Wpływ globalizacji i nowych technologii na zachowania językowe współczesnych Polaków

• Authors: Strawińska, Anetta Bogusława

Title variants

PL

The impact of globalisation and new technologies on the linguistic habits of modern Poles

Abstracts

PL

Artykuł jest skróconą wersją referatu wygłoszonego 29 września 2017 roku podczas konferencji zatytułowanej „Społeczne i polityczne aspekty sytuacji kulturowej i językowej świata w okresie globalizacji. Co zostało po dziele Ludwika Zamenhofa?” zorganizowanej przez Instytut Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku.

EN

Globalisation is a multidimensional phenomenon, which applies to all aspects of social life, especially economy, politics, demographics, technology, and culture in the broad sense, including language as its constitutive component. According to experts on the topic, globalisation in the socio-cultural dimension results from the spread of mass tourism, increased migration, commercialisation of cultural products, and the spread of consumerism. The borrowing of words and meanings which could be observed at the turn of the 20th and 21st century are testament to the susceptibility of Polish to Anglo-American influence, especially with regard to international vocabulary. Borrowings from English are now commonplace. They can be found in all areas of life, from the everyday and mundane to highly specialised. Opponents of globalisation see the ubiquity of English as the main threat to modern Polish. However, we have seen periods of heavy borrowing from Latin, German, or French. These borrowings did not disturb the structure of Polish. In the 21st century borrowings from English are quickly absorbed into Polish and adapted to Polish inflexion. They become part of the language without disturbing its structure [J. Miodek].

Keywords

EN

globalisation; consumerism; international vocabulary; modern Polish

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Pogranicze. Studia Społeczne
• Year: 2017
• Volume: 32

