Ut musica poesis. Odniesienia muzyczne w życiu i twórczości Virginii Woolf

• Authors: SEREMET-DZIEWIĘCKA Maria , KUCHARSKI Marek

Title variants

EN

Ut musica poesis. Music references in the life and work of Virginia Woolf

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Ideą, która przyświecała nam przy napisaniu artykułu, było uwypuklenie roli motywów muzycz- nych w twórczości literackiej Virginii Woolf, jak również zwrócenie uwagi na związki, które łączyły ją z muzyką, jej twórcami oraz odbiorcami. Mimo że poetycka proza pisarki ma charakter interdyscyplinarny, bogato czerpiąc z obszaru sztuk siostrzanych, szczególnie malarstwa, zagadnienie jej związków z muzyką jest traktowane marginalnie. Choć sama Woolf nie posiadała teoretycznego przygotowania muzycznego i nie grała na żadnym instrumencie, muzyka odgrywała istotną rolę w jej życiu, albowiem dorastała ona w świecie dźwięków, głównie za sprawą przyrod- niej siostry Stelli. Była też stałą bywalczynią imprez muzycznych. Najsilniej jednak na kształtowa- nie jej wrażliwości i preferencji muzycznych oddziaływali przyjaciele: Saxon Sydney-Turner i kompozytorka Ethel Smythe. Ślady konwergencji muzyki i literatury odnaleźć można nie tylko w eseistyce i powieściach pisarki, ale również w jej twórczości publicystycznej. Warsztat pisarski Woolf ulegał stałej ewolucji. Pisarka bardzo chętnie sięgała do idiomatyki języka muzycznego, wzbogacając tym samym repertuar środków leksykalnych i stylistycznych. Do jej ulubionych kompozytorów należeli J.S. Bach, W.A. Mozart i L. van Beethoven. Szczególnie wiele uwagi poświęciła jednak R. Wagnerowi, stosunek do muzyki którego w jej dojrzałym pisarstwie uległ poważnej redefinicji. Choć proza Woolf ma charakter wybitnie psychologiczny, o jej wartości decyduje również wymiar estetyczny, o czym w dużym stopniu decydują odniesienia do muzyki.

EN

The idea behind writing this article was to emphasise the role of musical references in Virginia Woolf’s literary output as well as drawing attention to the connections between the writer and some selected composers and recipients of music. Despite the fact that Woolf’s poetic prose is considered to be of interdisciplinary character, abundantly drawing from the realm of the sister arts, painting in particular, the issue of the writer’s connections with music seems to have been neglected thus far. Woolf did not possess any musical theoretical background, nor did she play any musical instrument. Nonetheless, music played a significant role in her life. She was brought up being surrounded by the sounds of music, particularly thanks to her stepsister, Stella. She was also a regular at the musical events, both in London and abroad. The strongest influence upon shaping her musical sensitivity and preferences, however, was exerted on her by her intimates: Saxon Sydney-Turner and Ethel Smythe, the composer. The traces of convergence of music and literature can be found not only in her essays and novels, but also in her journalism. Woolf’s literary technique underwent the process of constant evolution and redefinition. Consequently, she avidly referred to the idiom of musical terminology and in so doing enriched the repertoire of the lexical and stylistic devices applied in her writing. Among her favourite composers were J.S. Bach, W.A. Mozart and L. van Beethoven. But, her particular attention was focused on R.Wagner, the attitude to the music of whom in the mature phase of her literary activity was considerably redefined. Although Woolf’s prose is predominantly of psychological character, its value is significantly enhanced by its aesthetic qualities, which to a great extent was achieved by the application of musical references.

Keywords

PL

epizod; interdyscyplinarność; interludium; intermedialność; intertekstualność; konwergencja; motyw; proza poetycka; publicystyka

EN

convergence; episode; interdisciplinary character; interlude; intermediality; intertextuality; journalism; motif; poetic prose

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2018
• Issue: 13
• Pages: 17–35

Dates

published

2018

Contributors

author

SEREMET-DZIEWIĘCKA Maria

author

KUCHARSKI Marek

References

• Garnett Angelica, Deceived with Kindness. A Bloomsbury Childhood, Chatto & Windus. The Hogarth Press, London 1984.
• Woolf Virginia, Chwile wolności. Dzienniki, tłum. Magda Heydel, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
• Woolf Virginia, Dawne Bloomsbury, [w:] Chwile istnienia. Eseje autobiogra- ficzne, tłum. Maja Lavergne, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2005, s. 103–138.
• Woolf Virginia, Fale, tłum. Lech Czyżewski, Wydawnictwo Wacław Bagiński, Wrocław 1998.
• Woolf Virginia, Impressions at Bayreuth, [w:] The Essays of Virginia Woolf, edi- ted by Andrew McNeillie, vol. 1: 1904–1912, The Hogarth Press, London 1986, s. 288–293.
• Woolf Virginia, Kwartet smyczkowy, [w:] Nawiedzony dom. Opowiadania zebrane, tłum. Magda Heydel, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012, s. 212–218.
• Woolf Virginia, Lata, tłum. Małgorzata Szercha, Czytelnik, Warszawa 2006. Woolf Virginia, Noc i dzień, tłum. Anna Kołyszko, Magda Heydel, Wydawnic-two Literackie, Kraków 2010.
• Woolf Virginia, Orlando, tłum. Tomasz Bieroń, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1994.
• Woolf Virginia, Podróż w świat, tłum. Michał Juszkiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009.
• Woolf Virginia, Pokrewne dusze. Wybór listów, tłum. Maja Lavergne, Wydawnictwo MG, Kraków 2014.
• Woolf Virginia, Szkice z przeszłości, [w:] Chwile istnienia. Eseje autobiograficzne, tłum. Maja Lavergne, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2005, s. 169–335.
• Woolf Virginia, The Opera, [w:] The Essays of Virginia Woolf, edited by Andrew McNeillie, vol. 1: 1904–1912, The Hogarth Press, London 1986, s. 269–272.
• Woolf Virginia, The Voyage Out, Penguin Books, London 1992.
• Woolf Virginia, Wspomnienia, [w:] Chwile istnienia. Eseje autobiograficzne, tłum. Maja Lavergne, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2005, s. 21–78.
• Bell Quentin, Virginia Woolf. Biografia, tłum. Maja Lavergne, vol. 1–2, Wydaw- nictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2004.
• Curtis Vanessa, Kobiety Virginii Woolf, tłum. Maja Lavergne, Wydawnictwo Dom na Wsi, Ossa 2004.
• Gillespie Diane Filby, The Sisters’ Arts. The Writing and Painting of Virginia Woolf and Vanessa Bell, Syracuse University Press, Syracuse, New York 1998.
• Hussey Mark, Virginia Woolf A to Z, Facts On File, Inc., New York 1995.
• Lee Hermione, Virginia Woolf, Vintage, London 1997.
• Van Buren Kelly Alice, The Novels of Virginia Woolf. Fact and Vision, The University of Chicago Press, Chicago and London 1973.

Identifiers

ISSN

2545–3068