Kant o spełnialności obowiązków w świetle zależności inferencyjnej między powinnością i możliwością

• Authors: Kozyra Wojciech

Title variants

EN

Kant on Fulfillability of Duty in the Light of the Inferential Dependence between Obligation and Possibility

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omawiam kwestię odniesienia przedmiotowego zasady, przez niektórych nazywanej „prawem Kanta” (Kant’s Law), która głosi, że jeżeli dana osoba powinna uczynić X, to może ona uczynić X. Twierdzę, że reguła ta nie znajduje zastosowania u człowieka jako zjawiska, lecz odnosi się wyłącznie do człowieka jako noumenu. Pokazuję, że o ile będziemy traktować podmiot Kantowski jako jednolity punkt odniesienia dla tej zasady, o tyle uwikłamy się w sprzeczność w interpretacji tekstu Kanta, ponieważ wtedy będzie on twierdzić zarówno, że człowiek powinien spełniać swoje obowiązki, dane że może to robić, jak i że imperatyw kategoryczny przedkłada prawo niezależnie od tego, czy człowiek jest w stanie mu sprostać, czy nie.

EN

In this paper I discuss the problem of a referent of a principle, deemed by some as “Kant’s Law”, which states that if one ought to do X, then one can do X. I argue that in Kant’s philosophy this principle does not apply to man as a phenomenon, but only to man as a noumenon. I show that if we stick to the idea of a “man” as a unified center of reference for this principle, then we will end up with a contradiction, since Kant ostenesibly says both: that people can act in a certain way, provided that they ought to, and that moral law legislates regardless of what man can or cannot do.

Keywords

PL

historia filozofii; prawo Kanta; Kant; możliwość; obowiązek

EN

history of philosophy; Kant’s law; Kant; possibility; duty

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2018
• Issue: 66
• Pages: 27-38

Contributors

author

Kozyra Wojciech

References

• Cassirer E., Kant i Rousseau, w: tegoż, Rousseau, Kant, Goethe, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
• Fabianelli F., Kant’s Concpet of Moral Imputatio, w: Reading Kant’s Lecturs, ed. R.L. Clewis, De Gruyter, Berlin/Boston 2015.
• Gayer K.M., „Ought Implies Can: Why it is Wrong and How that Impacts Deontic Logics”, University of Tennessee Honors Thesis Projects, 2014 .
• Kant. I., AA XI, Briefwechsel 1792, w: Das Bonner Kant-Korpus, Dokumentation Elektronische Edition, https://korpora.zim.uni-duisburg-essen.de/kant/ (do-stęp: 05.07.2019).
• Kant I., Eine Vorlesung über Ethik, hrsg. vonPaul Menzer, Rolf Heise, Berlin 1924.Kant I., Krytyka czystego rozumu, t. II, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa 1957.
• Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. B. Bronstein, Marek Derewiecki, Kęty 2 017.
• Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa 2004.
• Kant I., Ku wieczystemu pokojowi, w: tegoż, Dzieła zebrane, t.VI: Pisma po roku 1781, tłum. M. Żelazny, UMK, Toruń 2012.
• Kant I., Metafizyka moralności, tłum. E. Nowak, PWN, Warszawa 2005.Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Marek Dere-wiecki,K ę t y 2 017.
• Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Homini, Kraków 2007.
• Poręba M., Możliwość rozumu: ćwiczenia z metafizyki, Aletheia, Warszawa 2008.
• Poręba M., Uwagi o wolności, w: tegoż, Wolność i metafizyka: eseje z filozofii pierwszej, PWN, Warszawa 2017.
• Rosen A.D., Kant’s Theory of Justice, Cornell, Ihaca/London 1996.Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. J. Peretiatkowicz, Marek Derewiecki, Kęty 2009.
• Stern R., Does ‘Ought’ Imply ‘Can’? And Did Kant Think It Does?, „Utilitas” 2004, No.16 (1).
• Wyrębska-Dermanović E., Filozofia prawa Immanuela Kanta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.