Name-based derivatives suffixed with -izm/-yzm the current political discourse in Poland

• Authors: Góralczyk Iwona , Paszenda Joanna

Title variants

PL

Derywaty z przyrostkiem -izm/-yzm motywowane osobową nazwą własną w najnowszym dyskursie politycznym w Polsce

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza w świetle językoznawstwa kognitywnego derywatów z przyrostkiem -izm/-yzm motywowanych nazwiskami polityków i osób publicznych, używanych obecnie w dyskursie politycznym w Polsce (np. jakizm, cejrowskizm, erdoganizm, petruizmy). Badanie opatrzone jest przykładami użyć takich derywatów w oparciu o korpus ponad stu leksemów ‒ w większości okazjonalizmów ‒ poświadczonych w tekstach internetowych o charakterze nieformalnym i półformalnym. W artykule przedstawiono cechy morfologiczno-składniowe takich derywatów, a także ich opis semantyczno-pragmatyczny. W zasadniczej części analizy wskazano metonimie i metafory, które stanowią motywację dla badanych leksemów oraz mają wpływ na rozkładalność ich znaczeń.

PL

The present study offers a cognitive linguistic account of selected recent derivatives in -izm/-yzm, such as jakizm, cejrowskizm, erdoganizm and petruizm(y)pl. Over a hundred complex nouns of this type, employing a politician’s or a public figure’s name as the derivational base, have been culled from online written sources. The coinages under analysis are mostly occasionalisms that are currently used in informal and semi-formal political discourse in Poland. Both their morpho-syntactic and semanto-pragmatic properties are examined. The focus is placed on metonymies and metaphors that motivate the construction of their meaning and enhance their semantic analysability.

Keywords

EN

political discourse; the Polish suffix -izm/-yzm; proper names; occasionalism; analysability; cognitive motivation

PL

dyskurs polityczny; przyrostek -izm/-yzm w języku polskim osobowe nazwy własne; okazjonalizm; rozkładalność znaczeń; motywacja kognitywna

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2020
• Issue: XXII/4
• Pages: 21–40

Contributors

author

Góralczyk Iwona

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

author

Paszenda Joanna

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Bauer, L. (1983): English Word Formation. Cambridge.
• Bierwiaczonek, B. (2013): Metonymy in Language, Thought and Brain. Sheffield.
• Booij, G. (2017): The construction of words. [In:] The Cambridge Handbook of Cognitive Linguistics. B. Dancygier (ed.). Cambridge, pp. 229–246.
• Brdar, M., Brdar-Szabo, R. (2013): Some reflections on metonymy and word-formation. „Explorations in English Language and Linguistics” 1.1, pp. 40–62.
• Cetnarowska, B. (2019): Compound Nouns and Phrasal Nouns in English and Polish. Katowice.
• Góralczyk, I., Paszenda, J. (2020): An introduction to a cognitive linguistic analysis of novel name-based derivatives in the current political discourse in Poland. „Prace Językoznawcze” XXII/3, pp. 91–113.
• Grabias, St. (1981): O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo. Lublin.
• Grzegorczykowa, R., Puzynina, J. (1998): Rzeczownik. [In:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski & H. Wróbel (eds). Warszawa, pp. 349–468.
• Hoffmann, T., Trousdale, G. (eds.) (2013): The Oxford Handbook of Construction Grammar. Oxford/ New York.
• Huddlestone, R., Pullum, G. K. (eds.) (2002): The Cambridge Grammar of the English Language. Cambridge/ New York.
• Jadacka, H. (2001): System słowotwórczy polszczyzny (1945−2000). Warszawa.
• Janda, L. A. (2011): Metonymy in word-formation. „Cognitive linguistics” 22.2, pp. 359–392.
• Janda, L. A. (2014): Metonymy and word-formation revisited. „Cognitive linguistics” 25.2, pp. 341–349.
• Kamińska-Szmaj, I. (2006): Rzeczowniki z przyrostkiem -izm//-yzm w dyskursie politycznym. [In:] „Rozprawy Komisji Językowej” XXXIII, pp. 205‒210.
• Kövecses, Z. (2002): Metaphor. A Practical Introduction. Cambridge.
• Langacker, R. (2013): Essentials of Cognitive Grammar. Oxford/ New York.
• Nagórko, A. (2007): Zarys gramatyki polskiej. Warszawa.
• Panther, K.-U., Thornburg, L. L. (2003): The roles of metaphor and metonymy in English -er nominals. [In:] Metaphor and Metonymy in Comparison and Contrast. R. Dirven & R. Pörings (eds). Berlin/ New York, pp. 279–319.
• Panther, K.-U., Thornburg, L. L. (2005): Inference in the construction of meaning: The role of conceptual metonymy. [In:] Metonymy-Metaphor Collage. E. Górska & G. Radden (eds). Warszawa, pp. 37–57.
• Piela, A. (2001): Osobowe nomina propria jako podstawy słowotwórcze derywatów. „Poradnik Językowy” 8, pp. 28–40.
• Radden, G., Dirven, R. (2007): Cognitive English Grammar. Amsterdam/ Philadelphia.
• Radden, G., Panther, K.-U. (2004): Introduction: Reflections on motivation. [In:] Studies in linguistic motivation. G. Radden, K.-U. Panther (eds). Berlin/ New York, pp. 1−46.
• Ruiz de Mendoza, F. J., Mairal Usón, R. (2007): High-level metaphor and metonymy in meaning
• construction. [In:] Aspects of Meaning Construction. G. Radden, K.-M. Köpcke, T. Berg & P. Siemund (eds). Amsterdam/ Philadelphia, pp. 33–51.
• Ruiz de Mendoza, F.J., Galera Masegosa, A. (2014): Cognitive modelling. A linguistic perspective. Amsterdam/ Philadelphia.
• Szymanek, B. (1989): Introduction to Morphological Analysis. Warszawa.
• Wanot-Miśtura, M. (2013): Paradygmaty słowotwórcze rzeczowników polskich. Opis gniazdowy. Warszawa.
• Waszakowa, K. (1994): Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne obce. Warszawa.
• Waszakowa, K. (2001): System słowotwórczy.[In:] Język polski. S. Gajda. (ed.). Opole, pp. 88−107.
• Waszakowa, K. (2005): Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny. Warszawa.
• Waszakowa, K. (2017): Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa: Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim. Warszawa.