Znaczenie wymiaru historycznego dla kształtowania się sfery geisteswissenschaften. Ujęcie Wilhelma Diltheya i Ernsta Cassirera

• Authors: Musioł, Anna

Title variants

EN

Meaning of the historical dimension for the formation the sphere of Geisteswissenschaften. Interpretation of Wilhelm Dilthey and Ernst Cassirer

Abstracts

EN

Followers of methodological antinaturalism in philosophy, who criticise the application of methods representing the natural sciences to other realms of knowledge, argue for the necessity to separate the humanities from the empirical instrumentarium of research. The exposed dualism of investigation process reveals differences between axiomatic and deductive explanation of arguments of formal sciences and with the understanding of the humanistic interpretation and with idealizing historical and comparative analysis in the area of sciences concerning the spirit. An important contribution into historic analyses of the Geisteswissenschaften sphere came from a disciple of the Marburg Neo-Kantianism and follower of Kantian apriorism, Ernst Cassirer, and an author of the antipositivistic turn and the historical philosophy of life, Wilhelm Dilthey. Both philosophers enter into the polemics with naturalistic ideas of the man and the culture; they enter into polemic with a positivistic vision of the reality determined exclusively by physical and biological factors. In their own considerations they stress the irreducibility of the historical world to the dimension of nature. They underline the qualitative exceptionality of man as a conscious and creative (in cultural terms) individual. Taking as the point of departure the question of history, I will show dependences, collected at the perspective of the empirical (not metaphysical) ideas of the culture created by the selfconsciousness producing cultural meanings.

Keywords

EN

Marburg Neo-Kantianism; philosophy of life; history; the humanities; Geisteswissenschaften; Dilthey; neokantyzm marburski; filozofia życia; historia; nauki humanistyczne; Cassirer

PL

neokantyzm marburski; filozofia życia; historia; nauki humanistyczne; Geisteswissenschaften; Dilthey; Cassirer

• Publisher: Bialystok University Press
• Journal: IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
• Year: 2016
• Volume: 28/1
• Pages: 160-174

Dates

published

2016

Contributors

author

Musioł, Anna

References

• Andrzejewski B., Animal symbolicum. Ewolucja neokantyzmu Ernsta Cassirera, Poznań 1980.
• Buczyńska H., Cassirer, Warszawa 1963.
• Cassirer E., Die Philosophie der Aufklärung, Tübingen 1932.
• Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, tłum. A. Staniewska, Warszawa 1971.
• Cassirer E., Formen und Formwandlungen des philosophischen Wahrheitsbegriffs, w: ECW17. Hamburg 2004.
• Cassirer E., Freiheit und Form. Studien zur deutsche Geistesgeschichte, Bd. 7, in: Gesammelte Werke, Hamburg–Berlin 2002.
• Cassirer E., Geist und Leben. Schriften zu den Lebensordnungen von Natur und Kunst, Geschichte und Sprache, Leipzig 2003.
• Cassirer E., Gesammelte Werke, Felix Meiner Verlag, Hamburg–Berlin 2002.
• Cassirer E., Logika nauk o kulturze. Pięć studiów, tłum. P. Parszutowicz, Kęty 2011.
• Cassirer E., The logic of the humanities, transl. C.S. Howe, New Haven–London 1967.
• Cassirer E., The Philosophy of Symbolic Forms. The Metaphysics of Symbolic Forms, vol. 4, New Haven–London 1996.
• Dilthey W., Der Aufbau der geschichtlichen Welt in den Geisteswissenschaften, Hrsg. M. Riedel, Suhrkampf–Frankfurt am Main 1970.
• Dilthey W., Die geistige Welt. Einleitung in die Philosophie des Lebens, Bd, V, in: Wilhelm Diltheys Gesammelte Schriften, Leipzig–Berlin 1924.
• Dilthey W., Einleitung in die Geisteswissenschaften. Versuch einer Grundlegung für das Studium der Gesellschaft und der Geschichte, Bd. 1, in: Gesammelte Schriften, Leipzig–Berlin 1933.
• Konersmann R., Filozofia Kultury. Wprowadzenie, Warszawa 2009.
• Kuczyński J., Filozofia życia, Warszawa 1965.
• Kuderowicz Z., Dilthey, Warszawa 1987.
• Musioł A., Ernst Cassirer jako historyk myśli i filozof afirmacji nauki, „Diametrosˮ wrzesień 2011, nr 29, 71–79.
• Noras A.J., Filozofia jako myślenie historyczne. Spór o filozofię współczesną, w: Przybliżanie przeszłości. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Czesławowi Głombikowi z okazji czterdziestolecia pracy nauczycielskiej, red. J. Bańka, Katowice 1998.
• Noras A.J., Kant a neokantyzm badeński i marburski, Katowice 2005.
• Ortega y Gasset J., History as a System in Philosophy and History. Essays Presented to Ernst Cassirer, transl. W.C. Atkinson, Oxford 1936.
• Paczkowska-Łagowska E., Filozofia nauk humanistycznych w ujęciu Wilhelma Diltheya, Kraków 1981.
• Parszutowicz P., Fenomenologia form symbolicznych. Podstawowe pojęcia i inspiracje »późnej« filozofii Ernsta Cassirera, Warszawa 2013.
• Parszutowicz P., Logiczne podstawy nauk o duchu. O krytycznej filozofii kultury Ernsta Cassirera, w: E. Cassirer, Logika nauk o kulturze. Pięć studiów, tłum. P. Parszutowicz, Kęty 2011.
• Schnädelbach H., Filozofia w Niemczech 1831–1933, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1992.
• Schnädelbach H., Rozum i historia. Odczyty i rozprawy 1, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 2001.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/5511

DOI

10.15290/idea.2016.28.1.08