Obraz samego siebie a zachowania zdrowotne młodzieży studiującej

• Authors: Kowalski Paweł

Title variants

PL

The self-concept and health behaviour in studing youth

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem badań w niniejszym artykule jest diagnoza obrazu samego siebie i zachowań zdrowotnych młodzieży studiującej oraz ocena zależności między obrazem samego siebie a zachowaniami zdrowotnymi u badanych. W badaniach uczestniczyło 214 studentów. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny, techniką ankieta, a narzędziami badawczymi Skala do badania obrazu własnej osoby W.H. Fittsa oraz kwestionariusz ankiety dotyczący zachowań zdrowotnych. Wyniki badań potwierdzają istotną rolę regulacyjną obrazu samego siebie w podejmowaniu zachowań związanych ze zdrowiem. Globalny wskaźnik pozytywny (PG) koreluje dodatnio ze wszystkimi badanymi zachowania zdrowotnymi. W ramach struktury obrazu samego siebie najczęściej koreluje dodatnio samoocena zachowania (W3) i tożsamość (W1), odnośnie treści obrazu samego siebie „ja" fizyczne (JF) i „ja" moralno-etyczne (JM). Należy podkreślić, że ze wszystkimi elementami obrazu siebie w zakresie treści, jak i struktury stwierdzono korelację istotną statystycznie z radzeniem sobie ze stresem u badanych. Samokrytycyzm (Sc) korelował ujemnie, istotnie statystycznie ze wszystkimi analizowanymi zachowania zdrowotnymi, oprócz aktywności ruchowej. Przeprowadzone badania pokazują, jak kluczową rolę w tworzeniu zachowań zdrowotnych wykazuje obraz samego siebie, będący w swojej strukturze i treści ujęciem interdyscyplinarnym (zewnętrznego, jak i wewnętrznego trzonu osobowości) w ramach obszaru zdrowia.

EN

The article aims to diagnose the self-concept and health behavior in studying youth and to assess the interdependence between the self-concept and health behavior in the resear-ched. 214 students were involved in the study. A diagnostic survey was used as the study method; the technique employed was a questionnaire; and W.H. Fitts' Self-Concept Scale and a questionnaire on health behavior were used as research tools. The study results confirm an essential regulatory role of the self-concept in undertaking health-related be-haviors. The positive global indicator correlates positively with all the studied health behaviors. Within the self-concept structure, behavior self-assessment (W3) and identity (W1) correlate positively most frequently, and within the self-image content, the phy-sical 'I' and the moral-ethical 'I'. It must be emphasized that all the elements of the self-concept within both the structure and content show a statistically significant corre-lation with stress handling in the researched. Self-criticism correlated negatively, but not statistically significantly, with all the analyzed health behaviors, except for physical activity. The conducted study shows how essential the self-concept (being in its own structure and content an interdisciplinary approach to the external and internal personality core in health area) is in creating health behavior.

Keywords

PL

obraz samego siebie; zachowania zdrowotne; młodzież studiująca; uwarunkowania zdrowia

EN

the self-concept; health behavior; studying youth; determinants of health

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2018
• Volume: 44
• Issue: 2a
• Pages: 297-311

