Panorama polskich koncertów gitarowych

• Authors: GURGUL Wojciech

Title variants

EN

A Panorama of Polish Guitar Concertos

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia dorobku polskich kompozytorów na gruncie formy koncertu na gitarę i orkiestrę. Od lat 40. XX wieku, kiedy powstał pierwszy koncert z udziałem gitary, skompono- wano w Polsce ponad 100 utworów koncertowych. Kompozytorzy, podejmując próbę napisania takiego utworu, odnajdywali różne drogi twórcze, ukazujące często odmienne oblicza gitary. W artykule omó- wiono propozycję podziału powstałych w Polsce koncertów ze względu na specyfikę utworów, przybli- żono historię pierwszych polskich koncertów, a także nakreślono obraz powstałej do 2020 roku literatury.

EN

The present article constitutes an attempt at outlining the musical oeuvre of Polish composers in the field of concertos for guitar and orchestra. Since the 1940s, when the first concerto with a guitar part was created, more than 100 concertos have been composed in Poland. In an effort to write such a piece of music, composers discovered different creative paths, which often revealed various new colours of the guitar. The article discusses a proposal to divide the concertos created in Poland according to the specificity of the pieces, introduces the history of the first Polish concertos and paints a picture of guitar literature created by 2020.

Keywords

PL

polska muzyka gitarowa; koncert na gitarę; festiwale gitarowe w Polsce; muzyka polska po 1945 roku

EN

Polish guitar music; guitar concerto; guitar festivals in Poland; Polish music after 1945.

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2020 (PL)
• Issue: 15
• Pages: 65-103

