PL
Celem artykułu jest analiza w świetle językoznawstwa kognitywnego derywatów z przyrostkiem -izm/-yzm motywowanych nazwiskami polityków i osób publicznych, używanych obecnie w dyskursie politycznym w Polsce (np. jakizm, cejrowskizm, erdoganizm, petruizmy). Badanie opatrzone jest przykładami użyć takich derywatów w oparciu o korpus ponad stu leksemów ‒ w większości okazjonalizmów ‒ poświadczonych w tekstach internetowych o charakterze nieformalnym i półformalnym. W artykule przedstawiono cechy morfologiczno-składniowe takich derywatów, a także ich opis semantyczno-pragmatyczny. W zasadniczej części analizy wskazano metonimie i metafory, które stanowią motywację dla badanych leksemów oraz mają wpływ na rozkładalność ich znaczeń.
PL
The present study offers a cognitive linguistic account of selected recent derivatives in -izm/-yzm, such as jakizm, cejrowskizm, erdoganizm and petruizm(y)pl. Over a hundred complex nouns of this type, employing a politician’s or a public figure’s name as the derivational base, have been culled from online written sources. The coinages under analysis are mostly occasionalisms that are currently used in informal and semi-formal political discourse in Poland. Both their morpho-syntactic and semanto-pragmatic properties are examined. The focus is placed on metonymies and metaphors that motivate the construction of their meaning and enhance their semantic analysability.