 31–48.
  • Jasińska-Kania, Aleksandra i Krystyna Skarżyńska. 2009. Rygoryzm vs. permisywność moralna a przekonania o świecie, ludziach i systemach politycznych. W: A. Cisłak, K. Henne i K. Skarżyńska (red.). Przekonania w życiu jednostek, grup, społeczności. Warszawa: Wydaw- nictwo Naukowe „Academica”, s. 97–108.
  • Juczyński, Zygfryd. 2001. Narzędzia pomiaru w psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
  • Kay, Aaron, Maria Jimenez i John Jost. 2002. Sour Grapes, Sweet Lemons and the Anticipa- tory Rationalization of the Status Quo. „Personality and Social Psychology Bulletin” 28: 1300–1312.
  • Kitschelt, Herbert. 1994. The Transformation of European Social Democracy. New York: Cambridge University Press.
  • Kitschelt, Herbert, Zdenka Mansfeldova, Radosław Markowski i Gabor Toka. 1999. Post Communist Party Systems: Competition, Representation and Inter-Party Cooperation. Cambrid- ge: Cambridge University Press.
  • Knutsen, Oddbjørn. 1995. Left-Right Materialist Value Orientations. W: J.W. van Dethi i E. Scarbrough (red.). The Impact of Values. New York: Oxford University Press, s.160–196.
  • Markowski, Radosław i Mikołaj Cześnik. 2002. Polski system partyjny: dekada zmian. W: R. Markowski (red.). System partyjny i zachowania wyborcze. Dekada polskich doświadczeń. Warszawa: ISP PAN, s. 17–48.
  • Pankowski, Krzysztof. 1997. Lewicowość–prawicowość: deklaracje polityczne Polaków 1990– 1997. W: L. Kolarska-Bobińska i R. Markowski (red.). Prognozy i wybory. Polska demokracja 1995. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, s. 69–108.
  • Radkiewicz, Piotr i Krystyna Skarżyńska. 2006. Dobro bliskich czy ogółu? Dobroć i uniwersa- lizm jako determinanty aktywności obywatelskiej w Polsce i innych krajach Europy. „Studia Psychologiczne” 44: 51–64.
  • Reykowski, Janusz. 1990. Ukryte założenia normatywne jako osiowy składnik mentalności. W: J. Reykowski, K. Skarżyńska i M. Ziółkowski (red.). Orientacje społeczne jako element mentalności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe „Nakom”, s. 11–51.
  • Reykowski, Janusz. 1996. Spór między lewicą a prawicą: oś konfliktu społeczno-ekonomicznego. W: A. Jasińska-Kania i J. Raciborski (red.). Naród, władza, społeczeństwo. Warszawa: Scholar, s. 237–250.
  • Skarżyńska, Krystyna. 2010. Państwo i społeczeństwo: jak Polacy spostrzegają instytucje, politykę i samych siebie. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
  • Skarżyńska, Krystyna i Urszula Jakubowska. 2002. Przekonania i zachowania polityczne w świetle teorii czynności. W: I. Kurcz i D. Kądzielawa (red.). Psychologia czynności. Nowe perspektywy. Warszawa: Scholar, s. 121–135.
  • Skarżyńska, Krystyna i Kamil Henne. 2008. Wiara w człowieka, poczucie szczęścia i legitymizacja systemu politycznego. W: R. Derbis (red.). Studia nad jakością życia. Częstochowa: Wydawnictwo AJD, s. 15–34.
  • Stone, Walt. 1986. The Psychology of Politics. London: The Free Press.
  • Stone, Walt. 1986. Personality and Ideology: Empirical Support for Tomkin’s Polarity Theory. „Political Psychology”: 689–708.
  • Szawiel, Tadeusz. 2002. Podział na lewicę i prawicę w Polsce po 1989 roku – jego sens i trwałość. W: R. Markowski (red.). System partyjny i zachowania wyborcze. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, s. 177–216.
  • Sztompka, Piotr. 2007. Zaufanie. Kraków: Znak.
  • Tomkins, Silvan. 1963. Left and Right: A Basic Dimension of Ideology and Personality. W: R. White (red.). The Study of Lives. New York: Atherton Press, s. 388–411.
  • Tomkins, Silvan. 1964. Affect and Psychology of Knowledge. W: S. Tomkins i C. Izard (red.). Affect, Cognition and Personality. New York: Springer, s. 72–97.
  • Tomkins, Silvan. 1984. Affect Theory. W: K. Scherer i P. Ekman (red.). Aproaches to Emotions. Hillsdale: NJ, Erlbaum, s. 163–196.
  • Tomkins, Silvan. 1991. Affect, Imagery, Consciousness. Vol. 3. New York: Springer Verlag.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

CEJSH db identifier
11PLAAAA097113

YADDA identifier

bwmeta1.element.ec693a52-3a76-3b02-becb-a00705535531
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.