Osobliwe konstrukcje składniowe w polszczyźnie kowieńskiego tygodnika „Chata Rodzinna” (1922–1940), analogiczne do struktur rosyjskich

• Authors: Graczykowska, Tamara

Title variants

PL

The peculiar syntax structures in the Polish language in Kaunas weekly “Chata Rodzinna” (1922–1940) analogous to Russian structures

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the peculiar syntax structures excerpted from the weekly “Chata Rodzinna” published in Kaunas from 1922 to 1940. The language of the “Chata Rodzinna” is characteristic of numerous divergences in relation to obligatory rules of general Polish in a 20–year period between the First and Second World Wars. We can observe many differences in syntax compared to general Polish in discussed period. The most of them appeared under the influence of Russian language. Only a portion of origin syntax structures are demonstrated here; only those that were unknown at the earlier stages of the Northern Borderland Polish langage. The author listed 28 peculiar syntax structures analogous to Russian structures. Almost all the features still function in the Postwar Northern Borderland Polish language. 18 structures were registered in the interwar period and only 6 in the Kaunas and Żmudzki sources.

Keywords

EN

prasa polska; okres międzywojenny; polszczyzna północnokresowa; Kowieńszczyzna; rusycyzmy składniowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Studia Wschodniosłowiańskie
• Year: 2014
• Volume: 14
• Pages: 189-206

Dates

published

2014

Contributors

author

Graczykowska, Tamara

References

• Bajerowa I., 2000, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. III. Składnia.Synteza, Katowice.
• Bartula Cz., 1981, Z badań nad składnią polską na tle porównawczym, Kielce.
• Graczykowska T., 2003, Język kowieńskiego tygodnika „Chata Rodzinna”. Przyczynek do badań nad polszczyzną północnokresową w dwudziestoleciu międzywojennym (maszynopis rozprawy doktorskiej przygotowanej pod kierunkiem Jolanty Mędelskiej, przechowywany na Wydziale Filologicznym UMK w Toruniu).
• Grek-Pabisowa I., Ostrówka M., Biesiadowska-Magdziarz B., 2008, Język polski na Białorusi radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna pisana, Warszawa.
• Kałkowska A., Pisarkowa K., Szybistowa M., Twardzikowa J., 1977, Zapomniane konstrukcje składni nowopolskiej (1863–1918). Wybór przykładów, Wrocław– Warszawa – Kraków – Gdańsk.
• Karaś H., 2002, Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa – Puńsk.
• Koniusz E., 2013, Współistnienie języków na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego w świetle prac Jana Karłowicza, „Acta Baltcio-Slavica”XXXVII, s. 41–51.
• Kuroczycki T. Rzepka W. R. 1977, Wpływy języka rosyjskiego na system gramatyczny polszczyzny XIX i początków XX wieku w świetle ówczesnych źródeł poprawnościowych, „Studia Rossica Poznaniensia” IX, s. 135–163.
• Nagórko A., 1992, Wpływy rosyjskie na język polskiej inteligencji wileńskiej,[w:] Kubiak H., Waleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz M. (red.), Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR, Warszawa – Wrocław – Kraków, s. 139–147.
• Masojć I., 1990, O wpływie składni rosyjskiej na współczesną polszczyznę wileńską (na materiale „Czerwonego Sztandaru”), „Poradnik Językowy” nr 2,s. 123–128.
• Mędelska J., 1993, Język polski na Litwie w dziewiątym dziesięcioleciu XX wieku,Bydgoszcz.
• Mędelska J., 1996, Język Jana Ciechanowicza. Przyczynek do dziejów polszczyzny na radzieckiej Litwie, Bydgoszcz.
• Mędelska J., 1999, Język „Prawdy Wileńskiej” w początkach sowietyzacji Wilna i Wileńszczyzny, Bydgoszcz.
• Mędelska J., 2000, Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979), t. II: Lata 1945–1959, Bydgoszcz.
• Mędelska J., 2001, Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979), t. III: Lata 1960–1979, cz. 1, Fonetyka, słowotwórstwo, fleksja, składnia, Bydgoszcz.
• Sordyl J., Witkowski W., 1993, Elementy obcojęzyczne w polszczyźnie „Czerwonego Sztandaru” i „Kuriera Wileńskiego” (1989–1990), „Slavia Orientalis” XLII,nr 2, s. 345–349. Sawaniewska-Mochowa Z., 2000, Świat jeden, ale niejednolity, czyli o zróżnicowaniu socjalnym polszczyzny kowieńskiej, [w:]Wolnicz-Pawłowska E., Szulowska W.(red.), Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim, Warszawa ns. 221–229.
• Schummer-Szermentowski E. M., 1933, Litwa, Lwów.
• Zielińska A., 1999, O polszczyźnie na Litwie Kowieńskiej, [w:] J. Rieger (red.),Studia nad polszczyzną kresową, t. IX, Warszawa, s. 11–31.
• Zielińska A. 1999a, Elementy języka litewskiego w polszczyźnie kowieńskiej, „Acta Baltico-Slavica” 24, s. 253–261.
• Zielińska A., Sawaniewska-Mochowa Z., 2007, Dziedzictwo kultury szlacheckiej na byłych kresach północno-wschodnich Rzeczypospolitej. Ginąca część kultury europejskiej, Warszawa.
• Żenkiewicz J., 2001, Litwa na przestrzeni wieków i jej powiązania z Polską, Toruń.
• Joachimiak J., 1996, Послевоенные русизмы в вильнюсском журнале для женщин за 1976 год, Toruń.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/2051

DOI

10.15290/sw.2014.14.15