Dlaczego one chodzą do kościoła. Komedia w jednym akcie

• Authors: Roussel, Nelly

Title variants

PL

Why Do They Go to Church

Abstracts

PL

translated by Joanna Raźny; Nota edytorska Pierwodruk Pourquoi elles vont à l’église. Comédie en un acte ukazał się w Paryżu, bez daty wydania na stronie tytułowej, około 1903 roku. W przekładzie polskim utwór ogłaszany jest po raz pierwszy. Tłumaczenia dokonano z języka oryginału, korzystając z edycji: Au temps de l’anarchie. Un théâtre de combat. 1880–1914. Textes choisis, établis et présentés par Jonny Ebstein, Philippe Ivernel, Monique Surel-Tupin et Sylvie Thomas; préface d’Alain Badiou. Biarritz (Pyrénnées-Atlantiques): Séquier/Archimbaud, 2001. T. 1, p. 359–372. Wszystkie uwagi komentarzowe do tekstu pochodzą od tłumaczki.

EN

The translation of a one-act comedy Pourquoi elles vont á l’église is the first time when a work by Nelly Roussel is presented in Polish. Nelly Roussel ( 1878–1922) was a French free-thinker, feminist and anarchist, a representative of the ‘Combat Theater’ movement (théâtre de combat), a precursor of feminist drama the message of which — introduced in times of Third Republic — will be undertaken by emancipation movements of the 1960s and the 1970s. The first edition of the play appeared in Paris without the date of issue on the front page, around 1903. This translation was based on an issue of Au temps de l’anarchie. Un théâtre de combat.1880-1914. Textes choisis, établis et présentés par Jonny Ebstein, Philippe Ivernel, Monique Surel-Tupin et Sylvie Thomas; préface d’Alain Badiou. Biarritz (Pyrénnées-Atlantiques): Séquier/Archimbaud, 2001. T. 1, p. 359–372. All text annotations by the translator.

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2012
• Volume: 01

Dates

published

2012

Contributors

author

Roussel, Nelly

other

Nelly Roussel (5 I 1878–18 XII 1922) — francuska wolnomyślicielka, dzia- łaczka feministyczna i anarchistka. Była zdeklarowaną wyznawczynią neomaltuzjanizmu, doktryny ekonomiczno-demograficznej opartej na teorii ludnościowej Thomasa Malthusa (1766–1834), twórczo podjętej przez Paula Robina (1837–1912), która głosiła, że ilość środków żywności wzrasta w postępie arytmetycznym, liczba ludności zaś — w postępie geometrycznym; nędza mas jest więc wynikiem nadmiernego przyrostu ludności. Jako jedna z pierwszych Europejek miała odwagę publicznie domagać się uznania prawa kobiet do pełnej kontroli nad własnym ciałem. W licznych odczytach, jakie wygłaszała na terenie całego kraju, propagowała idee świadomego macierzyństwa, wskazując na potrzebę upowszechnienia edukacji seksualnej oraz opowiadając się za legalizacją metod antykoncepcji i dostępem do aborcji. Walczyła o społeczny szacunek dla nieodpłatnej pracy matek wykonywanej w domu, antycypując w niejednym współczesne koncepcje Gary’ego Beckera (ur. 1930), twórcy tzw. nowej ekonomii gospodarstwa domowego, laureata Nagrody Nobla z 1992 roku, m.in. za nowatorską wycenę prac domowych. Ukształtowany historycznie stereotyp kobiecości, przeciwko któ- remu przez całe życie się buntowała, określiła — w głośnym tytule jednej ze swoich książek — jako „wieczną ofiarę”, składaną na ołtarzu Boga i Natury, ale także instytucji społeczeństwa republikańskiego. Mężem jej był rzeźbiarz Henri Godet (1863–1937), z którym miała troje dzieci. Zmarła przedwcześnie na gruźlicę. Swoje poglądy Nelly Roussel wyrażała w przemówieniach wygłaszanych na forum publicznym i artykułach prasowych, jak również poprzez medium teatru. Współpracowała z czasopismami kobiecymi („La Fronde”, „La Mère éducatrice”, „La Voix des femmes”, „La Femme affranchie”), antynatalistycznymi („Génération consciente”, „Régéneration”, „Le Néo-Malthusien”, „Action”), wolnomyślicielskimi („La Libre Pensée internationale”) i libertariańskimi („Le Libertaire”). Za życia ogłosiła tomy zbiorowe: Quelques discours (1907), Quelques lances rompues pour nos libertés (1910), Paroles de combat et d’espoir (1919), Ma forêt (1920). Pośmiertnie ukazały się: Trois conférences (1930), Dernier combats (1932), L’eternelle sacrifié (1976). Jej spuściznę stricte literacką tworzą trzy miniatury dramatyczne: Par la révolte: scène symbolique (1903), Pourquoi elles vont à l’église: comédie en un acte [b.r.] oraz La faute d’Eve (1913), uznawane za pierwsze francuskie sztuki feministyczne i włączane w nurt „teatru walki” (théâtre de combat). Przesłanie Nelly Roussel, zapoznane w dobie Trzeciej Republiki, podjął ruch feministyczny z lat 60. i 70. XX wieku

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11089/10905