Pedagogika rzeczy (nie tylko) konsumowanych

• Authors: Chutorański, Maksymilian , Makowska, Aneta

Title variants

PL

Pedagogy of (not only) consumed things

Abstracts

PL

W prezentowanym artykule stawiamy pytanie o to, czym są rzeczy w świecie nieustannego konsumowania. Stawiamy tezę, że rozumienie materialności jako obiektów konsumpcji nie pozwala dostrzec złożonych (także edukacyjnych) relacji między ludźmi i rzeczami. W pierwszej części tekstu stawiamy pytanie o to, czym są rzeczy, jeśli patrzy się na nie oczami krytyka konsumpcji, oraz wskazujemy niektóre ograniczenia tej perspektywy. Następnie uwypuklamy potrzebę pedagogiki rzeczy, tj. takiej refleksji nad rzeczami w procesach edukacyjnych, która podkreśla ich rolę we wspomaganiu ludzkiego rozwoju.

EN

In this article we pose the question about the essence of things in the world of continuous consumption. We formulate a thesis that understanding materiality as the objects of consumption does not allow us to perceive complex (including educational aspect) relationships between human beings and things. In the first part of the article, we ask what things are through the perspective of critics of consumerism and point out some limitations of this perspective. In the last part of the article, we emphasize the need for pedagogy of things i.e. the reflection on things in educational processes that focuses on their role in supporting human development.

Keywords

EN

pedagogika rzeczy; konsumpcjonizm; społeczeństwo konsumpcyjne; materialności; rzeczy; pedagogy of things; consumerism society; consumer; materiality; things

• Publisher: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
• Year: 2016
• Volume: 1

Dates

published

2016

Contributors

author

Chutorański, Maksymilian

author

Makowska, Aneta

References

• Abriszewski, K. (2008a). Poznanie, zbiorowość, Polityka. Analiza Teorii Aktora-Sieci Bruno Latoura. Kraków: Universitas.
• Abriszewski, K. (2008b). Rzeczy w kontekście Teorii Aktora-Sieci. W: J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, (red.), Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności. Olsztyn: Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Przeł. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia. Przekł. M. Wyrwas-Wiśniewska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Braidotti, R. (2014). Po człowieku. Przekł. J. Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
• Certeau, M. de. (2008). Wynaleźć codzienność. Sztuki działania. Przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Chutorański, M. (2015a). Uniwersytet to bardzo wiele różnych rzeczy… Pedagogika Szkoły Wyższej, nr 1, s. 47–58.
• Chutorański, M. (2015b). Urządzenie (edukacyjne): sieci, dyskursy, ludzie, nie-ludzie. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 4, s. 7–21.
• Crary, J. (2015). 24/7. Późny kapitalizm i koniec snu. Przekł. D. Żukowski. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Domańska, E., Olsen, B. (2008). Wszyscy jesteśmy konstruktywistami. W: J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, Olsztyn: Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Haraway, D. (1998). Manifest Cyborga. Przeł. E. Franus. Magazyn Sztuki, nr 17. Pozyskano z: http://magazynsztuki.eu/old/archiwum/post_modern/postmodern_9.htm
• Harman, G. (2013). Traktat o przedmiotach. Przeł S. Wróbel. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heath, J., Potter, A. (2010). Bunt na sprzedaż. Dlaczego kultury nie da się zagłuszyć. Przekł. H. Jankowska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
• Graeber, D. (2012). Konsumpcja. Przekł. M. Wawrzyńczak. W: K. Gutfrański, A. Hendriks, I. Moreiry, A. Szyłak, L. Vergary (red.), Materialność. Gdańsk: Instytut Sztuki Wyspa.
• Jacyno, M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kopytoff, I. (2003). Kulturowa biografia rzeczy – utowarowienie jako proces. Przekł. E. Klekot. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krajewski, M. (2013). Są w życiu rzeczy… Szkice z socjologii przedmiotów. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
• Krajewski, M. (2008). Przedmiot, który uczłowiecza…., Kultura Współczesna, nr 3.
• Kurzępa, J. (2007). Archipelag młodości – próba typologii stylów życia młodego pokolenia. Przegląd Pedagogiczny, nr 1.
• Latour, B. (2013). Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką. Przekł. K. Abriszewski i in. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Latour, B. (2011). Nigdy nie byliśmy nowocześni. Przekł. M. Gdula. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
• Latour, B. (2009). Polityka natury. Przekł. A. Czarnacka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Marcuse, H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. Przekł. S. Konopacki i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Marody, M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Meillassoux, Q. (2015). Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności. Przekł. P. Herbich. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
• Melosik, Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Melosik, Z. (2012). (Re)konstrukcje podróżowania w kulturze instant: konteksty socjopedagogiczne. W: A. Gromkowska-Melosik, Z. Melosik (red.), Tożsamość w społeczeństwie współczesnym: pop-kulturowe (re)interpretacje. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Mendel, M. (2007). Ometkowane serce szkoły. O tym, jak widać w szkole ślady wielkich korporacji w przestrzeni uczniowskiej i co one znaczą. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia, procesy, konteksty. Gdańsk: GWP.
• Norman, D. A. (2015). Wzornictwo i emocje. Dlaczego kochamy lub nienawidzimy rzeczy powszednie. Przekł. D. Skalska-Stefańska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
• Potulicka, E., Rutkowiak, J., (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Rutkowiak, J. (2010). Nauczyciel w dramacie wartości wychowawczych. Problem na pograniczu pedeutologii i ekonomii. W: E. Potulicka, J. Rutkowiak, Neoliberalne uwikłania edukacji, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Popkiewicz, M. (2012). Świat na rozdrożu. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.
• Sandel, M. (2012). Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku. Przekł. A. Chromik, T. Sikora. Warszawa: Kurhaus Publishing Kurhaus Media.
• Szkudlarek, T. (2001). Ekonomia i moralność: przemieszczenia dyskursu edukacyjnego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr spec.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4487

DOI

10.15290/parezja.2016.05.05