PL
Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie pojęcie i realizację wolności w odniesieniu do samej osoby autora "Prób". Wolność Montaigne'a, identyfikowana z pojęciem wolności, skuteczności czy też woli tworzenia, wyraża się w podporządkowaniu życia i działalności literackiej celowi nadrzędnemu, którym jest całkowity rozwój wszystkich możliwości witalnych, intelektualnych i twórczych. -Życie i "Próby" tworzą nierozłączną całość: uzupełniając i warunkując się wzajemnie, stają się świadomym produktem działania identycznych 'sił twórczych. Mogą więc być uważane za dwa aspekty jednej i tej samej autonomii przejawiającej się w "zażywaniu szczerym swojego istnienia". Pojęcie wolności u Montaigne 'a, chociaż zawiera w sobie silny czynnik deterministyczny, wiąże się z poczuciem pełnej odpowiedzialności moralnej za czyny człowieka. Odpowiedzialność ta jest ściśle związana z działaniem rozważanej indywidualnie siły moralnej, cnoty, która określa obowiązki jednostki wobec siebie i społeczeństwa. Realizacja wolności odbywa się w dwóch równoległych i uzupełniających się wzajemnie dziedzinach: w życiu i w "Próbach", W sferze egzystencji autonomia Montaigne'a przejawia się poprzez, realizację pełni natury w przyjemnościach: "duchowo zmysłowych", "zmysłowo duchowych". W działalności pisarskiej przejawia się ona w programowej niezależności od wzorców literackich i filozoficznych znajdującej swój ewidentny wyraz w świadomości literackiej Montaigne'a. Dotyczy ona trzech podstawowych problemów warsztatu pisarza? wyboru tematu, formy oraz adresata "Prób”. Rozwiązania kwestii życiowych i twórczych świadczą o doskonałej, świadomej siebie realizacji wolności Montaigne'a, szlachcica i pisarza.