Rola ideologicznych barier w transformacji systemowej

• Authors: Machaj, Mateusz

Title variants

PL

Role of ideological barriers in economic transformation

Abstracts

PL

Celem tekstu jest opisanie roli ideologii w kształtowaniu transformacji oraz wpływie ideologii na hamowanie procesów przemian. Wagę czynników ideologicznych podkreślano w literaturze szczególnie w pierwszych kilku latach po transformacji. W artykule postarano się pokazać, że za spowalnianiem procesów transformacji kryją się nie tylko materialne i partykularne interesy, ale także przekonania ideologiczne. Wskazano na to, że negatywny światopogląd na gospodarkę rynkową zasadniczo przyczynia się do zatrzymywania lub cofania transformacji. Z jednej strony pozwala on na rozwój procesu politycznego odwracającego przemiany. Z drugiej zaś sprzyja formowaniu się alternatywnych instytucji społecznych, które zastępują funkcjonowanie gospodarki rynkowej. Dlatego trwałe przeprowadzenie przemiany gospodarczej wymaga trwałej przemiany w myśleniu, a także wykształcenia społecznie akceptowalnych instytucji, które ochronią transformację.

EN

The goal of the paper is to describe the role of ideology in shaping transformation and describe the influence of ideology on inhibiting processes of change. The importance of ideological factors was particularly strongly emphasised in the literature during the first years of transformation. The author attempts to demonstrate that what hinders transformation is not only material interests but also doctrinal factors. The paper sets out to prove that a negative attitude to market economy is capable of stopping or reversing transformation. On the one hand, it allows for the development of political processes which can reverse changes. On the other hand, it allows for creating alternative social institutions which serve as a substitute for the market economy. Therefore, permanent economic change requires a profound change in social thinking, as well as socially acceptable institutions which can secure the transformation process.

Keywords

EN

transformacja; kapitalizm; socjalizm; bariery; przemiana społeczna; ideologia; interesy; transformation; capitalism; socialism; barriers; social change; ideology; group interests

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Optimum. Studia Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: 1(73)

Dates

published

2015

Contributors

author

Machaj, Mateusz

References

• Appel H. 2000 The Ideological Determinants of Liberal Economic Reform: The Case of Privatization, „World Politics”, vol. 52, no. 4.
• Beissinger M. R. 2009 Nationalism and the Collapse of Soviet Communism, „Contemporary European History”, 18, 3.
• Blacksell M., K. M. Born. 2002 Private Property Restitution: the geographical consequences of official government policies in Central and Eastern Europe, „The Geographical Journal”, vol. 168, no. 2.
• Brada J. C. 1996 Privatization is Transition-Or Is It?, „The Journal of Economics Perspectives”, vol. 10, no. 2.
• Brus W., Łaski K. 1989 From Marx to the Market: Socialism in Search of an Economic System, Clarendon Press, Oxford, New York.
• Calcagno P. T., Henfer F., Dan M. 2006 Restructuring Before Privatization-Putting the Cart Before the Horse: A Case Study of the Steel Industry in Romania, ,,The Quarterly Journal of Austrian Economics”, vol. 9, no. 1.
• Frye T., Shleifer A. 1997 The Invisible Hand and the Grabbing Hand, „The American Economic Review”, vol. 87, no. 2.
• Kornai J. 1991 Privatization: The Great Problem of Transition in Eastern Europe, ,,Bulletin of the American Academy of Arts and Sciences”, vol. 44, no. 8.
• Kornai J. 2000 What the Change of System From Socialism to Capitalism Does and Does Not Mean, ,,The Journal of Economic Perspectives”, vol. 14, no. 1.
• Kowalik T. 1996 On the Transformation of Post-Communist Societies: The Inefficiency of Primitive Capital Accumulation, ,,International Political Science Review / Revue internationale de science politique”, vol. 17, no. 3.
• Pietrucha J. 2007 Awersja inflacyjna a niezależność banku centralnego w krajach transformacji systemowej, [w:] Polityka gospodarcza państwa, D. Kopycińska (red.), Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Savchenko A. 2002 Toward Capitalism or Away from Russia? Early Stage of Post-Soviet Economic Reforms in Belarus and the Baltics, ,,American Journal of Economics and Sociology”, vol. 61, no. 1.
• Tłaczała P. 2010 Analiza grup interesu, [w:] Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Walder A. G. 2003 Elite Opportunity in Transitional Economics, ,,American Sociological Review”, vol. 68, no. 6.
• Wilkin J. 2010 Pogoń za rentą przy pomocy mechanizmów politycznych, [w:] Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wojtyna A. 1998 Szkice o niezależności banku centralnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wright S. R. 1968 Role of the Supreme Court in a Democratic Society -Judicial Activism or Restraint, ,,Cornell Law Review”, 54, 1.
• Zweynert, J., Goldschmidt N. 2005 The Two Transitions in Central and Eastern Europe and the Relation between Path Dependent and Politically Implemented Institutional Change, „Hamburg Institute of International Economics. Discussion Paper”, 314.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/3121

DOI

10.15290/ose.2015.01.73.07