Talent pedagogiczny 2.0 (meandry aktualizacji)

• Authors: Michalski, Łukasz

Title variants

PL

The Educational Talent 2.0 (The Meanders of Updates)

Abstracts

PL

Tekst jest analizą przemian kategorii talentu pedagogicznego, będącej przedmiotem żywych analiz naukowych aż do lat 60. XX wieku – po tym czasie zainteresowanie kategorią nagle maleje. Trzy konteksty wyznaczają kolejne kroki wywodu. Pierwszy stanowią rozważania o ironii zaczerpnięte z twórczości Paula de Mana i Michała Pawła Markowskiego, dające przykład kategorii, której badanie niejako z definicji domaga się zerwania z wygłoszonymi wcześniej, przez innych badaczy poglądami na jej temat. Drugi przywołuje koncept szaleństwa pomysłu Michela Foucaulta, z którego wyzyskany zostaje motyw fenomenów kultury niebezpiecznie niknących. Trzecim są rozważania Thomasa Stearnsa Eliota na temat napięć między talentem poetyckim i tradycją. Pierwsze dwa konteksty profilują analizy rosnącego i gasnącego zainteresowania talentu pedagogicznego – na ich bazie kontekst trzeci uruchamia próbę aktualizacji kategorii, wiążąc ją z koniecznością rozwijania zmysłu historycznego i zdolnością budowania w wychowaniu panoramy ponadindywidualnej.

EN

The text constitutes the analysis of transformation of the pedagogical talent category, which was the subject of lively scientific analysis until the 1960s – after that time the interest in the category has suddenly decreased. Three contexts determine the next steps of the argument. The first is a discussion of irony taken from the works of Paul de Man and Michał Paweł Markowski, giving an example of a category which examining, by definition, demands to break with previous views given by other scholars. The second recalls the concept of madness of Michel Foucault, from which the motif of culture dangerously depleted phenomena has been obtained. The third is Thomas Stearns Eliot’s reflections on the tension between poetic talent and tradition. The first two contexts profile the analysis of the increasing and diminishing interest in pedagogical talent – on their basis, the third context triggers an attempt to update the category, linking it with the need to develop the historical sense and the ability to build up a panorama of supra-individuality in education.

Keywords

EN

talent pedagogiczny; zmysł historyczny; tradycja; osobowość nauczyciela; ironia; szaleństwo; pedagogical talent; historical sense; tradition; teacher’s personality; irony; madness

• Publisher: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
• Year: 2017
• Volume: 1

