Co się stało z teatrem szkolnym? W poszukiwaniu zagubionego obszaru kultury szkoły

• Authors: Nieduziak, Edyta

Title variants

PL

What happened to the school theater? Looking for lost school culture area

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na teatr szkolny jako element szerszej struktury, jaką jest kultura szkoły. Podstawą przyjętego punktu wyjścia jest przekonanie, że teatr ów można: 1) osadzić w działaniach performatywnych, co wymaga traktowania go jak części doświadczenia uczestników kultury szkoły, 2) jest wyrazem interakcyjności kultury szkoły, co przejawia się w różnorodnym charakterze teatru szkolnego na przestrzeni czasu. Tekst prezentuje zmienne cele teatru szkolnego uzależnione od kontekstów społeczno-kulturowych. Szczególną uwagę autorka poświęca czasom dwudziestolecia międzywojennego, które uważane są za jedne z najbardziej rewolucyjnych w praktyce i podglądach na teatr szkolny. Dziedzictwo tamtych czasu nie jest jednak wykorzystane. Przywołane niedawne badania i raporty dotyczące edukacji teatralnej dzieci prezentują obraz nikłej aktywności uczniów w sferze pracy w szkolnym teatrze, co jest uwarunkowane m.in. współczesnym nastawieniem na szybki i spektakularny sukces oraz na kształtowanie postaw odbiorczych.

EN

This article is an attempt to look at school theatre as a part of a broader structure that is school culture. The basis of the accepted starting point is the belief that the theatre can be: 1) set in performative activities, which require treating it as part of the experience of school culture participants, 2) an expression of the interaction of school culture, which manifests itself in the variety of school theatre over time. The text presents the changing goals of school theatre based on socio-cultural contexts. Particular attention is given to the author of the twentieth-century period, which is considered to be one of the most revolutionary in practice and a preview of school theatre. However, the legacy of those times is not used. Recent research and reports on theatrical education of children present a picture of the low activity of pupils in the field of school theatre work. A contemporary attitude results from the desire of a rapid and spectacular success and to shaping the receiving attitudes.

Keywords

EN

teatr szkolny; kultura szkoły; historia teatru; teatr stosowany; dziecko/uczeń w teatrze; school theatre; school culture; theatre history; applied theatre; child/ pupil in the theatre

• Publisher: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
• Year: 2017
• Volume: 1

Dates

published

2017

Contributors

author

Nieduziak, Edyta

References

• Braun, K. (1979). Druga Reforma Teatru?. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Braun, K. (1975). Nowy teatr na świecie: 1960–1970, Warszawa: Wyd. Artystyczne i Filmowe.
• Braun, K. (1984). Wielka Reforma Teatru w Europie. Ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Bucholc, G. (2015). Ideą naszej pracy nie jest sam teatr, lecz wychowanie nowego obywatela. Scena, nr 2, s. 22–23.
• Carlson, M. (2007). Performance. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cierniak, J. (1934/35). Cele i zadania teatru młodzieży szkolnej. Teatr w Szkole, s. 3–5.
• Cierniak, J. (1923b). Mała aktorka. Teatr Ludowy, nr 6, s. 93–95.
• Cierniak, J. (1922). Poradnia: co grać. Teatr Ludowy, nr 6–7, s. 93–94.
• Cierniak, J. (1923a). Próba teatru dzieci opartego na czytanej w szkole bajce Mickiewicza. Teatr Ludowy, nr 6, s. 88–91.
• Cierniak, J. (1923c). Sprawy organizacyjne. Teatr Ludowy, nr 6, s. 93–96.
• Cierniak, J. (1929). Wychowawcze wartości teatru szkolnego. Przyjaciel Szkoły, nr 9, s. 321–327.
• Czechowska, Z. (2015). Wybrane koncepcje teatru szkolnego w dwudziestoleciu międzywojennym. Komarnicki – Kwieciński – Papée. W: B. Gromadzka, J. Kaniewski, W. Wantuch (red.), Uczeń – nauczyciel – badacz w przestrzeni teatru (s. 59–69), Poznań: UAM.
• Czerepaniak-Walczak, M. (2015). Kultura szkoły – o jej złożoności i wielowymiarowości. Pedagogika Społeczna, nr 3 (57), s. 77–87.
• Drzazga, M. (2005). Casting czy spotkanie. Scena, nr 1, s. 23–24.
• Fischer-Lichte, E. (2008). Estetyka performatywności. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Fischer-Lichte, E. (2012). Teatr i teatrologia. Podstawowe pytania. Wrocław: Instytut im. J. Grotowskiego.
• Guzy-Steinke, H., Wilk, T., (2009). Uczeń i teatr. Realia a poszukiwania możliwości realizacji edukacji teatralnej w szkole. Toruń: Wyd. Edukacyjne AKAPIT.
• Huppert, I. (2017). Światowe orędzie z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru 27 marca 2017. Pozyskano z: http://www.instytut-teatralny.pl/upload/files/ore_dzieHuppert_polskie.pdf
• Hajdukiewicz, B. (1948). Lucjusz Komarnicki, pedagog i artysta. Teatr Ludowy, nr 9, s. 410–411.
• Hornbroo, D. (1998). Education and Dramatic Art. London: Ruotledge.
• Jackson, A. (2007). Theatre, Education and the Making of Meanings: Art or Instrument? Manchester: Manchester University Press.
• Jackson, A. (1993). Learning through Theatre: New Perspectives on Theatre in Education. London–New York: Ruotledge.
• Kłossowicz, J. (2002), Słownik teatru polskiego. Warszawa: Muza SA.
• Komarnicki, L. (1926). Czarodziejstwo teatru. Rozmowy. Warszawa: Związek Teatrów Ludowych.
• Komarnicki, L. (1926b). Teatr szkolny. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Mądzik, L., (2017). Orędzie do polskiego środowiska teatralnego na Międzynarodowy Dzień Teatru 27.03.2017. Pozyskano z: http://www.instytut-teatralny.pl/upload/files/LeszekMadzik_oredzie2017.pdf
• McGregor, L. Tate, M., Robinson, K. (1977). Learning through Drama. London: Heinemann.
• Nowicka, E. (2000). Dzieje teatru w Polsce. Poznań: Podsiedlik, Raniowski i Spółka.
• Nyczek, T. (2005). Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych. Warszawa: Ezop Agencja Edytorska.
• Pieniążek, M. (2016). Pozwólmy tekstom działać. Teatr, nr 3, s. 32–35.
• Raszewski, Z. (1990). Krótka historia teatru polskiego. Warszawa: PIW.
• Schechner, R. (2006), Performatyka. Wstęp. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Społeczno-Kulturowych.
• Teatralny plac zabaw Jana Dormana. Edukacja teatralna w szkołach podstawowych. Raport z badań, IT, Warszawa 2013 Pozyskano z: http://www.instytut-teatralny.pl/upload/files/Edukacja-teatralna-w-szkolach-podstawowych-raport-Instytut-Teatralny.pdf
• Way, B. (1997), Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP, 1997.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/5802

DOI

10.15290/parezja.2017.07.06