Dziecięca apraksja mowy

• Authors: Rutkiewicz-Hanczewska Małgorzata

Title variants

EN

Childhood apraxia of speech

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest specyfika apraksji mowy u dzieci, czyli zaburzeń w zakresie przekształcania abstrakcyjnego kodu fonologicznego w ruch artykulacyjny, tj. deficytów dotyczących planowania i/lub programowania ruchów artykulacyjnych, skutkujących niestałością błędów językowych, niepłynnymi przejściami między poszczególnymi segmentami mowy i nieodpowiednią prozodią. Autorka artykułu przedstawia cechy wyróżniające dyspraksję werbalną. Wskazuje także na nierozpoznane jeszcze podłoże zaburzenia oraz na jego ewentualne neurobiologiczne substraty. W drugiej części tekstu zwraca uwagę na specyfikę terapii dziecięcej apraksji mowy ze szczególnym uwzględnieniem metod dostępnych w polskiej logopedii.

EN

The article is concerned with the specificity of childhood apraxia of speech, i.e. a disorder affecting the ability to transform an abstract phonological code into speech movement. Such disorders affect mainly planning and/or programming of motor sequences, which results in inconsistent linguistic errors, disrupted transitions between segments of speech, and inappropriate prosody. The author presents features that distinguish apraxia of speech, pointing also to the underlying cause of the disorder, which has not been recognised yet, and its possible neurobiological substrates. In the second part of the text, the focus is on the specificity of the therapy of verbal apraxia, with particular emphasis on the methods available in Polish speech and language therapy.

Keywords

PL

dziecięca apraksja mowy; apraksja werbalna; apraksja oralna; rozwojowe; zaburzenia mowy; terapia dziecięcej apraksji mowy

EN

childhood apraxia of speech; verbal apraxia; oral apraxia; developmental language disorders therapy of childhood apraxia of speech

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2020
• Issue: XXII/4
• Pages: 151–167

Contributors

author

Rutkiewicz-Hanczewska Małgorzata

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Ballard K. J., Robin D. A., McCabe P., McDonald J. (2010): A treatment for Dysprosody in childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 53, s. 1227–1245.
• Carrigg B., Parry L., Baker E., Shriberg L. D., Ballard K. J. (2016): Cognitive, linguistic, and motor abilities in a multigenerational family with childhood apraxia of speech. “Archives of Clinical Neuropsychology”, s. 1–20.
• Chilosi A. M., Cipriani P., Graciosi V., Fiori S. (2014): Clinical characteristics of CAS. “Developmental Medicine & Child Neurology” 56 (s4), s. 9.
• Chilosi A. M., Lorenzini I., Fiori S., Graziosi V., Rossi G., Pasquariello R., Cipriani P., Cioni G. (2015): Behavioral and neurobiological correlates of childhood apraxia of speech in Italian children. „Brain and Language” 150, s. 177–185.
• Cieszyńska J. (2011): Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska. Kraków.
• Cieszyńska J. (2013): Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa. Kraków.
• Cieszyńska J. (2015): Gesty wizualizacyjne – techniki ułatwiające artykulację głosek. Kraków.
• Enwefa S., Enwefa R. L. (2010): Communication deficits of children secondary to developmental apraxia of speech. [W:] NAAS Conference Proceedings. Scarborough. National Association of African American Studies, s. 964–976.
• Graff-Radford J., Jones D. T., Strand E. A., Rabinstein A. A., Duffy J. R., Josephs K. A. (2014): The neuroanatomy of pure apraxia of speech in stroke. „Brain and Language” 129, s. 43–46.
• Graham S. A., Deriziotis P., Fisher S. E. (2015): Insights into the genetic foundations of human communication. “Neuropsychology Review” 25 (1), s. 3–26.
• Hickok G., Poeppel D. (2004): Dorsal and ventral streams: a framework for understanding aspects of the functional anatomy of language. “Cognition” 92, s. 67–99.
• Hickok G., Poeppel D. (2007): The cortical organization of speech processing. “Neuroscience” 8, s. 393–402.
• Iuzzini J., Forrest K. (2010): Evaluation of a combined treatment approach for childhood apraxia of speech. „Clinical Linguistics&Phonetics” 24 (4–5), s. 335–345.
• Jodzis D. (2019): Progesty. Metoda prostych gestów. Cz. 1: Podręcznik. Gliwice.
• Krasowicz-Kupis G. (2012): Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. SLI i inne zaburzenia językowe. Sopot.
• Kumin L., Adams J. (2000): Developmental apraxia of speech and intelligibility in children with Down syndrome. “Down Syndrome Quarterly” 5 (3), s. 1–7.
• Lorens G., Karwowska A., Więcek-Poborczyk I. (2017): GORA: Gesty Obrazujące Ruchy Artykulatorów. Gdańsk.
• Maas E., Farinella K. A. (2012): Random versus blocked practice in treatment for childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 55, s. 561–578.
• Maassen B., Nijland L., Terband H. (2010): Developmental models of childhood apraxia of speech. [W:] Speech motor control. Red. B. Maassen, P. van Lieshout. Oxford, s. 243–258.
• McCabe P., Macdonald-D’Silva A. G., van Rees L. J., Ballard K. J., Arciuli J. (2014): Orthographically sensitive treatment for dysprosody in children with childhood apraxia of speech using ReST intervention. “Developmental Neurorehabilitation” 17 (2), s. 137–146.
• McQuiston S., Kloczko N. (2011): Rozwój mowy i języka – monitorowanie przebiegu i zaburzenia. “Pediatria po Dyplomie” 15 (5), s. 31–46.
• Merwe van der A., Steyn M. (2018): Model-driven treatment of childhood apraxia of speech: positive effects of the Speech Motor Learning Approach. “American Journal of Speech-Language Pathology” 27, s. 37–51.
• Moreira Almeida-Verdu A. C., Maria Giacheti C., del Mando Lucchesi F., Rodriges de Freitas G., de Cássia Rillo Dutka J., Rovaris J. A., Foger Marques P. (2015): Apraxia and speech production: effects of verbal relations’ strengthening. “Revista CEFAC – Speech, Language, Hearing Sciences and Education Journal” 17 (3), s. 974–983.
• Murray E., McCabe P., Ballard K. J. (2014): A systematic review of treatment outcomes for children with childhood apraxia of speech. “American Journal of Speech-Language Pathology” 23, s. 486–504.
• Nijland L., Terband H., Maassen B. (2015): Cognitive functions in childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 58 (3), s. 550–565.
• Oommen E. R., Mccarthy J. W. (2015): Simultaneous natural speech and AAC interventions for children with childhood apraxia od speech: Lessons from a speech-language pathologist focus group. “Augmentative and Alternative Communication” 31 (1), s. 63–76.
• Orłowska-Popek Z. (2017): Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących. Kraków.
• Podda I. (2014): Treatment of children with CAS. “Developmental Medicine & Child Neurology” 56 (s4), s. 9.
• Rapin I. (1996): Practitioner review: Developmental language disorders: A clinical update. “Journal of Child Psychology and Psychiatry” 37 (6), s. 643–655.
• Rutkiewicz-Hanczewska M. (2017): Apraksja mowy. “Logopedia” 46, s. 193–210.
• Shriberg L. D., Lohmeier H. L., Strand E. A., Jakielski K. J. (2012): Encoding, memory, and transcoding deficits in Childhood Apraxia of Speech. “Clinical Linguistics & Phonetics” 26 (5), s. 445–482.
• Shriberg L. D., Aram D. M., Kwiatkowski J. (1997): Developmental apraxia of speech: I. Descriptive and theoretical perspectives. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 40 (2), s. 273–285.
• Shriberg L. D., Paul R., Black L. M., van Santen J. P. (2011): The hypothesis of apraxia of speech in children with autism spectrum disorder. “Journal of Autism and Developmental Disorders” 41, s. 405–426.
• Terband H., Namasivayam A., Maas E., van Brenk F., Mailend M.-L., Diepeveen S., van Lieshout P., Maassen B. (2019): Assessment of childhood apraxia of speech: A review/ tutorial of objective measurement techniques. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 62, s. 2999–3032.
• Wianecka E. (2008): Manualne Torowanie Głosek (MTG). Kraków.
• , dostęp: 18.02.2020