Ochrona usług ekosystemów jako element polityki spójności i zrównoważonego rozwoju miast śląskich

• Authors: Lorek, Elżbieta , Lorek, Agnieszka

Title variants

PL

Protection of ecosystem services as element of cohesion policy and sustainable development of Silesian cities

Abstracts

PL

Wzrost świadomości ekologicznej szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych sprawił, iż w pracach dotyczących rozwoju obszarów zurbanizowanych coraz częściej uwagę poświęca się usługom ekosystemów. W dużej mierze kondycja miast zależy od zdrowego środowiska przyrodniczego, które wytwarza szereg korzyści. Zdrowe ekosystemy stanowią podstawę zrównoważonego rozwoju miast, ponieważ pozytywnie oddziałują na dobrobyt człowieka i działalność gospodarczą. Obecnie w europejskich metropoliach dąży się do ponownego scalania rozproszonych terenów zieleni i obszarów chronionych w jeden spójny system o wielofunkcyjnym charakterze. Dąży się także do zachowania w maksymalnym zakresie terenów o najwyższych w skali miasta walorach przyrodniczych. Nowe tereny zieleni w miastach, w krajach najwyżej rozwiniętych są ukierunkowane na: bioróżnorodność, wielofunkcyjność i edukację. Działania takie nabierają szczególnego znaczenia w kontekście polityki prowadzonej przez Unię Europejską, a zwłaszcza priorytetów działań wyznaczonych w tym zakresie dla obszarów zurbanizowanych, które są również wyznacznikiem kierunku rozwoju polskich miast. W warunkach gospodarki polskiej samorządy gminne niejednokrotnie nie dostrzegają potrzeby zachowania odpowiedniego areału obszarów zielonych oraz konieczności ochrony przyrody w miastach. W wielu polskich miastach często przyroda i zieleń jest jeszcze postrzegana jako bariera rozwoju nowych inwestycji, a władze miejskie odchodzą od systemowego traktowania terenów zieleni. Polityka Unii Europejskiej wspiera zrównoważony rozwój obszarów miejskich, poprawę jakości środowiska i ochronę usług ekosystemów, dając tym samym szansę na zmianę postaw decydentów. W celu lepszego zilustrowania problemu wykorzystania usług ekosystemów w warunkach gospodarki polskiej, w artykule wykorzystano badania ankietowe przeprowadzone wśród gmin województwa śląskiego oraz wśród mieszkańców tego regionu.

EN

A growing environmental awareness, especially in highly developed countries, means that increasing attention in the work on the development of urban areas is devoted to ecosystem services. The condition of cities depends to a large extent on a healthy environment, which produces a number of advantages. Healthy ecosystems are the basis for sustainable urban development, as they have a positive impact on human well-being and economic activity. Currently, European cities seek to re-merge scattered green areas and protected areas into coherent, multifunctional systems. The aim is also to maintain the maximum extent of territories of the greatest natural beauty. In the most developed countries, new green areas in cities are focused on biodiversity, versatility, and education. Such activities are of particular importance in the context of the European Union's policy, and particularly the priorities for action set out for urban areas, which are also a determinant of the direction of the development of Polish cities. In the Polish economy, municipal governments often do not recognize the need to maintain an adequate proportion of green areas or to protect nature in cities. In many Polish cities nature and greenery are often still seen as a barrier to the development of new investment and municipal authorities are moving away from a systemic approach to green areas. EU policy supports sustainable urban development, improving environmental quality and protection of ecosystem services, thus prompting a change in the attitudes of decision makers. To better illustrate the problem of the use of ecosystem services in the Polish economy, the paper uses a survey conducted among Silesian municipalities and among the inhabitants of the region.

Keywords

EN

usługi ekosystemów; zielona infrastruktura; polityka spójności; zrównoważony rozwój; gminy śląskie; ecosystem services; green infrastructure; cohesion policy; sustainable development; Silesian municipalities

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Optimum. Studia Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: 1(79)

Dates

published

2016

Contributors

author

Lorek, Elżbieta

author

Lorek, Agnieszka

References

• Biznes ekologiczny. Ekorynek, ekokonsument, ekostrategie firm, 2015, E. Lorek (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Borys T., Brzozowski T., 2011, Istota i wskaźniki zrównoważonej konsumpcji, [w:] Zrównoważona konsumpcja? Rozwój zachowań konsumentów w Polsce i Niemczech. Nachhaltiger Konsum? Die Entwicklung des Verraucherverhaltens in Polen Und Deutschland, M. Wachowiak, D. Kiełczewski, H. Diefenbacher (red.), FEST Reihe A, nr 54 Heidelberg.
• Fundusze Unii Europejskiej na lata 2007-2013 a ochrona klimatu, 2008, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Green infrastructure: connected and multifunctional landscapes, 2009, Landscape Institute, Londyn.
• Lorek E., 2010, Nowe kierunki badań w zrównoważonym rozwoju. Teraźniejszość i przyszłość, [w:] Ekonomia i Finanse. Współczesne wyzwania i kierunki rozwoju, 4 Forum Naukowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• National Inventory Report. Poland, United Nations Framework Convention on Climate Change, 2010, 2012, 2015, http://unfccc.int/national_reports/annex_i_ghg_ inventories/national_inventories_submissions/items/8812.php (data wejścia: 06.09.2015).
• Ochrona drzew w procesach inwestycyjnych w miastach, 2015, Najwyższa Izba Kontroli, Delegatura w Krakowie, Kraków.
• OECD Regional Well-Being, http://www.oecdregionalwellbeing.org/region.html#PL22, (data wejścia: 29.10.2014).
• Payne A., Środowisko w polityce spójności, http://sdr.gdos.gov.pl/Documents/Plenarne/III/6%20Srodowisko-w-Polityce.pdf (data wejścia: 10.08.2015).
• Stan środowiska w województwie śląskim w 2013 roku, 2014, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice.
• Symbiotic Cities Network, http://www.symbioticcities.net/index.cfm?id=47825 (data wejścia: 29.10.2014).
• Szczepanowska H. B., 2012, Miejsce terenów zieleni w strukturze zintegrowanego projektowania, zarządzania i oceny ekologicznej inwestycji miejskich, „Człowiek i Środowisko”, 36 (1-2).
• Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski, 2011, GUS, Katowice.
• Zielona infrastruktura – zwiększanie kapitału naturalnego Europy, 2013, COM(2013) 249 final, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2013/PL/1-2013-249-PL-F1-1.Pdf (data wejścia: 08.08.2015).

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4475

DOI

10.15290/ose.2016.01.79.13