Identyfikacja onimiczna szlachty litewsko-ruskiej w średniowiecznych źródłach Wielkiego Księstwa Litewskiego (na podstawie akt horodelskich)

• Authors: Citko, Lilia

Title variants

PL

Onimic identification of the Lithuanian-Rhutenian nobility in medieval sources of the Grand Duchy of Lithuania

PL

Анiмiчная iдэнтыфiкацыя лiтоўска-рускай шляхты ў Сярэдневяковых крынiцах Вялiкага Княства Лiтоўскага (на падставе актаў гарадэльскiх)

Abstracts

RU

Артыкул прысвечаны аналiзу сярэдневяковых iмён уласных, iдэнтыфiкуючых лiтоўска-рускую шляхту Вялiкага Княства Лiтоўскага, засведчаных у дакументах трактата ў Гародлi (Akty Horodelskie z 1413 roku. Dokumenty i studia, red. J. Kiaupiene, I. Korczak, Vilnius – Kraków, 2013). У гiсторыi антрапанiмii для гэтай сацыяльнай групы ХV век быў перыядам адыходу ад намiнацыi аднайменнай i паступовага замацавання сiстэмы двухiменнай – iмя i другога iменнага акрэслення. Функцыю протаiмя маглi выконваць патронiмы, адапелятыўныя назвы тыпу мянушак, мясцовыя назвы. Даследуемыя антрапанiмы, сфармiраваныя ў варунках шматэтнiчнай дзяржавы, адлюстроўваюць рознаўзроўневыя балтыйска-славянскiя транспазiцыi ў вобласцi фанетыкi i марфалогii.

EN

The article is devoted to the analysis of medieval onims identifying the Lithuanian-Rhutenian nobility in the Grand Duchy of Lithuania. They were testified in the documents of the treaty in Horodlo (Akty Horodelskie 1413. Dokumenty i studia, eds. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius–Cracow 2013). In the history of anthroponymy of this social class, the 15th century was marked by moving from one-name designation and gradual establishing of two-name system – first name and second denotation. Patronymic surnames, nicknames, place names performed the function of proto-surname. Anthroponyms under examination, formed in multiethnic state reflect multi-dimensional Baltic-Slavonic transpositions in phonetics and morphology.

Keywords

EN

Антрапанiмiя; iмёны ўласныя; намiнацыйная мадэль; моўная транспазiцыя; anthroponymy; onimic category; naming model; language transposition

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Białorutenistyka Białostocka
• Year: 2015
• Volume: 7

Dates

published

2015

Contributors

author

Citko, Lilia

References

• Bednarczuk L., Stosunki językowe na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1999, s. 115.
• Būga K., Rinktiniai raštai, t. I-III, Vilnius 1958-1962, t. I, s. 238.
• Citko L., „Kronika Bychowca” na tle historii i geografii języka białoruskiego, Białystok 2006, s. 237-238.
• Klemensiewicz Z., T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981, s. 69.
• Korczak L., Horodło. Na drodze ku dziedzicznej monarchii jagiellońskiej, [w:] 1413 m. Horodlės aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty Horodelskie z 1413 roku (Dokumenty i studia), s. 57-69.
• Kosyl Cz., Nazwy osobowe, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 438.
• Kutrzeba S. i W. Semkowicz (wyd.), Akta Unji Polski z Litwą 1385-1791, Kraków 1932.
• Narbutt T., Pomniki do dziejów litewskich: Kronika litewska (Bychowca), Wilno 1846, s. 11-12. Ochmański J., Historia Litwy, Wrocław 1990, s. 46.
• Rabiej P., Dokumenty unii horodelskiej, [w:] 1413 m. Horodlės aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty Horodelskie z 1413 roku (Dokumenty i studia), pod red. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013, s. 83-84.
• Reczek J., Pochodzenie imienia Witold, „Onomastica” 1969, nr 14, s. 144-161.
• 1413 m. Horodlės aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty Horodelskie z 1413 roku (Dokumenty i studia), pod red. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013.
• Safarewicz J., Polskie imiona osobowe pochodzenia litewskiego, „Język Polski” 1950, nr XXX, s. 113-119.
• Юркенас Ю., Oсновы балтийской и славянской антропонимии, Вильнюс 2003, s. 47-115.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4375

DOI

10.15290/bb.2015.07.23