Dates

published

2017

Contributors

author

Michalski, Łukasz

References

• Askenazy, Sz. i in. (red.). (1901). Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX. Warszawa: Nakł. Maryi Chełmońskiej.
• Baley, S. (1962) Psychiczne właściwości nauczyciela-wychowawcy. W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela (s. 209–259). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Bandura, L. (1996). Talent pedagogiczny nauczyciela. W: Pomykało W. (red.), Encyklopedia Pedagogiczna (s. 822–825). Warszawa: Fundacja Innowacja.
• Benjamin, W. (2012). Zadanie tłumacza. Przeł. A. Lipszyc. W: W. Benjamin, Konstelacje – wybór tekstów (s. 23–36). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bieńczyk, M. (1998). Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa: Sic!
• Dobrowolski, S. (1959). Struktury umysłów nauczycieli. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Eliot, T. S. (1981). Tradycja i talent indywidualny. W: S. Skwarczyńska (red.), Teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 2: Od przełomu antypozytywistycznego do roku 1945, cz. 2: Od fenomenologii do egzystencjalizmu. Estetyzm i New Criticism, (s. 399–408). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Foryś, M. (2007). Talent pedagogiczny. W: T. Pilch i in. (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, (t. 6, s. 500–503). Warszawa: Żak.
• Foucault, M. (1999). Szaleństwo, nieobecność dzieła. W: M. Foucault, Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Przekł. B. Banasiak (s. 151–160). Warszawa: Aletheia.
• Goscinny, R., Uderzo, A. (2011). Asteriks i Kleopatra. Przekł. J. Kilian. Warszawa: Wydawnictwo Egmont Polska.
• Herbart, J. F. (1967). Zbadane i naukowo wywiedzione Abecadło poglądowości według pomysłu Pestalozziego. Przeł. B. Nawroczyński. W: B. Nawroczyński (red.), Pisma pedagogiczne, (s. 3–6). Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Kamiński, K. (2014). Nauczyciel (filozofii) na studiach pedagogicznych. Analiza i Egzystencja: czasopismo filozoficzne, nr 25, s. 147–158.
• Kamiński, K. (2014a). Rzecz w tym, by nie zdradzić dziecka. Dygresja w temacie talentu pedagogicznego wyakcentowanego w myśli Zygmunta Mysłakowskiego. W: I. Adamek i B. Olszewska (red.), Pomiędzy dwiema edukacjami. Nauczyciel wczesnej edukacji dziecka wobec czasu zmiany, (s. 105–115). Łódź: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi.
• Krawcewicz, W. (1996). Pedeutologia. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia Pedagogiczna, (s. 585-592). Warszawa: Fundacja Innowacja.
• Kreutz, M. (1962): Osobowość nauczyciela-wychowawcy. W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela, (s. 139–204). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Kujawska, M. (2013). Model współczesnego nauczyciela. Cieszyński Almanach Pedagogiczny, nr 2, s. 38–55.
• Kujawski, E. (1938). W sprawie przygotowania nauczycieli do zadań chwili obecnej. Chowanna, s. 188–190.
• Maliszewski, K. (2013). Ciemne iskry. Problem aktualizacji pedagogiki kultury. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Markowski, M. P. (2009). Ironia i metafizyka. W: A. Doda (red.), Powaga ironii, (s. 21–30). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mirski, J. (1936). Wychowanie i wychowawca. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Mysłakowski, Z. (1962). Co to jest »talent pedagogiczny«? W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela, (s. 69–83). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Nasiłowska, A. (2017). Inny Eliot. Skoki wyobraźni. Polityka.pl. 17 listopada. Pozyskano z: http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/234789,1,.read, [dostęp 27.03.2017].
• Nawroczyński, B. (1971). Talent pedagogiczny. W: M. Jakubowski i W. Pomykało (red.), Mała Encyklopedia Pedagogiczna, (s. 1040–1041). Warszawa: Zarząd Woj. Tow. Szkoły Świeckiej.
• Nawroczyński, B. (1996). Talent pedagogiczny. W: Pomykało W. (red.), Encyklopedia Pedagogiczna, (s. 822–823). Warszawa: Fundacja Innowacja.
• Okoń, W. (1962a). Problem osobowości nauczyciela. W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela, (s. 7–36). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Okoń, W. (1962b). Przedmowa do wydania pierwszego. W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela, (s. 5–6). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych
• Okoń, W. (red.), (1959, wyd. II 1962). Osobowość nauczyciela. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Pestalozzi, J. H. (1923). Jak Gertruda uczy swoje dzieci. Przekł. W. Osterloff. Katowice – Łódź – Warszawa: Nakł. Księgarni Ludwika Fiszera, Tow. „Ignis” E. Wende i S-ka.
• Petkowicz, A. (2011). Miłość jako zadanie – ujęcie pedeutologiczne. Roczniki Pedagogiczne, nr 1, s. 71–91.
• Rowid, H. (1957). Podstawy i zasady wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Oświatowe „Wspólna sprawa”.
• Rutkowski, K. (2014). Artes liberales. O nauczycielach i uczniu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Siemak-Tylikowska, K. (2004). „O duszy nauczycielstwa polskiego” – z perspektywy początku XXI wieku”. Kwartalnik Pedagogiczny, nr 3, s. 65–79.
• Somr, M. i Hrušková, L. (2014). Herbart’s Philosophy of Pedagogy and Educational Teaching. Studia Edukacyjne, nr 33, s. 413–429.
• Szuman, S. (1962). Talent pedagogiczny. W: W. Okoń (red.), Osobowość nauczyciela, (s. 90–134). Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Trentowski, B. F. (1842). Chowanna czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, t. 1. Poznań: Księgarnia Nowa.
• Wiatrowski, Z. (2007). Nowy etap w pedeutologii polskiej. Kwartalnik Pedagogiczny, nr 3, s. 39–53.
• Zieliński, J. (2007). Edukacja poprzez dialog pedagogiczny. Chowanna, nr 2, s. 66–76.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/5799

DOI

10.15290/parezja.2017.07.03