Fenomenologia ucieleśniona (embodied phenomenology) a teza o tożsamości psychofizycznej

• Authors: Kąkol Tomasz

Title variants

EN

Embodied Phenomenology and the Psychophysical Identity Thesis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedstawiciele tzw. fenomenologii ucieleśnionej sprawiają wrażenie, że bronią tezy o tożsamości psychofizycznej. Po argumentacji za nieredukowalnością ja – wyróżniam fenomenologicznie tzw. pole czuciowe i ciało rozumiane jako Koerper, wskazując, że utożsamienie tych trzech elementów nie jest wystarczająco uzasadnione, przynajmniej na gruncie fenomenologii.

EN

Phenomenologists inspired by the embodiment approach seem to subscribe to the psychophysical identity thesis. I argue that I (ego) cannot be eliminated and I differentiate phenomenologically between the sensory field and the body understood as a Koerper holding that the identification of those three items as “in fact one and the same” is not sufficiently warranted, at least on phenomenological grounds.

Keywords

PL

ciało; fenomenologia; ja; Koerper; Leib; teza o tożsamości psychofizycznej ucieleśnienie

EN

body; embodiment; I; Koerper; Leib; phenomenology; the psychophysical identity thesis

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2020
• Issue: 69
• Pages: 37-72

Contributors

author

Kąkol Tomasz

References

• Baillie J., Problems in Personal Identity, Paragon House, New York 1993.
• Baker L. R., The First-Person Perspective: A Test for Naturalism, „American Philosophical Quarterly” 1998, Vol. 35, No. 4, s. 327–348.
• Baker L. R., Persons and Bodies. A Constitution View, Cambridge University Press, Cambridge, MA 2000.
• Bermudez J. L., Bodily Awareness and Self Consciousness, w: The Oxford Handbook of The Self, ed. S. Gallagher, Oxford University Press, New York 2011, s. 157–179.
• Brentano F., Psychologia z empirycznego punktu widzenia, tł. W. Galewicz, PWN, Warszawa 1999.
• Bremer J., Osoba – fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność Ja w świetle badań neurologicznych, Aureus, Kraków 2008.
• Campbell J., Personal Identity, w: The Oxford Handbook of The Self, ed. S. Gallagher, Oxford University Press, New York 2011, s. 339–351.
• Cappelen H., Dever J., The Inessential Indexical. On the Philosophical Insignificance of Perspective and the First Person, Oxford University Press, Oxford 2013.
• Chalmers D., Świadomość i jej miejsce w naturze, tł. R. Poczobut, T. Ciecierski, w: Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, red. M. Miłkowski, R. Poczobut, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2008, s. 442–494.
• Chisholm R., The First Person. An Essay on Reference and Intentionality, University of Minneapolis Press, Minneapolis 1981.
• Chmielecki A., Między mózgiem a świadomością. Próba rozwiązania problemu psychofizycznego, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2001.
• Chrudzimski A., Teoria intencjonalności Rodericka Chisholma, „Kwartalnik Filozoficzny” 2009, t. 37, nr 3, s. 75–87.
• Clark A., Chalmers D., Umysł rozszerzony, tł. M. Miłkowski, w: Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, red. M. Miłkowski, R. Poczobut, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2008, s. 342–357.
• Cole J., Agency with Impairments in Movement, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht– New York–Heidelberg–London 2010, s. 655–670.
• Damasio A., Tajemnica świadomości. Ciało i emocje współtworzą świadomość, tł. M. Karpiński, Rebis, Poznań 2000.
