Франтишек Рут Тихий – выдающийся пропагандист белорусского языка и литературы межвоенного периода в Чехословакии

• Authors: Черны, Марцел

Title variants

RU

František Rut Tichý – wybitny krzewiciel języka i literatury białoruskiej okresu międzywojennego w Czechosłowacji

RU

Frantishek Rut Tihi – a distinguished propagator of the Belarusian language and literature in the interwar period in Czechoslovakia

Abstracts

PL

Imię Františka Rut Tichý’ego (1886–1968), pseudonim Zdeněk Broman, który zajmował się tłumaczeniem na język czeski (głównie poezji) z niemieckiego, francuskiego i języków słowiańskich, bardzo dobrze znali przedstawiciele kręgów naukowych germanistów, bohemistów i slawistów. Obecnie zarówno tłumacz, jak i jego działalność należą do osiągnięć zapomnianych krzewicieli kultury słowiańskiej żyjących i pracujących w pierwszej połowie XX wieku. Autor artykułu omawia działalność Tichy’ego związaną z czeskimi badaniami białorutenistycznymi w okresie międzywojennym (niektóre z nich dotyczą okresu po 1945 roku), zwłaszcza w zakresie tłumaczeń literatury białoruskiej na język czeski (Yanka Kupala, Aleś Dudar, Arkadź Morkavka, Cishka Gartny). Po raz pierwszy opublikowano pełną bibliografię tłumaczeń Tichy’ego z języka białoruskiego (tłumaczenia zachowały się w prywatnych zbiorach archiwum literackiego Muzeum Piśmiennictwa Narodowego Pradze).

EN

The name of Frantishek Rut Tihi (1886–1968) who gave himself the pseudonym Zdenek Broman was well known by German specialists, Czech specialists and Slavists. He was engaged in translations from German, French and the Slavonic languages into the Czech language (poetry mostly). Nowadays the author and his activity belong to the feats of forgotten propagators of Slavonic cultures who lived and worked in the first half of the 20th century. The article discusses his work devoted to Belarusian studies carried by Czech scholars in the interwar period (with some exceptions after 1945), especially the translations of the Belarusian literature into the Czech language (Yanka Kupala, Ales Dudar, Arkady Morkavka, Cishka Gartny). The bibliography of all Tihi’s translations from the Belarusian language has been published for the first time (translations have been preserved in his private resources in literary archives in Památníku národního písemnictví in Prague).

Keywords

EN

czesko-białoruskie kontakty literackie; poezja białoruska; opowiadania białoruskie; tłumaczenie artystyczne; czeska białorutenistyka; cenzura; dokumenty archiwalne; percepcja literatury; Czech-Belarusian literary contacts; Belarusian poetry; Belarusian story; artistic translation; Czech studies of Belarusian literature; censorship; archival documents; literature perception

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Białorutenistyka Białostocka
• Year: 2016
• Volume: 8

Dates

published

2016

Contributors

author

Черны, Марцел

References

• Гартны Ц., Насустрач сонцу. Выбраныя апавяданнi, Мiнск 1978.
• Дудар А., Вежа. Вершы i паэмы, Мiнск 1984.
• Купала Я., Вiльха, пер. М. Шаповал, “Лiтертурно-науковий вiсник” ХII, 1909, т. 47, кн. 9.
• Купала Я., Збор твораў: У 6 тамах, т. 1, Мiнск 1961.
• Купала Я., Збор твораў: У 6 тамах, т. 2, Мiнск 1961.
• Купала Я., Збор твораў: У 6 тамах, т. 3, Мiнск 1961.
• Купала Я., Збор твораў: У 6 тамах, т. 5, Мiнск 1962.
• Мажэйка А., Беларуская лiтаратура ў чэшкiх перакладах, [in:] Н. С. Перкiн [ed.], Садружнасць лiтаратур, Мiнск 1968.
• Моркаўка А., Дым жыцця, Менск 1928, с. 33–34.
• Мушинка М., Невтомний дослiдник закарпатоукра¨ıнсько¨ı культури Франтiшек Тiхий.
• Падарунак чэхаславацкага прафесара, “Звязда” XLVIII, 1964, № 223 (13595).
• “Полымя” VII, 1928, № 10.
• Tichý F., Др. Iван Огiенко: Розмежування пам’яток украïнських вiд бiлоруських, “Časopis pro moderní filologii” XXIII, 1936.
• Чмарава М. I., Шляхi ўзаемнага пазнання: беларуская лiтаратура ў Чехаславакii (1920–1945). Манаграфiя, Магiлеў 2004.
• Dudar A., Revoluce, in: M. Iljaševič, Bělorus a Bělorusové, op. cit. (прим. 36).
• Hartný C., “Dojdeme, synku”, “Rudé právo” X, 1929, č. 6, 6. 1., příl. Dělnická besídka.
• Kupala J., Mladá Bělorus, přel. F. Tichý, “Slovanská revue” I, 1934–1935, č. 5, leden 1935.
• Kupala J., Z jubilejních nálad, přel. F. Tichý. “Národní osvobození” V, 1928, č. 299, 28. 10., příl. Hodina, č. 44.
• Tichý F., Adolf Heyduk a jeho dílo, Praha s. d. [1915].
• Tichý F., Dílo a osobnost Adolfa Černého, [in:] A. Frinta – F. Tichý [edd.], Slovanský přehled 1914–1924. Sborník statí, dopisů a zpráv ze života slovanského. K šedesátým narozeninám Adolfa Černého, Praha 1925.
• Tichý F., Jakub Kolas: Symon Muzyka..., “Slovanský přehled” XVIII, 1926, č. 5 (květen).
• Tichý F. R., Pěvec socialistické Bílé Rusi, “Sovětská literatura” III, 1954.
• Tichý F., Pozn. Aleś Hurlo..., “Slovanský přehled” XXX, 1938, č. 10 (prosinec).
• Tichý F. R., Sjednocování běloruského národa v jednotném socialistickém státě, “Slovanský přehled” XXXVIII, 1952, č. 9 (listopad).
• Z Černé kroniky, “Rudé právo” XLVIII–XLIX, 1968, č. 96.
• Židlický V., Příspěvky k dějinám česko-běloruské vzájemnosti, “Slavia” XXIX, 1960.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/5397

DOI

10.15290/bb.2016.08.05