Dates

published

2020

Contributors

author

GURGUL Wojciech

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Dylla Marcin, Cenię artystyczny niepokój ̧ rozmowę przeprowadził Wojciech Gurgul, „Sześć Strun Świata” 2016, nr 3, s. 33–39.
• Kozioł Marcin, Jabłoński Szymon, 69 Duo, rozmowę przeprowadził Wojciech Gurgul, „Sześć Strun Świata” 2017, nr 2, s. 16–19.
• Makowski Mieczysław, Z promocją muzyki poważnej w Polsce nie jest łatwo ̧ rozmowę przeprowadził Zbigniew Dubiella, „Świat Gitary” 1999, nr 5, s. 17. Nowak Aleksander, Koncert na gitarę w stroju osobliwym i orkiestrę kameralną,nota programowa, PWM, Kraków 2012.
• Granat-Janki Anna, Twórczość kompozytorów wrocławskich w latach 1945– 2000, Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Wrocław 2003.
• Gurgul Wojciech, 30 lat Śląskiej Jesieni Gitarowej. Historia Międzynarodowego Festiwalu „Śląska Jesień Gitarowa” oraz Konkursu Gitarowego im. Jana Ed- munda Jurkowskiego w Tychach, Miejskie Centrum Kultury w Tychach, Tychy 2016.
• Iwanicka Anna, „Los Caprichos” Marcina Błażewicza, [w:] Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Akademia sesja naukowo-artystyczna gitarystyki polskiej, red. J. Zamuszko, Druga ogólnopolska Łódź 1998, s. 13–32.
• Jabłczyńska Ewa, Twórczość gitarowa Aleksandra Tansmana, [w:] Z zagadnień wykonawstwa instrumentalnego. Historia i współczesność II, red. R. Gaw- roński, M. Zagórski, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2009, s. 87–101.
• Maślak Marcin, Idiom gitary w relacji kompozytor-wykonawca, Seis Cordas, Zabrze 2019.
• Mika Bogumiła, Problemy wykonawcze współczesnej muzyki gitarowej na przykładzie kompozycji Edwarda Bogusławskiego „Concerto per chitarra e or- chestra”, [w:] Problemy wykonawcze muzyki współczesnej, red. I. Marciniak, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, Zielona Góra 1998, s. 131–138.
• Nosal Marek, Twórczość kompozytorów polskich na gitarę solo po 1945 roku. Zagadnienia artystyczno-wykonawcze na wybranych przykładach, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Katowice 2013.
• Spaliński Tomasz, Twórczość gitarowa Józefa Świdra. Pogłębiona analiza aspektu wykonawstwa instrumentalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą- skiego, Katowice 2007. [dostępny pod adresem https://core.ac.uk/ download/pdf/225723573.pdf].
• Wendland Andrzej, Gitara w twórczości Aleksandra Tansmana, Ars Longa Edition, Łódź 1996.
• Dobrowolski Łukasz, „Koncert na gitarę w stroju osobliwym i orkiestrę kame- ralną” Aleksandra Nowaka, „Kwarta” 2012, nr 4, s. 12–13. [dostępny pod adresem: https://issuu.com/pwmedition/docs/kwarta_4_druk].
• Domańska Anna, W cieniu dawnych mistrzów Harolda Blooma. Lęk przed wpły- wem i muzyka późnej fazy kultury zachodniej, „Res Facta Nova” 2012, nr 13, s. 129–150. [dostępny pod adresem: http://www.resfactanova.pl/pliki/archi- wum/numer_22/RFN22%20Domanska%20-%20W%20cieniu%20daw- nych%20mistrzow.pdf].
• Popow Arsenij, O utworach koncertowych na gitarę z orkiestrą, „Poradnik Mu- zyczny” 1971, nr 9, s. 7–9.
• Powroźniak Józef, Gitara polska, „Poradnik Muzyczny” 1985, nr 2, s. 6–7.
• da Silva Junior Mario, Violão expandido: panorama, conceito e estudos de caso nas obras de Edino Krieger, Arthur Kampela e Chico Mello, (maszynopis pracy doktorskiej pisanej pod kierunkiem D. H. Lopesa Garcii), Universidade Estadual de Campinas, Campinas 2013. [dostępny pod adresem: http://repo- sitorio.unicamp.br/jspui/bitstream/REPOSIP/285296/1/SilvaJunior_Ma- rioda_D.pdf].
• Jarosz Małgorzata, Gitara w twórczości wybranych kompozytorów związanych z Akademią Muzyczną w Gdańsku (maszynopis pracy magisterskiej pisanej pod kierunkiem M. Karwaszewskiej), Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Gdańsk 2017.
• Lazar Michał, Skrawki jako przykład kameralnego koncertu instrumentalnego. Autorefleksja nad podjętą techniką kompozycyjną (maszynopis pracy licen- cjackiej pisanej pod kierunkiem M. Jabłońskiego), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2019.
• Zielińska Katarzyna, Życie i twórczość śląskiego kompozytora Gerarda Drozda (maszynopis pracy magisterskiej pisanej pod kierunkiem A. Gruszki), Aka- demia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Katowice 2002.
• Bęben Aleksandra, On the Trail, komentarz wydawniczy, DUX, Warszawa 2018, s. 4–7.
• Marciniszyn Dariusz, Polskie koncerty współczesne, komentarz wydawniczy, DUX, Warszawa 2018, s. 4–5.
• Gurgul Wojciech, Internetowy katalog polskiej muzyki gitarowej XX i XXI wieku, Źródło: http://nagitare.pl/ [dostęp: 10.10.2020].
• Lichecka Małgorzata, Akordy miasta. Wybitny kompozytor Gerard Drozd za- mknął w dźwiękach Gliwice, Źródło: https://www.nowiny.gliwice.pl/akordy- miasta-wybitny-kompozytor-gerard-drozd-zamknal-w-dzwiekach-gliwice [dostęp: 10.11.2020].
• Szulakowska-Kulawik Jolanta, Gatunek koncertu w twórczości kompozytorów śląskich, Źródło: https://www.sbc.org.pl/dlibra/show-content/publication/ edition/19031?id=19031 [dostęp: 10.11.2020].
• Źródło: http://www.bkprzybylski.pl/katalog-kompozycji [dostęp: 10.11.2020]. Źródło: https://culture.pl/pl/dzielo/trigonalia [dostęp: 10.11.2020].

Identifiers

ISSN

2545-3068