Pomiędzy sztuką a badaniem naukowym. Etnografia wizualna jako źródło wiedzy o rzeczywistości edukacyjnej

• Authors: Kunat, Beata

Title variants

PL

Between art and scientific research. Visual ethnography as a source of knowledge about the educational reality

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The starting point of this article is the relationship of art and science from the perspective of epistemological and ontological insights of philosophers of science and researchers of contemporary art. Further on, the author presents the specificity of the interaction of art and pedagogy, in which the complex subject of the latter opens the field to various sources, styles and languages of knowing and understanding of the world and the human being (including the language of the arts). Seeing art as an important exploration tool for the analysis of education in qualitative pedagogical research, the author summarizes the assumptions of visual ethnography – a research method that, as she explains, oscillates between art and science (with its methodological appeal to the image as the primary medium of the art). In the conclusion, she indicates cognitive and practical benefits which may result from using the concepts that derive from the arts as a source of knowledge about the educational reality.

Keywords

EN

art; education; methodology; qualitative research; visual ethnography

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Pogranicze. Studia Społeczne
• Year: 2015
• Volume: 26
• Pages: 89-101

Dates

published

2015

Contributors

author

Kunat, Beata

References

• Anker S., Nelkin D. (2003), The molecular gaze. Art in the genetic age, Cold Spring Harbor
• Banks M. (2009), Materiały wizualne w badaniach jakościowych, Niezbędnik Badacza, Warszawa
• Banks M., Ruby J. (2011), Made to be seen: Perspectives on the history of visual anthropology, Chicago
• Barone T. (2001), Science, art, and predispositions of educational researchers, „Educational Researcher”, Oct.
• Becker H.S. (1995), Visual sociology, documentary photography, and photojournalism: It’s (almost) all a matter of context, „Visual Sociology”, nr 10
• Belting H. (2007), Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, Kraków
• Broeckmann A. (2015), Trudny dialog między „sztuką” a „nauką”, (w:) Materiały z konferencji Co sztuka może dać nauce?, Wrocław, 14.05.2015, http://wro2015.wrocenter.pl/site/pl/conferences/conference-what-can-art-do-for-science/ [24.08.2015]
• Cole A.L., Knowles J.G. (2007), Arts-informed research, (w:) J.G. Knowles, A.L. Cole (red.), Handbook of the arts in qualitative research, Thousand Oaks – London –New Delhi
• Bylica U., Dąbrowski B. (2009), Rola kabaretów młodzieżowych w rozwijaniu kompetencji uczniów w zakresie krytycznego myślenia, „Pedagogika Kultury”, t. 5
• Collier J. Jr., Collier M. (1999), Visual anthropology: Photography as a research method, Albuquerque
• Dikovitskaya M. (2005), Visual culture. The study of the visual after the cultural turn, Cambridge
• Drozdowski R., Krajewski M. (2010), Za fotografię! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej, Warszawa
• Ferenc T. (2001), Socjologia obrazu, socjologia fotografii – praktyki badawcze, „Przegląd Socjologiczny”, nr 2
• Ferenc T. (2005), Sztuka fotografowania biedy – komu służą zdjęcia nędzy?, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4
• Finley S. (2005), Arts-based inquiry. Performing revolutionary pedagogy, (w:) N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), The Sage handbook of qualitative research, Thousand Oaks– London – New Delhi
• Frąckowiak M., Rogowski Ł. (2009), W poszukiwaniu polskiej socjologii wizualnej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1
• Hejnicka-Bezwińska T. (2008), Pedagogika ogólna, Warszawa
• Huss E., Cwikel J. (2005), Reserching creations. Applying arts-based research to Bedouin women’s drawings, „International Journal of Qualitative Methods”, t. 4, nr 4
• Kamiński S. (1992), Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin
• Kawecki I. (2009), Dane wizualne w badaniach pedagogicznych, „Pedagogika Kultury” 2009, t. 5
• Kisseleva O. (2015), Artysta jako badacz: nowe procesy i materiały w sztuce współczesnej (w:) Materiały z konferencji Co sztuka może dać nauce?, Wrocław, 14.05.2015, http://wro2015.wrocenter.pl/site/pl/conferences/conference-what-can-art-do-for-science/[24.08.2015]
• Kluszczyński R.W. (2011), Art@science. O związkach między sztuką i nauką, (w:) R.W. Kluszczyński (red.), W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii, Gdańsk, CSW, http://www.academia.edu/4485206/art_at_science._O_zwiazkach_miedzy_sztuka_i_nauka [02.09.2014]
• Konecki K.T. (2005a), Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza świata społecznego zwierząt domowych, Warszawa
• Konecki K.T. (2005b), Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2005, t. 1, nr 1, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume1/PSJ_1_1_Konecki.pdf [17.02.2014]
• Konecki K.T. (2008), Wizualna teoria ugruntowana. Rodziny kodowania wykorzystywane w analizie wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 3 http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume8/PSJ_4_3_Konecki.pdf [01.05.2014]
• Konecki K.T. (2010), Wizualna Teoria Ugruntowana. Nauczanie teorii ugruntowanej przy pomocy obrazów i analizy wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 2, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume13/PSJ_6_2_Konecki.pdf [17.02.2014]