Contributors

author

Kowalski Paweł

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Ambroży D., Stanek L. (2008), Świadomość wartości ciała w realizacji zachowań warunkujących dobrostan, [w:] Kulturowe zachowania warunkujące dobrostan, red. E. Zdarkiewicz, Wyd. NeuroCentrum, Lublin.
• Banaszkiewicz M., Andruszkiewicz A. (2008), Psychospołeczny kontekst promocji zdrowia, [w:] Promocja zdrowia dla studentów studiów licencjackich kierunku pielęgniarstwo i położnictwo. Teoretyczne podstawy promocji zdrowia, red. A. Andruszkiewicz, M. Banaszkiewicz, Wyd. Czelej, Lubin.
• Borowiecki P. (2015), Samoocena osób z niepełnosprawnością w świetle wybranej literatury i badań własnych, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, nr II(15).
• Dolińska-Zygmunt G. (2001), Behawioralne wyznaczniki zdrowia – zachowania zdrowotne, [w:] Podstawy psychologii zdrowia, red. G. Dolińska-Zygmunt, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Drozdowski Z. (1996), O triadzie „Antropologia – kultura fizyczna – medycyna” w społeczeństwie przełomu tysiąclecia refleksji kilka, [w:] Antropologia a medycyna i promocja zdrowia, red. A. Malinowski, B. Łuczak, J. Grabowska, tom. I, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Chodkiewicz J. (2010), Zachowania zdrowotne młodzieży – uwarunkowania osobowościowe, „Remedium”, nr 2(204).
• Gurba E. (2009), Umiejętność wypełniania zadań rozwojowych przejawem zdrowia psychicznego, [w:] Edukacyjne przestrzenie zdrowia, red. Z. Marek SJ., M. Madej-Babul, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• Heszen-Niejodek I. (1998), Rozwój i perspektywa psychologii zdrowia, Acta Uniwersitatis Palackianae Olomucensis Facultas Philosophica, Psychologica 32, Varia Psychologica VIII.
• Jensen B. B. (1994), Środowiskowa edukacja zdrowotna – prowadzenie i podstawowe założenia, „Lider”, nr 4.
• Hreciński P., Uchnas Z. (2012), Typy charakteru a obraz siebie, Roczniki Psychologiczne, tom XV, nr 4.
• Juczyński Z. (2010), Pojęcie zdrowia w świadomości dzieci i młodzieży, [w:] Szkoła jako środowisko edukacji zdrowotnej, red. D. Bliski, Wyd. Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych, Łódź.
• Łuszczyńska A. (2004), Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie wystarczają?, Psychologia w monografiach naukowych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Kocur J., Grzybowski A. (2000), Psychospołeczne uwarunkowania zdrowia człowieka, [w:] Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, red. Z. Jethona, A. Grzybowski, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Majewicz P. (2002), Obraz samego siebie a zachowania młodzieży niepełnosprawnej ruchowo, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Kraków.
• Molesztak A. (2010), Duchowy wymiar zdrowia człowieka, [w:] Konteksty zdrowia i edukacji zdrowotnej, red. M. Kuchcińska, E. Kościńska, Wyd. Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Ostrowska A. (1999), Styl życia a zdrowie, Wyd. IFiS, Warszawa. Pilch T., Bauman T. (2001), Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, wyd. II, Wyd. „Żak”, Warszawa.
• Puchalski K. (1990), Elementy potocznej świadomości, [w:] Zachowania zdrowotne, red. A. Gniazdowski, Wyd. Instytutu Medycyny Pracy, Łódź.
• Siek S. (1984), Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obrazu siebie, KAW, Warszawa.
• Sęk H. (1997), Subiektywne koncepcje zdrowia, świadomość zdrowotna a zachowania zdrowotne i promocja zdrowia, [w:] Promocja zdrowia. Psychologiczne podstawy wdrożeń, red. Z. Ratajczak, I. Heszen-Niejodek, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Sygit M. (2010), Zdrowie publiczne, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa. Syrek E. (2000), Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Tobiasz-Adamczyk B. (1998), Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Tomaszek K. (2015), Obraz siebie u młodzieży wyalienowanej, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, vol. XXVIII, sectio J, Wyd. NeuroCentrum, Lublin.
• Tomaszewska L. (2008), Następstwa fizjologiczne ograniczonej aktywności ruchowej, [w:] Fizjologiczne podstawy rekreacji ruchowej z elementami fizjologii ogólnej człowieka, red. A. Eberhardt, Almamer, Warszawa.
• Wilczewska A. (2013), Samoocena i poziom depresji studentów kierunków pedagogicznych i niepedagogicznych, „Rozprawy Społeczne”, nr 1 (VII).
• Woynarowska B. (2008), Edukacja zdrowotna, PWN, Warszawa.