POSTRZEGANIE STAROŚCI PRZEZ KOBIETY I MĘŻCZYZN W WIEKU 75 PLUS

• Authors: Herudzińska H. Małgorzata

Title variants

EN

PERCEPTION OF SENILITY BY WOMEN AND MEN AGED 75 PLUS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących postrzegania starości przeprowadzonych wśród 170 osób (kobiet i mężczyzn) powyżej 75. roku życia, W badaniach wykorzystano technikę wywiadu skategoryzowanego. Uzyskane wyniki wskazują, że ludzie starsi raczej wskazują na duże mankament wieku, którego dożyli. Badani rzadko eksponują pozytywne strony starości, a ich opinie w niewielkim zakresie wpisują się w lansowane idee active ageing. Otrzymany na podstawie wypowiedzi badanych opis tej fazy życia wydaje się częściowo odpowiadać potocznemu, stereotypowemu postrzeganiu starości, chociaż respondenci są w miarę samodzielni, posiadają stałe źródło utrzymania, nienajgorzej oceniają własny stan zdrowia, finanse, małżeństwo, dotychczasowe życie i bardzo pozytywnie postrzegają swoje relacje z najbliższą rodziną. Przede wszystkim podejmują role społeczne: dziadków – opiekunów swoich wnuków, osoby wspierającej finansowo i swoje dzieci i wnuki, udzielającej im porad. Ponadto pomagają innym starszym osobom – zazwyczaj sąsiadom. Ich codzienna aktywność, obok wyżej wymienionych, skupia się najczęściej wokół takich czynności jak: czytanie prasy/książek, oglądanie telewizji, uprawianie działki/hodowanie kwiatów, słuchanie radia. Płeć różnicuje postrzeganie i przeżywanie starości. Kobiecy obraz starości różni się od męskiego. Negatywne strony starości są częściej eksponowane przez kobiety (szczególnie takie jak: samotność, poczucie smutku, przygnębienia i żalu, gorzej też oceniają własne małżeństwo, sytuację materialną i bilans życia), a pozytywne – przez mężczyzn.

EN

The article presents the results of research on perception of senility carried out among 170 individuals (women and men) aged 75 plus. The research was carried out using the technique of compartmentalized interview. The results show that elders are prone to point to big shortcomings of the age they have reached. Individuals rarely expose positive aspects of senility, and their opinions fit the promotion of active ageing ideas to a very limited extent. The descriptions of this phase of life created on the basis of utterances of the individuals seem to be partly in accordance with common, stereotypical perceptions of senility, even though the respondents are relatively independent, possess permanent income, are rather satisfied with their health, finances, marriage, previous life, and are very positive about their relationships with immediate family. The cohort mainly undertake social roles of grandparents – protectors of their grandchildren, persons who support financially both their children and grandchildren, and act as advisors. Additionally, they help other elderly people – usually neighbours. Their daily routine, apart from the activities mentioned above, usually concentrates on activities such as: reading the press/books, watching TV, gardening/rearing flowers, listening to the radio. Gender differentiates perception and living through senility. The female vision of senility is different than the male one. Negative aspects of senility are more often expressed by women (especially aspects such as, loneliness, the feeling of sadness, depression, and grief, and they also assess their own marriage, financial situation and life account in worse terms than men do), while men are more positive.

Keywords

PL

starość; stereotypy starości; płeć; stereotypy płci

EN

senility; stereotypes of senility; gender; stereotypes of gender

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2016
• Volume: 42
• Issue: 1
• Pages: 277-290