• Konecki K.T. (2012), Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume18/PSJ_8_1_Konecki.pdf [21.05.2014]
• Koseła K. (1990), Interpretacja fotografii. Krok ku socjologii wizualnej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1
• Krzychała S., Zamorska B. (2008), Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności, Wrocław
• Kubinowski D. (2011), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia, metodyka, ewaluacja, Lublin
• Kubinowski D. (2013), Rozwój badań jakościowych w pedagogice polskiej na przełomie XX i XXI wieku. Idiomatyczność. Synergia. Emergencja, Lublin
• Levin D. M. (red.) (1993), Modernity and the hegemony of vision, Berkeley
• Magala S. (1978), Fotografia jako element teatralizacji życia społecznego, „Fotografia”, nr 4
• Magala S. (2012), Antropologia wizualna, (w:) D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, t. 1, Warszawa
• Mendel M. (red.) (2006), Pedagogika miejsca, Wrocław
• Mendel M., Ejsmont M., Kosmalska B. (red.) (2009), Obraz. Przestrzeń, popkultura. Inspiracje badawcze w polu pedagogiki społecznej, Toruń
• Mitchell W.J.T. (1994), Picture theory. Essays on verbal and visual representation, Chicago
• Mitchell W.J.T. (2009), Zwrot piktorialny, „Kultura Popularna”, nr 1
• Nalaskowski A. (2002), Przestrzenie i miejsca szkoły, Kraków
• Niziołek K. (2010), Między amatorstwem a etnografią. Fotografia jako narzędzie edukacji (w:) A. Młynarczuk, M. Sokołowski (red.), Uwiecznić Atlantydę. Wielokulturowość Podlasia w edukacji nieformalnej, Białystok, http://fundacja.uwb.edu.pl/images/a_galeria_fundacja/publikacje/ [05.10.2014]
• Niziołek K. (2011), Fotografia uczestnicząca. Od jakościowych badań światów społecznych do interwencji socjologicznej, „Qualitative Sociology Review”, t. 7, nr 1, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume15/PSJ_7_1_Niziolek.pdf [11.09.2014]
• Niziołek K. (2012), Miejskie „laboratorium” wielokulturowości. Socjologiczno-fotograficzna próba obserwacji relacji międzykulturowych w przestrzeni publicznej Białegostoku, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. 20
• Nowotniak J. (2001a), Szkoła czyli świat w obrazku, „Nowa Szkoła”, nr 8
• Nowotniak J. (2001b), Szkoła w obiektywie uczniów. Fotografia jako narzędzie opisu, (w:) B. Niemierko, M.K. Szmigiel (red.), Teoria i praktyka oceniania zewnętrznego, Kraków
• Nowotniak J. (2012), Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej, Kraków
• Nowotniak J. (2013), Badania etnograficzne z elementami wizualnymi w kształceniu akademickim – możliwości i ograniczenia, „Opuscula Sociologica”, nr 4
• Olechnicki K. (2003a), Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Warszawa
• Olechnicki K. (red.) (2003b), Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu, Toruń
• Pink S. (2008), Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach, Kraków
• Piejko M. (2008), Skarby pamięci. Socjologiczna analiza fotografii rodzinnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2008, t. 4, nr 3, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume8/PSJ_4_3_Piejko.pdf [10.09.2014]
• Popper K.R. (2002), Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Warszawa
• Pryszmont-Ciesielska M. (2011), Starość w obiektywie, (w:) M. Malec (red.), Edukacyjne, kulturowe i społeczne konteksty starości, Wrocław
• Reichle I. [2015] Sztuka, nauka i społeczeństwo: kiedy sztuka staje się zinstytucjonalizowaną praktyką społeczną (w:) Materiały z konferencji Co sztuka może dać nauce?, Wrocław, 14.05.2015, http://wro2015.wrocenter.pl/site/pl/conferences/conference-what-can-art-do-for-science/ [24.08.2015]
• Ripa (2010), Ikonologia, Kraków
• Rose G. (2010), Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, Warszawa
• Rubacha K. (2004), Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin, (w:) Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t.1, Warszawa
• Rutkowiak J. (1994), Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości, (w:) H. Kwiatkowska (red.), Ewolucja tożsamości pedagogiki, Warszawa
• Schnettler B. (2008), W stronę socjologii wiedzy wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 3, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume8/PSJ_4_3_Schnettler.pdf [10.09.2014]
• Siarkiewicz E. (2007), W poszukiwaniu skuteczności poradnictwa. Analiza dwóch narracji utrwalonych w fotografii, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 2
• Sikora S. (2003), Antropologia wizualna i film etnograficzny, Warszawa
• Sikora S. (2004), Fotografia między dokumentem a symbolem, Izabelin
• Sławecki B. (2012), Znaczenie paradygmatów w badaniach jakościowych, (w:) D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, t. 1, Warszawa
• Sztejnberg A. (2006), Komunikacyjne środowisko nauczania i uczenia się, Warszawa
• Sztejnberg A., Jasiński T. (2007), Proksemika w komunikacji społecznej, Płock
• Sztompka P. (2005), Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Warszawa
• Tatarkiewicz W. (1982), Dzieje sześciu pojęć, Warszawa
• Taylor P.G., Wilder S.O., Helms K.R. (2007), Walking with a ghost. Arts-based research, music videos, and the re-performing body, „International Journal of Education & the Arts”, t. 8, nr 7, www.ijea.org/v8n7/index.html [28.08.2015]
• Whitehead A.N. (1998), Nauka i świat współczesny, Warszawa
• Worth S. (1981), Studying Visual Communication, Philadelphia
• Zdanowicz-Kucharczyk K. (2010), Fotografia oknem badacza na świat, (w:) H. Kędzierska (red.), Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych, Olsztyn

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4206

DOI

10.15290/pss.2015.26.05