Z dziejów wokabuł literowych w leksykografii polsko-rosyjskiej (na materiale ilustracyjnym XIX-wiecznego słownika Piotra Dubrowskiego)

• Authors: Marszałek Marek

Title variants

EN

On the history of single-letter vocabulary in Polish-Russian lexicography (based on a 19th-century dictionary by Pyotr Dubrovsky)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor zajął się słabo opracowanym zagadnieniem obecności w słownikach dwujęzycznych artykułów hasłowych z literą w nagłówku. Przedstawił skromny stan badań, wskazał – głównie na podstawie prac J. Wawrzyńczyka – potencjał przekładowy tkwiący w hasłach grafemowych, dokonał przeglądu słowników polsko-rosyjskich i rosyjsko-polskich pod kątem rejestrowania haseł literowych oraz pod kątem zawartości takich haseł. Autor podał też w wielkim skrócie wyniki analizy zawartości wokabuł grafemowych, dokonanej wcześniej na podstawie części rosyjsko-polskiej XIX-wiecznego słownika P. Dubrowskiego, po czym przeszedł do krytycznego oglądu analogicznych haseł w części polsko-rosyjskiej. Wykazał, że tak jak w komponencie rosyjsko-polskim hasła literowe są segmentami szkicu graficzno-fonetycznego, rozrzuconymi po całym korpusie słownika. Leksykograf XIX-wieczny nie potraktował grafemów jako jednostek przekładowych, nie wykorzystał odnośnych artykułów nawet jako miejsca prezentacji frazeologii, którą pewne litery obrosły.

EN

The author addresses a poorly studied issue of single-letter headword entries in bilingual dictionaries. He presents a modest state of research, pointing out the translation potential of graphemic headwords, mainly on the basis of J. Wawrzyńczyk’s work. He also reviews Polish-Russian and Russian-Polish dictionaries in terms of them registering single letter headwords and the content of such headwords. Moreover, the author quotes results of analysis of graphemic vocabulary, which was previously carried out on the basis of the Russian-Polish part of P. Dubrovsky’s 19th-century dictionary, and then proceeds to provide a critical review of similar entries in the Polish-Russian part. It is shown that like in the Russian-Polish component, one-letter headwords are segments of a graphical and phonetic sketch, scattered throughout the body of the dictionary. The 19th-century lexicographer did not treat the graphemes as translation units, he did not use the relevant entries even as a place to present phraseology which related to some letters.

Keywords

PL

XIX-wieczna leksykografia polsko-rosyjska; słowniki; hasła literowe

EN

19th-century Polish-Russian lexicography; dictionaries; letter entries

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2021
• Volume: XXIII/3
• Pages: 197–213

Contributors

author

Marszałek Marek

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy