PL
W artykule na podstawie autobiograficznej prozy Mariny Cwietajewej (w tym esejów: Matka i Muzyka, Historia jednej dedykacji, Mój Puszkin, a także Autobiografii etc.) podjęto próbę wstępnej analizy archetypowych motywów, kreujących głębinowo-psychologiczną przestrzeń kompleksu matki w obszarze twórczej świadomości pisarki. Metodologiczno- badawczą bazę pracy stanowią wybrane zagadnienia analitycznej psychologii Carla Gustava Junga, zaś na jej treść merytoryczną składają się cztery zasadnicze fragmenty. W pierwszym zostały wyłonione przeciwieństwa natury psychiczno-egzystencjalnej, ściśle związane z postrzeganiem obrazu matki przez jej pierworodną córkę oraz obarczające ją odpowiednim kompleksem. W drugim rozpatrywane są ciemne strony matczynej pedagogiki, pogłębiające ów kompleks. W trzecim naświetla się te pozytywne cechy wewnętrzne, które powstały w trakcie konfrontacji z matką pianistką córki poetki, walczącej o własną tożsamość twórczą. W czwartym są omawiane sposoby kompensacji traumy kompleksu matki. Ambiwalentny obraz matki, urastający do rangi potężnego symbolu, zarówno afirmowany, jak też demonizowany, był obecny w duszy Cwietajewej nie tylko za życia rodzicielki, lecz także po jej śmierci. Olbrzymią wartość poznawczo-estetyczną stanowi sam proces zgłębiania przez pisarkę zróżnicowanych motywów archetypowych, ostatecznie przywidujący werbalizację doświadczeń dokonanej samoanalizy w artystycznie doskonałych utworach prozatorskich.
EN
This article, based on the autobiographical prose of Marina Tsvetaeva (in this essays: Mother and Music, The Story of One Dedication, My Pushkin, and Autobiography etc.), attempts to analyze the archetypal motifs, that generate the deep-psychological space of the mother complex in the areas of the writer’s creative consciousness. The methodological and research base of the article are selected issues of analytical psychology of Carl Gustav Jung, while its substantive content consists of four main fragments. In the first one, psychic-existential opposites were identified, closely related to the perception of the mother’s image by her firstborn daughter and burdening her with an appropriate complex. The second deals with the dark sides of maternal pedagogy, which deepen this complex. The third highlights the positive internal features, that arose during the confrontation with the pianist mother of the poet’s daughter, who fought for her own creative identity. The fourth discusses ways to compensate for the trauma of the mother complex. Ambivalent image of the mother, growing to the rank of a powerful symbol, both affirmed and demonized, was present in Tsvetaeva’s soul not only during the lifetime of the mother, but also after her death. A great cognitive and aesthetic value is the process of writer exploring the different archetypal motifs, ultimately guiding the verbalization of the experience of self-analysis in artistically perfect prose work.