Типология неизосемических реализаций пропозиционального аргумента (на материале польского и русского языков). Часть 1

• Authors: Kiklewicz Aleksander

Title variants

EN

Typology of non-izosemic realizations of propositional argument (on the material of Polish and Russian language). Part 1

• Languages of publication: RU

Abstracts

EN

The subject of the article are non-izosemic syntactic realizations of propositional arguments as components of sentence content, implicated by the lexical verb meaning in the position of predicate according to its valence predisposition. The linguistic analysis and description is based on the functional syntactic theory, especially on the explicative syntactic theory, the foundations of which were worked out by S. Karolak, as well as the Polish school of semantic syntax. The author has identified and analyzed in the aspect of functional syntax the following types of syntactic transformations: implication, separation (replacement), loose connection, self-empowerment, conversion, blending, restructuralization, simplification (creation of compact groups), transposition and definitization. The material is served by simple and complex sentences excerpted from the texts as well as the language corpora in Polish and Russian languages; sometimes the information is referred to other languages (for example English). Describing the full/discrete and incomplete/ indiscreet syntactic representations of propositional arguments, the author takes into account their three aspects: meaning (semantic function), form (belonging to the grammatical class) and syntactic position (at the verb, at the noun, independent and others).

PL

Przedmiotem artykułu są nieizosemiczne realizacje syntaktyczne argumentów propozycjonalnych jako składników treści zdania, implikowanych przez znaczenie leksykalne czasownika w pozycji orzeczenia zgodnie z jego predyspozycją walencyjną. Analiza i opis lingwistyczny opiera się na teorii składni funkcjonalnej, zwłaszcza na teorii składni eksplikacyjnej, której podstawy opracował S. Karolak, a także przedstawiciele polskiej szkoły składni semantycznej. Autor zdefiniował i przeanalizował w aspekcie składni funkcjonalnej następujące typy przekształceń składniowych: implikacja, separacja (zastąpienie), związek bezspójnikowy, konwersja, kontaminacja, restrukturyzacja, uproszczenie (tworzenie grup zwartych), transpozycja i definityzacja. Materiał empiryczny obejmuje zdania proste i złożone wyekscerpowane z tekstów oraz korpusów internetowych w języku polskim i rosyjskim; niektóre fakty dotyczą także innych języków europejskich (np. angielskiego). Opisując pełne/dyskretne i niepełne/niedyskretne reprezentacje składniowe argumentów propozycjonalnych, autor bierze pod uwagę ich trzy aspekty: znaczenie (funkcję semantyczną), formę (przynależność do klasy gramatycznej) i pozycję składniową (przy czasowniku, przy rzeczowniku, niezależną i inne).

Keywords

RU

функциональный синтаксис; синтаксическая деривация; синтаксическая репрезентация; синтаксическая эксплицитация vs имплицитация

EN

functional syntax; syntactic derivation; syntactic representation; syntactic explicitation vs implicitation

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2019
• Issue: XXI/2
• Pages: 105–122

Contributors

author

Kiklewicz Aleksander

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie