Vittoria Aganoor-Pompilij alia luce della critica italiana

• Authors: Winiecka-Szreter, Mariola

Title variants

IT

Vittoria Aganoor-Pompilij w świetle krytyki włoskiej

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia sylwetki włoskiej poetki końca XIX w., Vittorii Aganoor-Pompilj, na podstawie całokształtu włoskiej krytyki literackiej na ten temat. Analiza tekstów krytycznych, często sprzecznych ze sobą, co do podstawowych danych z życia poetki, ukazuje, w jakim stopniu Vittoria Aganoor-Pompilj, znana i podziwiana przez sobie współczesnych, została później zapomniana. Urodziła się w rodzinie arystokratycznej w 1855 r. w Padwie, gdzie też spędziła dzieciństwo i pierwsze lata młodzieńcze. Obraz domu rodzinnego wielokrotnie powróci nostalgiczną nutą w jej twórczości, której trzon stanowi jednak młodzieńcza poezja miłosna, uderzająca pełną prostoty spontanicznością i szczerością, jak również poprawnością formy, zadziwiającą u młodej poetki. Po śmierci ojca (ok. 1890 r.) Vittoria opuszcza Neapol, gdzie przebywała od 1876 r., i zamieszkuje wraz z m atką w Wenecji, przeżywając tu długi okres samotności i melancholii. Wspomnienia z dzieciństwa i lat młodzieńczych stanowią główny temat jej twórczości tego okresu. Zmienia się również charakter poezji: duża łatwość opisów przyrody, obfitość i subtelność wrażeń przedstawionych z dużym wyczuciem rytmu i obrazu świadczą o dojrzewaniu sztuki poetyckiej Aganoor. Ustawiczne poszukiwania wyrażają się także w ciągłej zmianie metrum, która będzie towarzyszyć poetce do ostatnich jej wierszy. Czterdziestoletnia już Aganoor pozostaje pod wpływem symbolizmu francuskiego, nie przyjmuje go jednak bezkrytycznie: docenia jego zdobycze przywracające poezji atmosferę tajemniczości, a formie poetyckiej grę dźwięku i rytmu, lecz potępia zdecydowanie odrzucenie przez symbolistów składni, słownictwa poetyckiego, rymu i praw metrycznych. Pierwszy tom poezji zatytułowany Wieczna legenda, opublikowany w 1900 r., przyjęty został entuzjastycznie; odtąd mówi się o Vittorii Aganoor jako o "największej poetce włoskiej". W 1901 r. znana już poetka poślubia Guido Pompilj i przenosi się do Perugii; rozpoczyna się nowy okres w jej życiu: tchnąca teraz spokojem i pogodą poezja daleka jest od wierszy Leggenda elerna, pełnych kontrastowych i burzliwych uczuć. Pejzaż Umbrii dostarcza jej nowych tematów, coraz częściej poetka porusza też problemy filozoficzne, religijne i społeczne. W tej dojrzałej już twórczości Vittoria osiąga szczyty artyzmu i harmonii poetyckiej. Drugi tom poezji, Nuove liriche (1908), potwierdza sukces Leggenda eiema i ugruntowuje popularność jej autorki. Po przedwczesnej śmierci Vittorii Aganoor-Pompilj (1910) ukazuje się jeszcze trzeci tomik, Rime sparse. Do ocen pełnych apoteozy jej twórczości poetyckiej z czasem dołączają się wypowiedzi bardziej umiarkowane oraz próby zakwalifikowania Aganoor do określonego prądu literackiego. Uznana jest ona za poetkę postromantyzmu, typowego dla literatury włoskiej końca ubiegłego wieku.

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria
• Year: 1991
• Volume: 30

Dates

published

1991

Contributors

author

Winiecka-Szreter, Mariola

other

Caltedra della Filologia Romanza Università di Łódź

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11089/13726