Dates

published

2018

Contributors

author

Strawińska, Anetta Bogusława

References

• Albrow M., King E. (1990), Globalization, knowledge, and society: Readings from International sociology, London.
• Aleksandrowicz T.R. (2011), Bezpieczeństwo w Unii Europejskiej, Warszawa.
• Atrakcyjna amerykanizacja w kulturze polskiej i w języku polskim, (2002), [w:] Składnia, stylistyka, struktura tekstu. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Teresie Ampel, (red.) K. Krauz, K. Ożóg, Rzeszów, s. 18-25.
• Banach C. (2002), Człowiek wobec wyzwań globalizacji i transformacji ustrojowej w Polsce, [w:] Pedagogika wobec zagrożeń, kryzysów i nadziei, (red.) T. Borowska, Kraków, s. 13-31.
• Bauman Z. (2000), Globalizacja: i co z tego dla ludzi wynika, Warszawa.
• Bąk A. (2001), Globalizacja: szansa czy zagrożenie?, „Pisma Humanistyczne”, z. 3, s. 75-81.
• Bielawska A. (2014), Casualowy total look, czyli anglicyzmy w polskich blogach modowych/Casualowytotal look as Anglicisms in Polish fashion blogs, „Język w Komunikacji/Language and Communication”, nr 4(1), s. 13–23.
• Burdzik T. (2012), Przestrzeń jako składnik tożsamości w świecie globalizacji, „Kultura – Historia – Globalizacja” nr 11, s. 13-27.
• Burszta W.J. (1998), Antropologia kultury, Poznań.
• Buttler D. (1986), Formacje hybrydalne w różnych okresach rozwoju i warstwach słownikowych polszczyzny, [w:] Formacje hybrydalne w językach słowiańskich, (red.) S. Warchoł, Lublin, s. 23-31.
• Cynarski W.J. (2003), Globalizacja a spotkanie kultur, Rzeszów.
• Czainska K. (2010), Odkryć zarządzanie, Warszawa.
• Dach Z. (2010), Globalizacja – wyzwania i zagrożenia, [w:] Polska wobec procesów globalizacji. Aspekty społeczno-ekonomiczne, (red.) Z. Dach, Kraków, s. 13-29.
• Dräxler H.D. (2007), Różnojęzyczność, http://www.goethe.de/ges/spa/prj/sog/mup/pl3249600.html, [15.07.2017].
• Dubisz S. (2013), Rozwój słownictwa polszczyzny ogólnej w jej najnowszych dziejach, [w:] 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, (red.) A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, Lublin, s. 109-130.
• Dynamika zmian językowych o podłożu kulturowym u progu XXI wieku (na materiale polskim) (2003), [w:] Z polskich studiów slawistycznych, Seria 10: Językoznawstwo: prace na XIII Międzynarodowy Kongres Slawistów w Lublanie, Warszawa.
• Encyklopedia Powszechna (1983), (red.) W. Kryszewski, Warszawa.
• Friedman T.L. (2001), Lexus i drzewo oliwne. Zrozumieć globalizację, Poznań, s. 17-18.
• Giddens A. (2004), Socjologia, tłum. A. Szulżycka, Warszawa.
• Golka M. (1999), Cywilizacja. Europa. Globalizacja, Poznań.
• Grybosiowa A. (2000), Modern Polish?, „Poradnik Językowy, z. 8, s. 70-73 lub wersja online: http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl/artykuly/AG_modern.pdf, [15.07.2017].
• Hannerz (2006), Powiązania transnarodowe. Kultura, ludzie, miejsca, tłum. K. Franek, Kraków.
• Ilnicki R. (2012), Globalizacja techniczna jako proces autonomizacji przemysłu, „Kultura – Historia – Globalizacja”, nr 11, s. 41-57.
• Iskra W. (2013), Globalizacja, cykle i kryzysy w gospodarce światowej, Warszawa lub wersja online: http://ebiblioteka.uth.edu.pl/?v=b&id=23, [15.07.2017].
• Jan Paweł II (1998), Sprawiedliwość każdego człowieka źródłem pokoju wszystkich. Orędzie na XXXI Światowy Dzień Pokoju, „L’Osservatore Romano” (wyd. polskie), 1998, nr 1 w wersji online: http://www.nonpossumus.pl/encykliki/Jan_Pawel_II/sdp_31, [12.12.2017].
• Jarosz M. (2001), Uzus, [w:] Słownik wyrazów obcych i trudnych, (red.) I. Kamińska-Szmaj, Wrocław.
• Język polski na Zachodzie, (2001b), [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 563-573.
• Juszczyk S. (2000), Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i zagrożenia, Katowice.
• Koch R. (1997), Słownik Zarządzania i Finansów. Narzędzia, terminy, techniki od A do Z, Kraków.
• Kołodko G.W. (2007), Polska z globalizacją w tle. Instytucjonalne i polityczne aspekty rozwoju gospodarczego, Toruń.
• Kołodziejek E. (2006), Festiwal radosnych zakupów – moda językowa na tle współczesnych zmian kulturowych, [w:] W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej. Księga ofiarowana dr. hab. Kazimierzowi Długoszowi, profesorowi Uniwersytetu Szczecińskiego, (red.) E. Kołodziejek, Szczecin lub online: http://www.ewa kolodziejek.pl/pdf/moda.jezykowa.pdf, [15.07.2017].