• Dennett D., Consciousness Explained, Little, Brown and Co., Boston–Toronto– London 1991.
• Engel P., Czy naturalistyczna teoria umysłu eliminuje subiektywność?, tł. J. Margański, w: Filozofia podmiotu, red. J. Górnicka-Kalinowska, Aletheia, Warszawa 2001, s. 243–259.
• Foster J., The Immaterial Self. A Defence of the Cartesian Dualist Conception of Mind, Routledge, London and New York 1991.
• Fuchs T., Phenomenology and Psychopathology, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht– New York–Heidelberg–London 2010, s. 547–573.
• Gallagher S., Zahavi D., The Phenomenological Mind. An Introduction to Philosophy of Mind and Cognitive Science, Routledge, London–New York 2008 (polski przekład: Fenomenologiczny umysł, tł. M. Pokropski, PWN, Warszawa 2015).
• Garbacz P., Logika i artefakty, Wyd. KUL, Lublin 2006.
• Gołosz J., Upływ czasu i ontologia, Wyd. UJ, Kraków 2011.
• Haldane J., Teoria identyczności umysł–świat a wyzwanie antyrealizmu, tł. S. Judycki, T. Szubka, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, TN KUL, Lublin 1998, s. 117–154.
• Hanna R., Thompson E., The Mind-Body-Body Problem, „Theoria et Historia Scientiarium” 2003, Vol. 7, No. 1, s. 25–44.
• Heller M., Spór o realizm strukturalistyczny, w: tegoż, Filozofia i wszechświat, Universitas, Kraków 2012, s. 197–234.
• Heller M., Elementy mechaniki kwantowej dla filozofów, Copernicus Center Press, Kraków 2014.
• Husserl E., Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tł. J. Sidorek, PWN, Warszawa 1989.
• Ingarden R., O niebezpieczeństwie petitionis principii w teorii poznania, tł. D. Gierulanka, w: tegoż, U podstaw teorii poznania, PWN, Warszawa 1971, s. 357–381.
• Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. II, cz. 2, PWN, Warszawa 1987.
• Judycki S., Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego, TN KUL, Lublin 2004
• Kąkol T., Realizm epistemologiczny. Dyskusja z dwoma wybranymi „manifestami antyrealistycznymi” (Goodman, Putnam), „Filo-Sofija” 2014, nr 27, s. 29–41.
• Kąkol T., Monadologia Leibniza dziś, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 2018, t. 13, nr 1, s. 39–53.
• Kąkol T., In Defense of Presentism and an Extratemporal God, w: God, Time, Infinity, ed. M. Szatkowski, de Gruyter, Berlin–Boston 2018, s. 53–60.
• Kąkol T., On empathy. E. Stein and R. Ingarden vs cognitive psychology, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2019, t. 20, nr 1, s. 36–45.
• Kripke S.A., Nazywanie a konieczność, tł. B. Chwedeńczuk, PAX, Warszawa 1988.
• Legrand D., Myself with No Body? Body, Bodily-Consciousness and Self-consciousness, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht–New York–Heidelberg–London 2010, s. 181–200.
• Legrand D., Phenomenological Dimensions of Bodily Self-Consciousness, w: The Oxford Handbook of The Self, ed. S. Gallagher, Oxford University Press, New York 2011, s. 204–227.
• Lewis D., Attitudes De Dicto and De Se, w: tegoż, Philosophical Papers, Vol. 1, Oxford University Press, New York–Oxford 1983, s. 133–159.
• Lewis D., Redukcja umysłu, tł. M. Iwanicki, w: Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, red. M. Miłkowski, R. Poczobut, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2008, s. 191–222.
• Łagosz M., Realność czasu, Wyd. UWr, Wrocław 2007.
• Madell G., The Essence of the Self. In Defense of the Simple View of Personal Identity, Routledge, New York–London 2015
• Martin R., Self-Concern. An Experiential Approach to What Matters in Survival, Cambridge University Press, Cambridge, MA 1998.
