Selected issues of nominalizations as propositional arguments in Polish and Slovene sentences with psych-verbs

• Authors: Zatorska, Agnieszka

Title variants

EN

Wybrane problemy zjawiska nominalizacji w języku polskim i słoweńskim jako wykładnika argumentów propozycjonalnych przy czasownikach sfery psychicznej

Abstracts

PL

Celem artykułu jest udokumentowanie tezy, że czasowniki sfery psychicznej (odnoszące się do intelektu i do uczuć) przejawiają tendencję, aby w ich otoczeniu jako wykładnik argumentu propozycjonalnego pojawiały się nominalizacje. Analizę przeprowadzono w oparciu o założenia składni semantycznej, w której płaszczyzna treści i poziom językowy traktowane są jako odrębne. Badaniem objęto 60 czasowników – 30 polskich i 30 słoweńskich, które zilustrowano w postaci bogatej egzemplifikacji zdaniowej. Badane verba podzielono na dwu- i trójargumentowe. Obserwacje potwierdziły wyjściową tezę o obecności nominalizacji przy werbalnych wykładnikach predykatów mentalnych i emotywnych, które w artykule objęto wspólnym terminem czasowniki sfery psychicznej. Nieliczne czasowniki stanowiące 10% materiału nie dopuszczają nominalizacji w pozycji wewnętrznej predykacji (argumentu zdarzeniowego). Oba badane języki wykazują znaczące podobieństwo odnośnie skali dopuszczalności nominalizacji.

EN

In this paper a hypothesis concerning the occurrence of nominalizations in the position of the propositional argument assigned by a psychological predicate was tested with sets of 60 (30 + 30) Polish and Slovene verbs from the semantic field of thinking and feeling. In line with Semantic Syntax Methodology, the semantic and the syntactic (formal) levels of representation were separated. Predicates and arguments are elements of the Predicate-Argument Structure on the semantic level of representation. The observations demonstrate that the typical way of the realization of the propositional argument in the place opened by Psych Verbs, in the place of complex predicates, is nominalization. Such a manner of explication covers 90% of the tested 2- and 3-argument verbal units in Polish and Slovene from the field of the intellect as well as emotions. The analysis shows that only 10% of the examined verbs in each language (Polish and Slovene) do not allow the realization of the propositional argument as nominalization. The results in this respect are similar in Polish and in Slovene.

Keywords

EN

semantyka; składnia; nominalizacje; język polski; język słoweński; czasowniki sfery psychicznej; Semantics; syntax; nominalizations; Polish; Slovene; Psych-Verbs

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Białostockie Archiwum Językowe
• Year: 2015
• Volume: 15

Dates

published

2015

Contributors

author

Zatorska, Agnieszka

References

• Bańko, M. (ed.) 2014. Inny słownik języka polskiego PWN, Warszawa (second edition).
• Danielewiczowa, M. 2002. Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych. Warszawa.
• Grimshaw, J. 1990. Argument Structure. MIT Press, Cambridge, MA.
• Hale, K. & S. J. Keyser. 1997. “On The Complex Nature of Simple Predicators” In Alsina and al. (eds.) Complex Predicates. CSLI Publications, Stanford Calif., 29–65.
• Jędrzejko, E. 1993. Nominalizacje w systemie i w tekstach współczesnej polszczyzny. Katowice.
• Karolak, S. 2002. Podstawowe struktury składniowe języka polskiego. Warszawa.
• Kiklewicz, A., Korytkowska M. et al. 2010. Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: białoruski, bułgarski i polski, A. Kiklewicz,M. Korytkowska eds., Olsztyn.
• Korytkowska, M., Małdżiewa W. 2002. Od zdania złożonego do zdania pojedynczego (nominalizacja argumentu propozycjonalnego w języku polskim i bułgarskim). Toruń.
• Lečič, R. 2011. Slovenski glagol. Czasownik słoweński. Ljubljana.
• Maliszewska, A. 2001. “O problemie klasyfikacyjnym polskich predykatorów mentalnych”, Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, tom XLVI/2001, 91–134.
• Mikolič, Južnič. 2011. Vpliv besedilnih tipov na pojavljanje nominalizacije v slovenščini: korpusna raziskava. In S. Kranjc (ed.) Meddisciplinarnost v slovenistiki, OBDOBJA 30, Ljubljana, 321–327.
• Nowakowska-Kempna, I. 1986. Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami predykatów uczuć. Katowice.
• Rozwadowska, B. 1997. Towards a Unified Theory of Nominalizations. External and Internal Eventualities, Wrocław.
• Slovar slovenskega knjižnega jezika, SSKJ, 2000, SAZU in ZRC SAZU, Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša in avtorji, Ljubljana.
• Tokarz, E. 1987. Nomina actionis we współczesnym języku słoweńskim. Katowice.
• Wierzbicka, A. 2006. Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, transl. A. Głaz, Lublin.
• Zatorska A., 2013, Polskie i słoweńskie predykatory kauzatywne z parafrazą przymiotnikową, Łódź.
• Zatorska A., 2013a, “Bitwa o każdy grób”. Semantyczno-składniowa oraz funkcjonalna analiza tytułów w “Przewodniku po powstańczejWarszawie”. Folia Linguistica nr 47/2013, 20–33.
• Zatorska A., Gojkošek M., 2013, Nominalizacije in njihova funkcijskost v besedilih o zgodovini Slovenije. In Družbena funkcijskost jezika (vidiki, merila, opredelitve) OBDOBJA 32, A. Žele (ed.), Ljubljana, 497–502.
• Žele A., 1996, Razvoj posamostaljenja v slovenskem publicističnem jeziku med 1946 in 1995. In Jezik in čas, A. Vidovič Muha (ed.), Ljubljana, 191–200.
• Žele A., 2008, Vezljivostni slovar slovenskih glagolov, Ljubljana.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4695

DOI

10.15290/baj.2015.15.32