• Korcz P., Matulewski M. (2006), Wpływ globalizacji na powstawanie polsko-angielskiego pidżynu zawodowego, „Język. Komunikacja. Informacja/Language. Communication.Information”, nr 1, s. 77-90.
• Kranz-Szurek M. (2012), Kultura lokalna a globalizacja kulturowa – próba oceny zjawiska, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 4 (40), nr 2, s. 11-35.
• Kuć J. (2011), Nowe profesjolektalne słownictwo polskie (na przykładzie języka zawodowego menedżerów i trenerów), [w:] Vidy jazyka a jazykovedy. Venovanú životnému jubileu doc. PhDr. Miloslavy Sokolovej, (red.) M. Ološtiak, M. Ivanová, D. Slančová, Prešov, s. 348-360.
• Kulesza B. (2010), Najnowsze anglicyzmy w języku prasy młodzieżowej, „Kwartalnik Językoznawczy”, nr 3-4, s. 17-28.
• Kultura w procesie globalizacji i integracji europejskiej, (2004), [w:] Naród, kultura i państwo w procesie globalizacji, (red.) J. Rokicki, M. Banaś, Kraków, s. 51-62.
• Kultura w przestrzeni globalnej, (2001)[w:] Społeczne problemy globalizacji, (red.) Z. Blok, Poznań, s. 77-90.
• Kumaniecki K. (1976), Słownik łacińsko-polski, Warszawa.
• Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M. (2009), Słownik pedagogiczny, Warszawa.
• Lakoff G., Johnson M. (2011), Metaphors we Live By, Chicago.
• Lakoff G., Núñez R. (2001), Where Mathematics come from, New York.
• Landreth H., Colander D. (2005), Historia myśli ekonomicznej, Warszawa.
• Lechner F.J., Boli J. (2004), The Globalization Reader, Oxford.
• Lemańska-Majdzik A. Sobiegraj A. (2013), Globalizacja – szansa czy zagrożenie dla współczesnego świata, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistycznej. Zarządzanie”, nr 1, s. 114-125.
• Mańczak-Wohlfeld E. (1987), Najstarsze zapożyczenia angielskie w polszczyźnie, „Język Polski”, nr LXVII, z. 1-2, s. 25-31.
• Markowski A, (2008), Puryzm i jego rodzaje, [w:] Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, (red.) A. Markowski, Warszawa, s. 126-132.
• Markowski A. Pawelec R. (2001), Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, Warszawa.
• Markowski A., Pawelec R. (2007), Popularny słownik wyrazów obcych i trudnych, Warszawa.
• Marszałek H. (1993), Wyraz obcy – czy zawsze potrzebny, [w:] Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla każdego, (red.) J. Podracki, Warszawa, s. 190-216.
• Matusiak M. (red.), Słownik Innowacji – Leksykon haseł (wersja online), http://www.pi.gov.pl/PARP/ chapter_96055.asp?soid=6A552C051467415 AA53E463 07BAE8415, [16.07.2017].
• Mękarska A. (2013), Modowe freaki i backpakerzy – czyli najnowsze anglicyzmy na polskich blogach (wersja online), http://logic.amu.edu.pl/images/5/5c/M%C4%99karska.pdf, [15.07.2017].
• Miejski słownik slangu i mowy potocznej (wersja online), https://www.miejski.pl/slowo-Motherfucker, [24.01.2018].
• Miodek J. (2009), Angielski nie zagraża polszczyźnie, (uczestnicy panelu) „Kultura języka i debaty publicznej”, który odbył się w ramach Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie w 2009 roku), http://www.pozytywy.com/artykuly/12190-jezykoznawcy-angielskinie-zagraza-polszczyznie, [15.07.2017].
• Niepytalska-Osiecka A. (2016), Najmłodsze słownictwo wspinaczkowe – najnowsze wpływy angielszczyzny na zasób leksykalny polskich wspinaczy, „Dialog Pokoleń”2 lub https://www.researchgate.net/profile/Anna_NiepytalskaOsiecka/publication/314284684_Najmlodsze_slownictwo_wspinaczkowe__najnowsze_wplywy_angielszczyzny_na_zasob_leksykalny_polskich_wspinaczy/links/59478ca10f7e9b6910f73f74/Najmlodsze-slownictwo-wspinaczkowe-najnowsze-wplywy-angielszczyzny-na-zasob-leksykalny-polskich-wspinaczy.pdf, [23.01.2018].
• Nobis A. (2014), Czy globalizacja istnieje?, „Kultura – Historia – Globalizacja” , nr 15, s. 167-186.
• Ożóg K. (2001), Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku: wybrane zagadnienia, Rzeszów.
• Polak E. (2006), Globalizacja w postawach społecznych oraz aspekt psychologiczny, [w:] Społeczne i polityczne aspekty globalizacji, (red.) B. Garbacik, Gdańsk.