• Meixner U., Classical Dualism Modrernized. A Proposal, w: Dualistic Ontology of the Human Person, red. M. Szatkowski, Philosophia Verlag, Muenchen 2013, s. 15–22.
• Mellor D.H., Filozofia analityczna i jaźń, tł. R. Majeran, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, TN KUL, Lublin 1998, s. 415–435.
• Mishara A.L., Autoscopy: Disrupted Self in Neuropsychiatric Disorders and Anomalous Conscious States, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht–New York– Heidelberg–London 2010, s. 591–634.
• Morris D., Empirical and Phenomenological Studies of Embodied Cognition, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht–New York–Heidelberg–London 2010, s. 235–252.
• Nozick R., Philosophical Explanations, Clarendon Press, Oxford 1981.
• Olson E., Why I Have no Hands, „Theoria” 1995, Vol. 61, No. 2, s. 182–197.
• Olson E., A Compound of Two Substances, w: Soul, Body and Survival, ed. C. Corcoran, Cornell University Press, Ithaca and London 2001, s. 73–88.
• Olson E., Is There a Bodily Criterion of Personal Identity?, URL: https://www.sheffield.ac.uk/polopoly_fs/1.101671!/file/BodilyCriterion.pdf, dostęp: 22.08.2019. Petit J.-L., A Husserlian, Neurophenomenological Approach to Embodiment, w: Handbook of Phenomenology and Cognitive Science, eds. S. Gallagher, D. Schmicking, Springer, Dordrecht–New York–Heidelberg–London 2010, s. 201–216.
• Poczobut R., Rodzaje samoświadomości, „Analiza i Egzystencja” 2008, nr 7, s. 5–31.
• Pruss A., One Body, Notre Dame University Press, Notre Dame 2013.
• Quine W. V. O., Rzeczy i ich miejsce w teoriach, tł. T. Szubka, w: Metafizyka w filozofii analitycznej, red. T. Szubka, TN KUL, Lublin 1995, s. 31–51.
• Rosiak M., Realizm i czas, w: Świadomość, świat, wartości, red. D. Leszczyński, M. Rosiak, Oficyna Naukowa PFF, Wrocław 2013, s. 375–389.
• Rosiak M., Czym jest rozciągłość, „Lectiones & Acroases Philosophicae” 2015, t. 8, nr 2, s. 9–51.
• Sider T., Four-dimensionalism: an Ontology of Persistence and Time, Oxford University Press, Oxford 2001.
• Smith D.W., The Circle of Acquaintance. Perception, Consciousness, and Empathy, Kluwer, Dordrecht–Boston–London 1989.
• Stein E., On the Problem of Empathy, tł. W. Stein, ICS Publications, Washington 1989.
• Swinburne R., The Structure of the Soul, w: Persons and Personality. A Contemporary Inquiry, eds. A. Peacocke, G. Gillett, Basil Blackwell, Oxford 1987, s. 33–55.
• Traczyk W.Z., Fizjologia człowieka w zarysie, PZWL, Warszawa 1989.
• Tsakiris M., The Sense of Body Ownership, w: The Oxford Handbook of The Self, ed. S. Gallagher, Oxford University Press, New York 2011, s. 180–203. Zahavi D., Beyond Empathy. Phenomenological Approaches to Intersubjectivity, „Journal of Consciousness Studies” 2001, Vol. 8, No. 5–7, s. 151–167.
• Zahavi D., First-person thoughts and embodied self-awareness: Some reflections on the relation between recent analytical philosophy and phenomenology, „Phenomenology and the Cognitive Sciences” 2002, Vol. 1, Issue 1, s. 7–26.
• Zahavi D., Subjectivity and Selfhood. Investigating the First-Person Perspective, Bradford Book/MIT Press, Cambridge, MA 2005.
• Zahavi D., Unity of Consciousness and the Problem of Self, w: The Oxford Handbook of The Self, ed. S. Gallagher, Oxford University Press, New York 2011, s. 316–335.
• Ziemińska R., Samoświadomość i samowiedza z punktu widzenia epistemologii, „Analiza i Egzystencja” 2008, nr 7, s. 33–51.
• Żełaniec W., On the Non-Paradoxality of the Veridic, „Fenomenologia” 2014, nr 12, s. 77–85. „Świat Nauki”, 2008 nr 1(9) [wydanie specjalne]