Język jako baza kulturowego nacjonalizmu. Niemiecko-polskie starcie o „dusze i serca” Mazurów na przełomie XIX i XX wieku

• Authors: Marcinkiewicz, Stefan M

Title variants

PL

The Language as a Base of Cultural Nationalism. The German-Polish Battle for the “Souls and Hearts” of the Masurians at the Turn of the 19th and 20th Centuries

Abstracts

EN

According to the concept of the cultural nation formulated by J. G. Herder in the 18th the nationality of the person is determined by the language used. In the nineteenth century, there emerges a concept of a political nation formed during the Great French Revolution. All the citizens of the state create a nation. Both concepts have merged into an idea of a nation state. The Prussian nation state marginalized the border cultural communities such as peripheral Prussian Masurians living in the south-eastern area of East Prussia. The Masurians formed an evangelical, Polish-speaking, peasant community. They were famous for their loyalty to the subsequent Prussian and German rulers. Living in a relative isolation, the Masurians kept their Language, their own customs and habits for a long time. At the beginning of the nineteenth century there was a strong pressure towards their assimilation with German culture by eliminating the “Polish” dialect of the Masurians. To counter any possible Polish claims, the dialect was officially recognized as the “Masurian language”. At the turn of the 19th and 20th centuries Poles considered the Masurians as a regional branch of their own nation. The nationalistic radicalization during the Great War and Masuria plebiscite led to intensified assimilation of Masurians and the annihilation of the Masurian culture.

Keywords

EN

cultural nationalism; assimiliation; nation state; Masurians

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Pogranicze. Studia Społeczne
• Year: 2017
• Volume: 32

Dates

published

2018

Contributors

author

Marcinkiewicz, Stefan M

References

• Arndt E.M. (1813), Fünf Lieder für deutsche Soldaten, (ulotka), Berlin.
• Brückner A. (1928), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• Corvin O. (1861), Aus dem Leben eines Volkskämpfers. Erinnerungen von Corvin, Bd.1, Amsterdam.
• Dzierżek (Bahrke K.) (1898), Wycieczka kolarza na Mazury Pruskie, Warszawa.
• Gellner E. (1991), Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, Warszawa.
• Goldbeck J. F. (1785), Vollständige Topographie des Königreichs Preußen, t. 1, Leipzig.
• Grzenia J., Mazur, Poradnia językowa PWN, https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/;5641, [12.10.2017].
• Grosse Brockhaus (1952), Masuren, Leipzig.
• Herder J.G.(1793), Briefe zu Beförderung der Humanität, Johann Friedrich Hartknoch: Riga, http://gutenberg.spiegel.de/buch/briefe-zu-beforderung-der-humanitat-6443/3, [21.10.2017].
• Jałowiecki B. (1993), Kwestia regionalna, (w:) Czy Polska będzie państwem regionalnym?, red. G. Gorzelak, B. Jałowiecki, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 9(42).
• Jasiński J. (2008), Michał Kajka 1858-1940, Ełk.
• Kammer E. (1888), Bericht über die Feier des dreihundertjährigen Bestehens des Königlichen Gymnasiums zu Lyck, Königsberg.
• Kętrzyński W. (1968), O Mazurach (przedruk z redakcją z 1872), oprac. J. Jasiński, Olsztyn.
• Kossert A. (2009), Prusy Wschodnie. Historia i mit, tłum. B. Ostrowska, Warszawa.
• Kossert A. (2004), Mazury. Zapomniane południe Prus Wschodnich, tłum. B. Ostrowska, Warszawa.
• Kuźniewski B. (red.), (2002), Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, Olsztynek.
• Lenz S. (2010), Muzeum ziemi ojczystej, Olsztyn.
• Liedtke H. (2011), Die Landschaften Ostpreußens. Namen und Abgrenzungen naturgeographischer und historischer Landschaften in Ostpreußen und angrenzenden Gebieten; z. 10, Leipzig.
• Miłosz Cz. (1990), Zaczynając od moich ulic, Wrocław.
• Marcinkiewicz S.M. (2015a), Mityczna stolica Mazur.Między Ełkiem a Lyck, Ełk.
• Marcinkiewicz S.M. (2015b), Muzułmanie w Brandenburgii-Prusach, „Ełcki Przegląd Historyczny“, nr 1.
• Reinoß H. (1989), Schwarzberge in Masuren, früher – heute, (w:) Meine Heimat Ostpreußen. Erinnerungen an ein geliebtes Land, (red.) H. Reinoß, Augsburg.
• Schulze H. (2012), Państwo i naród w dziejach Europy, tłum. D. Lachowska, Warszawa.
• Schoeps J. H. (2010), Vorwort, [w:] Preussen. Geschichte eines Mythos, (red.) J.H. Schoeps, Berlin.
• Seidel H., Dziengel P. (1987), Das Gymnasium zu Lyck (Ernst Moritz Arndt Schule)1587–1987, Hannover Vereinigung Sängerkränzchen der Lycker Prima, 1830 und Sudavia.
• Skowronnek F. (1925), Lebensgeschichte eines Ostpreußen 1858–1925, Leipzig.
• Töppen M. (1870), Geschichte Masurens. Ein Beitrag zur preußischen Landes – und Kulturgeschichte, Danzig.
• Wielka Ilustrowana Encyklopedja Powszechna (1929), Mazurzy, Kraków.
• Witschell L. (1925), Die völkischen Verhältnisse in Masuren und dem Südlichen Ermland, Hamburg.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/7474

DOI

10.15290/pss.2018.32.05