• Polszczyzna pierwszej dekady XXI w. – próba uchwycenia najważniejszych zjawisk, (2009), [w:] Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej Kraków, 25–26 września 2008 r., (red.) M. Rak, B. Dunaj, t. 5, Kraków, s. 21-31.
• Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku: dynamika procesów sprzyjających internacjonalizacji, „Иccледoвания пo cлaвянcким языкaм” 2011, 16-1, Ceyл, s. 125-142, http://www.polon.uw.edu.pl/documents/9763960/10288234/waszak1.pdf, [15.07.2017].
• Porębski Cz. (1998), O globalizacji – brzydkich słówek kilkanaście, „Znak”, nr 2, s. 38-47 lub w wersji online: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/IK/globalizacja.html, [15.07.2017].
• Przybylska R. (2002), O najnowszym języku polskim, „Polonistyka”, nr 9, s. 516-520.
• Rizer G. (1999), McDonaldyzacja społeczeństwa, tłum. L. Stawowy, Poznań.
• Rozwój zasobu leksykalnego polszczyzny w XX wieku, (2001a), [w:] Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, (red.) S. Dubisz, S. Gajda, Warszawa, s. 141-154.
• Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, (2004), Poznań.
• Sękowska E. (1994), Język zbiorowości polonijnych w krajach anglojęzycznych: zagadnienia leksykalno-słowotwórcze, Warszawa.
• Słownik języka polskiego PWN w wersji online, https://sjp.pwn.pl, [15.07.2018; 25.09.2018; 22.01 2018; 24.01.2018].
• Słownik zapożyczeń angielskich w polszczyźnie (2010), (red.) E. Mańczak-Wohlfeld, Warszawa.
• Smółkowa T. (2000), Nowe słownictwo w prasie, [w:] Język w mediach masowych, (red.) J. Bralczyk, Warszawa, s. 67-78.
• Sokólska U. (2017), „O, mowo polska, ty ziele rodzinne...”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok.
• Stachewicz K. (2012), O (nad)używaniu przedrostka „post” w czasach (po)nowoczesnych, „Teologia i Moralność , t. 11, s. 127-137.
• Starosta P. (2001), Społeczne skutki globalizacji, [w:] Globalizacja, (red.) J. Klich, Kraków, s. 41-64.
• Stiglitz J.E. (2004), Globalizacja, tłum. H. Simbierowicz, Warszawa.
• Szablewski A. (2009), Migracja kapitału w globalnej gospodarce, Warszawa.
• Sztomka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków.
• Sztomka P. (2005), Socjologia zmian społecznych, Kraków.
• Ślęczka K.F. (2014), Globalizacja językowa a globalizacja kulturowa.
• Tkocz S. ks. (2002), Globalizacja. Błogosławieństwo czy przekleństwo, (cz. 2), http://instrukcja.opoka.org.pl/biblioteka/I/IK/globalizacja_blog.html, [15.07.2017].
• Tobolová B. (2012), Anglicyzmy we współczesnym języku polskim (na podstawie wybranych czasopism specjalistycznych), Brno lub w wersji online: http://snauka.pl/masarykova-univerzita-v7.html?part=2, [15.07.2017].
• Valpy F.E.J. (1828), An Etymological Dictionary of the Latin Language, London, Printed by A.J. Valpy, sold by Baldwin and Co [za: www.worldcat.org/.../etymological-dictionary-of-the-latin-langua, [12.12.2017].
• Walas-Trębacz J. (2017), Zarządzanie dynamiczne jako współczesna filozofia zarządzania przedsiębiorstwem w procesie globalizacji, [w:] Globalne i regionalne wyzwania restrukturyzacji przedsiębiorstw i gospodarek, (red.) R. Borowiecki, M. Dziura, Kraków, s. 343-365.
• Walczak B. (1987), Między snobizmem i modą a potrzebami języka, czyli o wyrazach obcego pochodzenia w polszczyźnie, Poznań.
• Walczak-Duraj D. (2006), Podstawy współczesnej socjologii, Pabianice.
• Waszakowa K. (2005), Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa.
• Weinreich U. (1953), Languages in contact. Findings and problems, New York.
• Wiśnicki M. (2014), Dokąd zmierzasz, polszczyzno (w Unii)?, „Języki Obce w Szkole”, nr 2, Warszawa, s. 4-7.
• Witaszek-Samborska M. (1992), Wyrazy obcego pochodzenia we współczesnej polszczyźnie. Na podstawie słowników frekwencyjnych, Poznań.
• Ziętek A. (2002), Globalizacja a kultura, [w:] Oblicza globalizacji, (red.) M. Pietraś, Lublin, s. 197-207.
• Zmiany we współczesnym języku polskim i ich kulturowe uwarunkowania, (2008), „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 3060, Język a Kultura, Wrocław, t. 20, s. 59-79.
• http://sleczka.blog.onet.pl/2014/01/31/globalizacja-jezykowa-a-globalizacja-kulturowa, [15.07.2017].

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/7480

DOI

10.15290/pss.2018.32.10