Współczesny nauczyciel – wybrane problemy i wyzwania zawodowego funkcjonowania

• Authors: Olczak Agnieszka

Title variants

EN

The contemporary teacher – sellected requirements and challenges of professional functioning

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule poddano teoretycznej analizie zmieniającą się rolę współczesnego nauczyciela. Podjęto dyskusję wokoł pożądanych kompetencji, potencjalnych przyczyn upadku autorytetu nauczyciela oraz poszukiwanych/możliwych/koniecznych zmian w jego kształceniu i usytuowaniu. Możemy aprobować istniejący stan, „konserwować” ogólnie obecny model nauczyciela – depozytariusza wiedzy, władzy, odgórnie zarządzającego procesem uczenia się i aktywności uczniów, ale skutki rozwojowe i społeczne tego stanu ponoszą i będą ponosili uczniowie, którzy szeroko pozbawiani są sposobności rozwijania w szkole pożądanych współcześnie kompetencji, czy nabywania ważnych umiejętności. Nauczyciele mogą podjąć wysiłek odbudowania etosu zawodu realizując zmianę oddolną, budując relacje, tworząc warunki sprzyjające rozwojowi dzieci, przyjmując postawę wspierającą, a nie wyręczająco-narzucającą

EN

The article is a theoretical analysis of the changing role of the contemporary teacher. The author discusses the required competences, the possible causes of the decline in the teacher’s authority, as well as the changes sought/ possible/ necessary in the teacher’s education and position. One can accept the existing situation and preserve the omnipresent role model of the teacher (as the depositary of knowledge, power, and the manager of the learning process and pupils’ activity), but the developmental and social consequences of this state of affairs will be borne by pupils, deprived at school of the opportunity to develop the contemporarily required competences and to acquire important skills. Teachers may endeavour to re-establish the job ethos by implementing bottom-up changes, building relations, creating conditions that favour children’s development, and by supporting, not imposing or absolving children of responsibilities or duties.

Keywords

PL

nauczyciel; relacje; demokracja; zmiana

EN

teacher; relations; democracy; change

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2017
• Volume: 43
• Issue: 1
• Pages: 55-67

Contributors

author

Olczak Agnieszka

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Bauman Z. (2012), O edukacji. Rozmowy z Riccardo Mazzeo, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
• Bilińska-Suchanek E. (2013), Nauczyciel i opór (wobec) systemu edukacji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Czerepaniak-Walczak M. (2006), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, GWP, Gdańsk.
• Czerwiński K., Maliszewski W.J. (RED.) (2009), Funkcje i modele komunikacji społecznej w edukacji a kompetencje nauczyciela, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Dylak S. (2013), Architektura wiedzy w szkole, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Ferenz K. Kozioł E. (RED.) (2002), Kompetencje nauczyciela wychowawcy, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• Giroux H.A. (1983), Theory and Resistance in Education. A pedagogy for the Opposition, Wyd. Bergin &Garvey, Massachusetts.
• Giroux H.A. (2010), W kierunku nowej sfery publicznej [w:] Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, red. H.A. Giroux, L. Witkowski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Juul J. (2014), Kryzys szkoły. Co możemy zrobić dla uczniów, nauczycieli i rodziców? Wydawnictwo MiND, Podkowa Leśna.
• Kozioł E., Kobyłecka E. (RED.) (2002), Kompetencje nauczyciela: stan, potrzeby i kierunki zmian, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• Kwiatkowska H. (2005), Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, GWP, Gdańsk.
• Kwieciński Z. (2012), Pedagogie postu: preteksty – konteksty – podteksty, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Melosik Z., Szkudlarek T. (2009), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Olczak A. (2011), O zjawisku zniewolenia w rzeczywistości edukacyjnej [w:] Pedagogika wczesnej edukacji. Dyskursy, problemy, otwarcia, red. D. Klus-Stańska, D. Bronk, A. Malenda, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Olczak A. (2010), „Zniewolony profesjonalista”, czyli o nauczycielu małego dziecka w Polsce, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej”, nr 5, Gorzów Wielkopolski.
• Polak M. (2014), Superbelfrzy mogą zmienić szkołę [w:] Przewrót kopernikański. Oddolnie zmieniamy polską edukację, red. R. Firmhofer, A. Hilderbrandt, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Robinson K., Aronica L. (2015), Kreatywne szkoły – oddolna rewolucja, która zmienia edukację, Wydawnictwo Element, Kraków.
• Waloszek D. (2015), Nauczyciel w dzieciństwie człowieka. Doświadczenie – kompetencja – refleksyjność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Witkowski L. (2009), Wyzwania autorytetu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Żegnałek K. (RED.) (2008), Kompetencje nauczyciela edukacji początkowej, Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa.