Wyjazd żołnierzy na zagraniczne misje wojskowe jako impuls do pojawienia się sytuacji granicznej u ich partnerek – inspiracje jaspersowskie

• Authors: Rychter Katarzyna

Title variants

EN

Departure of Soldiers on an Overseas Military Mission as the Trigger of a Border Situation in Their Partners: Jaspers Inspirations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ramach artykułu opisuję sytuację kobiet związanych z mężczyznami wyjeżdżającymi na zagraniczne misje wojskowe, wykorzystując kategorię sytuacji granicznej. Specyfikę tych okoliczności ujmuję w świetle filozoficznych rozważań oraz psychologicznych i socjologicznych badań nad zjawiskiem potencjału tych sytuacji. W tekście opieram się między innymi na inspiracjach płynących z książki Sylwii Winnik "Tylko przeżyć". Prawdziwe historie rodzin polskich żołnierzy, analizy blogów i forów internetowych oraz z rozmów z partnerkami żołnierzy zawodowych. Pochylam się nad dwoma sytuacjami wskazanymi przez Karla Jaspersa – nad śmiercią i walką. Dostrzegam wagę strachu o życie najbliższej osoby i potencjału tego odczucia.

EN

In the article I describe the specific situation of women related to men sent on military missions. I use the category of a “border situation” from the perspective of Karl Jaspers’s philosophy and from the perspective of psychological and sociological research on the phenomenon of the potential of these situations. I draw on the book Just to Survive: True Stories of Polish Soldiers’ Families (S. Winnik), and materials from conversations which I conducted with the wives/partners of soldiers participating in overseas military missions and from the analysis of blogs and internet forums for such women. I focus on two situations indicated by Jaspers – death and struggle. I acknowledge the importance of fear for the life of a loved one and the potential of this feeling.

Keywords

PL

sytuacja graniczna; Karl Jaspers; misja wojskowa; żony/partnerki żołnierzy uczestniczących w wojskowych misjach zagranicznych; śmierć; strach o życie bliskiej osoby; walka

EN

border situation; Jaspers; military mission; wives/partners of soldiers participating in overseas military missions; death; fear for the life of a loved one; struggle

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2022
• Issue: 73
• Pages: 163-187

Contributors

author

Rychter Katarzyna

References

• Bodziany M., Armia a nowa jakość ładu społecznego, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2009, nr 1 (151), s. 43–53.
• Bühler Ch., Bieg życia ludzkiego, PWN, Warszawa 1999.
• Erikson E., Tożsamość i cykl życia, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004.
• Gladwell M., Punkt przełomowy, Znak, Kraków 2009.
• Goode W.J., Teoria napięcia w roli, w: Socjologia. Lektury, red. P. Sztompka, M. Kucia, Znak, Kraków 2005, s. 154–162.
• Greenberg L.S., Change Process Research, „Journal of Consulting and Clinical Psychology” 1986, t. 54, nr 1, s. 4–9, https://doi.org/10.1037/0022-006X.54.1.4.
• Grysiak B., Zawsze na niego czekała, w: B. Grysiak, C. Łazarewicz, D. Łosiewicz, J. Rojewski, M. Rigamonti, P. Siemion, M. Rigamonti, P. Reszka, M. Sidz, R. Mazurek, Śmierć warta zachodu, Wydawnictwo Bellona–Fundacja Dorastaj z Nami, Warszawa 2020, https://tvn24.pl/polska/reportaz-brygidy-grysiak-na-rzecz-fundacji-dorastaj-z-nami-4719697.
• Hobfoll S., Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
• Hudyma P., Udział wojsk polskich w misjach zagranicznych o charakterze pokojowym i stabilizacyjnym w latach 1953–2008, praca doktorska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2011, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/2645/1/praca_dr.pdf.
• Jaspers K., Philosophie, t. 1–3, Springer, Berlin 1932, https://doi.org/10.1007/978-3-642-99341-1_1.
• Jaspers K., Psychologie der Weltanschungen, Springer, Berlin 1922, https://doi.org/10.1007/978-3-662-36361-4.
• Jaspers K., Sytuacje graniczne, w: R. Rudziński, Jaspers, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978, s. 186–242.
• Jaspers K., Wiara filozoficzna wobec objawienia, Znak, Kraków 1999.
• Jaspers K., Wprowadzenie do filozofii. Dwanaście odczytów radiowych, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1998.
• Koronka A., Polski kontyngent wojskowy w misjach pokojowych Unii Europejskiej oraz Sojuszu Północnoatlantyckiego, w: Rzeczpospolita Polska w strukturach NATO i UE: rola, doświadczenia, perspektywy, red. A. Koronka, M. Matejuk, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2019, s. 55–62.
• Knopp K., Pododdział wojskowy jako mała grupa społeczna, „Myśl Wojskowa” 2006, nr 1, s. 204–211.
• Lasoń M., Udział Polski w operacjach wojskowych Unii Europejskiej, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2008, nr 2, s. 269–286, https://doi.org/10.14746/rie.2008.2.16.
• Lasoń M., Zaangażowanie Polski w misje wojskowe Unii Europejskiej w Afryce w drugiej dekadzie XXI wieku, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2015, nr 9, s. 173–184, https://doi.org/10.14746/rie.2015.9.11.
• Marcinkowski C., Istota i ewolucja misji pokojowych ONZ, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2011, t. 12 (63), nr 5 (238), s. 7–20.
• Mazur S., Czmielewska M., Siudak A., Zawód żołnierza gwarancją stabilnego rozwoju społecznego dla młodego pokolenia, Wydawnictwo Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2018.
• Morawski Z., Prawne determinanty pozycji, roli i statusu warstw dyspozycyjnych społeczeństwa Polski na przykładzie trzech organizacji formalnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
• Muzalewska M., Truszczyńska A., Drzał-Grabiec J., Stan zdrowia i jakość życia żołnierzy po misjach wojskowych, „Medical Review” 2016, nr 14 (4), s. 392–400, https://doi.org/10.15584/medrev.2016.4.3.
• Obuchowska K., Bezpieczeństwo państwa a bezpieczeństwo rodziny, czyli o zależnościach między zawodem oficera a rodziną, „Socjologia” 2008, nr 44, s. 123–132.
• Paszkowski M., Profesjonalizacja Sił Zbrojnych RP jako przykład zmian w wielkich grupach społecznych, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2011, t. 19, nr 3, s. 225–239.
• Piecuch C., Człowiek metafizyczny, PWN–Czesława Piecuch, Warszawa–Kraków 2001.
• Piecuch C., Metafizyka egzystencjalna Karla Jaspersa, Wydawnictwo Czesława Piecuch–Universitas, Kraków 2011.
• Piecuch C., Sytuacja graniczna walki w ujęciu Karla Jaspersa, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 1980, nr 129, s. 25–38.
• Piszkalski H., Problem „sytuacji granicznych” w ujęciu Karla Jaspersa, „Analecta Cracoviensia” 1978, t. 10, s. 99–116, https://doi.org/10.15633/acr.2948.
• Rasmus P., Makowska D., Stetkiewicz-Lewandowicz A., Sobów T., Machała W.,Poczucie koherencji a występowanie zaburzeń po stresie traumatycznym w grupie zawodowych żołnierzy uczestniczących w misji wojskowej poza granicami kraju – doniesienia wstępne, „Anestezjologia i Ratownictwo” 2013, nr 7, s. 27–36.
• Stagg R., The Nadir Experience: Crisis, Transition and Growth, „The Journal of Transpersonal Psychology” 2014, t. 46, nr 1, s. 72–91.
• Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka i terapia, red. Ch.R. Figley, W.P. Nash, S. Ilnicki, PWN–Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa 2010.
• Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.
• Tedeschi R.G., Calhoun L.G., The Post-Traumatic Growth Inventory: Measuring the Positive Legacy of Trauma, „Journal of Traumatic Stress” 1996, t. 9, nr 3, s. 455–471, https://doi.org/10.1002/jts.2490090305.
• Thorne F.C., The Clinical Use of Peak and Nadir Experience Reports, „Journal of Clinical Psychology” 1963, t. 19, nr 2, s. 248–250.
• Tomaszewska M., Tomczyk W., Poczucie stresu i jakości relacji małżeńskiej u żon żołnierzy uczestniczących w misjach wojskowych poza granicami kraju (w świetle badań pilotażowych), „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych. Kwartalnik” 2018, nr 1, s. 129–152.
• Tomaszewski T., Psychologia, PWN, Warszawa 1975.
• Tripp D., Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.
• Trydeński M., Doświadczenie graniczne w perspektywie filozofii Karla Jaspersa, w: Karl Jaspers: w kręgu wielkich myślicieli współczesności, red. C. Piecuch, Universitas, Kraków 2015, s. 147–163.
• Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
• Winnik S., Tylko przeżyć. Prawdziwe historie rodzin polskich żołnierzy, Znak, Kraków 2019
• Wrona M., Sytuacje graniczne w chaosie pojęciowym – próba syntezy znaczeń, w: Sytuacje graniczne w biegu ludzkiego życia, red. J. Wiśniewska, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji–Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2015, s. 9–23.
• Życie z żołnierzem zawodowym, Gazeta.pl, https://forum.gazeta.pl/forum/w,1182,130203233,130203233,Zycie_z_zolnierzem_zawodowym_.html–p172279132.