Prognozowanie procesów demograficznych na potrzeby planowania przestrzennego Przypadek gminy Konstancin-Jeziorna

• Authors: Przemysław Śleszyński

Title variants

EN

Forecasting demographic processes for spatial planning needs. The case of the Konstancin-Jeziorna municipality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono skróconą do celów wydawniczych prognozę demograficzną, którą opracowano wiosną 2016 r. dla Urzędu Gminy Konstancin-Jeziorna, w związku z wejściem w życie nowelizacji Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [2003, nowelizacja z 2016 r.]. Nowelizacja polegała na wprowadzeniu zapisów nakładających na gminy obowiązek sporządzania bilansów terenu w planach miejscowych, uwzględniających rzeczywisty popyt na budownictwo mieszkaniowe. W tym celu wykonano dwie projekcje prognostyczne, minimalną i maksymalną, uwzględniające różne scenariusze urodzeń i zgonów oraz migracji, zależne od spodziewanych trendów w aglomeracji warszawskiej. Wariant minimalny zakładał kontynuację niekorzystnych procesów demograficznych, tj. zwłaszcza spodziewanego spadku liczby urodzeń i osłabienia napływu migracyjnego, a wariant maksymalny – pobudzenie demograficzne w wyniku polityki prorodzinnej oraz utrzymanie się napływu migracyjnego na obecnym poziomie. W analizie uwzględniono też ludność niezameldowaną. W zależności od założeń przewiduje się, że liczba mieszkańców w gminie w 2050 r. wyniesie 23,9–27,3 tys., w stosunku do 25,8 tys. w 2015 r.. Nastąpi też znaczny wzrost udziału osób starszych w strukturze wieku, zwłaszcza w mieście Konstancin-Jeziorna. Wymagać to będzie większej dbałości o politykę przestrzenną i planowanie infrastruktury, zwłaszcza pod kątem efektywności ekonomicznej. W związku z prognozowanymi trendami demograficznymi w gminie występuje znaczne przeszacowanie terenów pod zabudowę mieszkaniową. Nadpodaż gruntów budowlanych będzie prowadzić do rozpraszania osadnictwa oraz wyższych kosztów budowy i obsługi infrastruktury. Założenia i metodyka prognozy mogą służyć za wzór dla innych tego typu opracowań w gminach.

EN

The article presents a demographic forecast, shortened for publishing purposes, which was developed in the spring of 2016 for the Municipality of Konstancin-Jeziorna (part of the Warsaw Metropolitan Area) due to the entry into force of the amendment to the Spatial Planning and Development Act (2003, revision of 2016). The amendment introduced provisions obliging municipalities to prepare land balances in local spatial development plans, taking into account the real demand for housing. For this purpose, two prognostic projections were performed, a minimum and maximum one, taking into account various birth and death scenarios as well as migration, depending on the expected trends in the Warsaw agglomeration. The minimum option assumed the continuation of unfavorable demographic processes, i.e. in particular the expected decline in the number of births and the weakening of the migration inflow, while the maximum option assumed effective demographic stimulation as a result of pro-family policy and maintaining the migration inflow at the current level. The analysis also included the population not officially registered as inhabitants of the area. Depending on which assumptions were adopted, the number of municipality inhabitants in 2050 is expected to amount to 23,900-27,300 residents, compared to 25,800 in 2015. There will also be a significant increase in the share of older people in the age structure, especially in the urban area of the Konstancin-Jeziorna municipality. This will require greater care for spatial policy and infrastructure planning, especially in terms of economic efficiency. The forecast demographic trends indicate that there is a significant overestimation of areas designated for housing development in the municipality. Oversupply of development land will lead to dispersion of settlements and growth of infrastructure costs. The assumptions and methodology of the forecast may serve as a model for similar studies in other Polish municipalities.

Keywords

PL

prognoza demograficzna; procesy demograficzne; chłonność demograficzna; planowanie przestrzenne; rozpraszanie zabudowy; bilans terenów; Konstancin-Jeziorna

EN

demographic forecast; demographic processes; demographic absorption; spatial planning; building scattering; land balance; Konstancin-Jeziorna

• Publisher: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
• Journal: MAZOWSZE Studia Regionalne
• Year: 2018
• Issue: 25
• Pages: 13-27

Dates

published

2018-05-11

Contributors

author

Przemysław Śleszyński

• Zakład Geografii Miast i Ludności IGiPZ PAN

References

• Fogel P., 2012, Wskaźniki oceny polityki i gospodarki przestrzennej w gminach, Biuletyn KPZK PAN, 250, Warszawa.
• Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., 2014, Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce – wybrane fragmenty raportu, Samorząd Terytorialny, 25, 4, s. 5-21.
• Lisowski A., Grochowski M., 2008, Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje, [w:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008–2033, 1, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, s. 221-280.
• Maciejewska A., Geppert A., Kupidura A. (red.), 2017, Zintegrowane podejście do dziedzictwa kulturowego w gospodarowaniu przestrzenią na przykładzie gminy Konstancin-Jeziorna, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Potrykowska A., Śleszyński P., 1999, Migracje wewnętrzne w Warszawie i województwie warszawskim, Atlas Warszawy, 7, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Siemiński W., Topczewska T., 2004, Gospodarka gruntami w gminie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Smutek J., 2012, Dekoncentracja przestrzenna a zmiany zróżnicowania budżetów gmin w obszarach oddziaływania dużych miast w Polsce, Prace Geograficzne UJ, 131, s. 55-79.
• Solarek K., 2013, Struktura przestrzenna strefy podmiejskiej Warszawy. Determinanty współczesnych przekształceń, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Seria Architektura, 13.
• Śleszyński P., 2011, Oszacowanie rzeczywistej liczby ludności gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem danych ZUS, Studia Demograficzne, 2, s. 35-57.
• Śleszyński P., 2012a, Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza, Trendy Rozwojowe Mazowsza, 8, MBPR, Warszawa.
• Śleszyński P., 2012b, Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego, Przegląd Geograficzny, 84, 4, s. 559-576.
• Śleszyński P., 2013, Migracje na Obszarze Metropolitalnym Warszawy: uwarunkowania i wnioski dla polityki miejskiej i przestrzennej, Samorząd Terytorialny, 11, s. 45-61.
• Śleszyński P., 2014a, Procesy suburbanizacji w Polsce a polityka przestrzenna i regionalna, [w:] A. Wolaniuk (red.), Centra i peryferie w okresie transformacji ustrojowej. XXVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo UŁ, s. 11-26.
• Śleszyński P., 2014b, Społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju Mazowsza, Trendy Rozwojowe Mazowsza, 12, MBPR, Warszawa.
• Śleszyński P., Andrzejewska M., Cerić D., Deręgowska A., Komornicki T., Rusztecka M., Solon J., Sudra P., Zielińska B., 2016, Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w  2014 roku, IGiPZ PAN na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.
• Śleszyński P., Sudra P., 2016, Skutki finansowe uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla gmin według danych na koniec 2014 roku, Człowiek i Środowisko, 40, 1, s.  25-44.
• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, 2003, Dz.U. z 2016 r. poz. 778.

Identifiers

DOI

10.21858/msr.25.01