Nicolai Hartmann: poza egoizmem i altruizmem (z historii materialnej etyki wartości)

• Authors: Kopciuch, Leszek

Title variants

EN

Nicolai Hartmann: beyond egoism and altruism (research into the history of material ethics of values)

Abstracts

EN

Nicolai Hartmann is a representative of 20th-century German material ethic of values. In this paper I demonstrate the main arguments he gave against egoism and altruism. The arguments presented are as follows: a real egoistic tendency in a person does not result in the moral or axiological order or duty; egoism and altruism are related in a person; egoism and altruism are both one-sided positions. Hartmann affirms that egoism also has specific positive, indirect and direct values.

Keywords

EN

egoism; altruism; value; axiological order; axiological duty; positive and negative values of egoism

PL

egoizm; altruizm; wartość; porządek aksjologiczny; powinność aksjologiczna; pozytywna i negatywna wartość egoizmu

• Publisher: Bialystok University Press
• Journal: IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
• Year: 2015
• Volume: 27
• Pages: 47-61

Dates

published

2015

Contributors

author

Kopciuch, Leszek

References

• Hartmann N., Der Aufbau der realen Welt. Grundriß der allgemeinen Kategorienlehre, wyd. 3, Berlin 1964.
• Hartmann N., Ethik, wyd. 4 niezmienione, Berlin 1962.
• Hartmann N., Grundzüge einer Metaphysik der Erkenntnis, wyd. 4, Berlin 1965.
• Hartmann N., Jak jest w ogóle możliwa krytyczna ontologia?, przeł. A. J. Noras, „Principia. Pisma koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej”, t. XXVII–XXVIII, 2000, s. 5–63.
• Hartmann N., Myśl filozoficzna i jej historia, [w:] N. Hartmann, Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, przeł. J. Garewicz, Toruń 1994, s. 13–71.
• Hartmann N., Das Problem des geistigen Seins. Untersuchungen zur Grundlegung der Geschichtsphilosophie und der Geisteswissenschaften, wyd. 3, Berlin 1962.
• Hildebrand D. von, Ethik, wyd. 2., Gesammelte Werke, t. II, Stuttgart 1973.
• Hildebrand D. von, Serce. Rozważania o uczuciowości ludzkiej i uczuciowości Boga-Człowieka, przeł. J. Koźbiał, Poznań 1985.
• Hildebrand D. von, Sittlichkeit und ethische Werterkenntnis. Eine Untersuchung über ethische Strukturprobleme, wyd. 3 przejrzane, Vallendar–Schönstatt 1982.
• Jakuszko H., Specyfika problemów metafizycznych w ujęciu Immanuela Kanta i Nicolaia Hartmanna, [w:] L. Kopciuch (red.), Studia nad filozofią Nicolaia Hartmanna z bibliografią polskich opracowań po roku 1945, Lublin 2013, s. 23–36.
• Kopciuch L., Dietricha von Hildebranda krytyka relatywizmu etycznego: ślepota na wartość i inne argumenty, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXVI, 2014, s. 175–189,
• Kopciuch L. Fenomenologia poznania wartości (Max Scheler – Dietrich von Hildebrand), „Kwartalnik Filozoficzny”, t. XXXVII, z. 3, 2009, s. 165–180.
• Kopciuch L., Nicolaia Hartmanna krytyka podmiotu transcendentalnego w etyce, [w:] P. Parszutowicz, M. Soin (red.), Idea transcendentalizmu. Od Kanta do Wittgensteina, Warszawa 2011, s. 279–294.
• Kopciuch L., O dyskusjach na temat statusu wartości (z historii materialnej etyki wartości), „Studia Philosophica Wratislaviensia”, vol. V, fasc. 2, 2010, s. 153–164.
• Kopciuch L., O trudnościach w poznawaniu wartości u N. Hartmanna, [w:] M. Hetmański (red.), Epistemologia współcześnie, Kraków 2007, s. 445–453.
• Kopciuch L., Stosunek Nicolaia Hartmanna do Immanuela Kanta w kontekście zagadnień aksjologiczno-etycznych, „Estetyka i Krytyka”, nr 4 (26), 2012, s. 61–75.
• Kopciuch L., The Ethical Notions and Relativism in Culture. In the Context of German Material Ethics of Values, „Studies in Logic, Grammar and Rhetoric”, vol. 28 (41), 20102, s. 83–94.
• Kopciuch L., Uzasadnianie w etyce – wybrane zagadnienia (z historii materialnej etyki wartości), [w:] D. Leszczyński, M. Rosiak (red.), Świadomość, świat, wartości. Prace ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Półtawskiemu w 90. rocznicę urodzin, Wrocław 2013, s. 95–105.
• Kopciuch L., Wiedza moralna w koncepcjach niemieckiej etyki fenomenologicznej. Wybrane zagadnienia, [w:] D. Leszczyński (red.), Wiedza, „Studia Systematica”, t. 3, Wrocław 2013, s. 161–175.
• Kopciuch L., Wolność a wartości. Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hildebrand – Hans Reiner, Lublin 2010.
• Kopciuch L., Nicolaia Hartmanna koncepcja ducha zobiektywizowanego i jej główna trudność, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXV, 2013, s. 95–106.
• Mordka A., Ontologiczne podstawy estetyki. Zarys koncepcji Nicolaia Hartmanna, Rzeszów 2009.
• Noras A. J., O periodyzacji filozofii uwag kilka. Neokantyzm a postneokantyzm, „Estetyka i Krytyka” (Postneokantyzm – ontologizm, red. B. Czardybon, L. Augustyn, M. Bohun), nr 4 (26), 2012, s. 15–25.
• Noras A. J., Postneokantyzm wobec Kanta, „Idea. Studia nad struktura i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XVI, 2004, s. 79–88.
• Reiner H., Das Prinzip von Gut und Böse, Freiburg 1049.
• Reiner H., Gut und Böse: Ursprung und Wesen der sittlichen Grundunterscheidungen, Freiburg in Breisgau 1965.
• Reiner H., Pflicht und Neigung. Die Grundlagen der Sittlichkeit. Erörtert und neu bestimmt mit besonderem Bezug auf Kant und Schiller, [w:] H. Reiner, Die Grundlagen der Sittlichkeit. Zweite, durchgesehene und stark erweiterte Auflage von Pflicht und Neigung, Meisenheim am Glan 1974, s. 1–310.
• Schlittmaier A., Zur Methodik und Systematik von Aporien. Untersuchungen zur Aporetik bei Nicolai Hartmann und Gottfried Martin, Würzburg 1999.
• Zwoliński Z., Byt i wartość u Nicolaia Hartmanna, Warszawa 1974.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/3907

DOI

10.15290/idea.2015.27.03