Contributors

author

Herudzińska H. Małgorzata

• Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

References

• Abramowska-Kmon A., Bała M. (2014), Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki badania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Bugajska B., Timoszyk-Tomczak C. (2014), Podroż w czasie. Warsztat rozwoju osobistego osób starszych, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin.
• CBOS (2009), Polacy wobec ludzi starszych i własnej starości, Warszawa, www.cbos.pl
• CBOS (2012), Polacy wobec własnej starości, Warszawa, www.cbos.pl
• Chabior A., Fabiś A., Wawrzyniak J. K. (2014), Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej, CRZL, Warszawa.
• Dubas E. (2013), Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością, [w:] „Rocznik Andragogiczny”, t. 20, s. 135-152.
• Erikson E. H. (1997), Dzieciństwo i społeczeństwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań, s. 257-287.
• Freedman V. A., Wolf D. A., Spillman B. C. (2016), Disability-Free Life Expectancy Over 30 Years: A Growing Female Disadvantage in the US Population, [w:] „American Journal of Public Health”; http://ajph. aphapublications.org/
• GUS (2014), Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050,Warszawa, stat.gov.pl
• Kosowska E. (2013), Melancholia kresu, [w:] Starość jako wyobrażenie kultury, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice, s. 241-249.
• Kotowska I. (2012), Potencjał osób starszych w świetle wyników Diagnozy Społecznej 2011, [w:] (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian, ROPS, Kraków, s. 9-22.
• Kwak A. (2012), Od i do małżeństwa i rodziny: „czas” rodziny – „czas” jednostki, [w:] Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę, red. A. Kwak, M. Bieńko, Wydawnictwo UW, Warszawa, s. 39-60.
• Maliszewski K. (2009), Odwaga starości, [w:] Edukacja wobec starości – tradycja i współczesność, „Chowanna”, t. 2(33), red. A. Stopińska-Pająk, Wydawnictwo UŚ, Katowice, s. 25-32.
• Marcjanik M. (2014), Językowy obraz osoby starej, [w:] O sposobach mówienia o starości. Debata, analiza, przykłady, red. B. Szatur-Jaworska, Biuro RPO, Warszawa, s. 11-17.
• Nawrocka J., Nawrocka E., Wołosowicz J. (2015),Młodsi, starsi, najstarsi – obraz ciała a poczucie zadowolenia i zdrowia, [w:] Stan zdrowia a procesy demograficzne w Europie Środkowej, Zielonogórskie spotkania z demografią, t. IV, UMWL, Zielona Góra, s. 75-89.
• Osiecka-Chojnacka J. (2012), Społeczne opinie o starości a wdrażanie idei aktywnego starzenia się, [w:] „Studia BAS”, nr 2(30), s. 101-128.
• Stopińska-Pająk A., (red.) (2009), Edukacja wobec starości – tradycja i współczesność, „Chowanna”, t. 2(33), Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Straś-Romanowska M., Frąckowiak T. (2008), Potoczne przekonania na temat starzenia się w świetle badań psychologicznych, [w:] Pomyślne starzenie się w pespektywie nauk społecznych i humanistycznych, red. J. T. Kowaleski, P. Szukalski, ZDiGS UŁ, Łodź, s. 28-38.
• Szarota Z. (2012), (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian, ROPS, Kraków, www.szkoleniapokl.rops.krakow.pl
• Szarota Z., Łaszyn J. (2013), Lustro społeczne czy krzywe zwierciadło? Autopercepcja dojrzałych kobiet, [w:] Kobieta i czas, red. S. Rogala, Wydawnictwa WSZiA, Opole, s. 28-50.
• Szarota Z. (2014), Era trzeciego wieku – implikacje edukacyjne, [w:] „Edukacja ustawiczna dorosłych” nr 1/84, ITE-PIBOPPIG, Radom, s. 7-18.
• Szukalski P. (2013), Ludzie bardzo starzy we współczesnej Polsce, [w:] „Przegląd Socjologiczny”, nr 62/2, s. 33-54.
• Tołłoczko T. S. (2001), Starość i młodość w nauce, [w:] Starość i młodość w nauce, Wydawnictwo FUNNA, Wrocław, s. 30-41.
• Woźniak Z. (1999), Problemy starzenia się i starości wyzwaniem dla polityki społecznej na progu III tysiąclecia, [w:] „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, zeszyt 1, WPiA UAM, Poznań, s. 285-306.
• Zakowicz I. (2012), Starzenie się w kulturze młodości. Wybrane strategie obrazowania późnej dorosłości w reklamie, [w:] „Ogrody nauk i sztuk”, nr 2, s. 381-388, www.ogrodynauk.pl
• Zrałek M. (2014), Czy musimy wstydzić się starości?, [w:] O sposobach mówienia o starości. Debata. Analiza. Przykłady, red. B. Sztur-Jaworska, Biuro RPO, Warszawa, s. 94-101.
• Zych A. A. (2013), Kobieta i czas – starzenia się, starości, umierania. . . , [w:] Kobieta i czas, red. S. Rogala, Wydawnictwa WSZiA, Opole, s. 20-27.