Refleksja egzystencjalna i patriotyczna w twórczości Augustyna Blocha

• Authors: Schiller-Rydzewska Joanna

Title variants

EN

Existential and patriotic reflection in the works of Augustyn Bloch

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The works of Augustyn Bloch bear the mark of a specific dichotomy. On the one hand, there appear humorous themes, lined with self-irony and humour, and on the other hand deeply reflective, marked by the stigma of fear of death, touching the issue of the sense of human existence. In this trend of thoroughly composing music, the composer also attempts to account for the traumatic experiences of wartime, he points out his opposition to the deception of the communist regime. The themes of Bloch’s works in this trend have a double source. On the one hand, these are thoughts arising from the religious tradition. Here the composer simply refers to the essence of God by using prayer and biblical texts – e.g. Ajelet, daughter of Jephthah, For Your light will come, Do not kill! On the other hand, the creator’s reflections follow a completely secular path, based on existential poetry and philosophy – for example, Espressioni, Wordsworth Songs. Both thematic areas of the composer’s reflections that refer to the meaning of an individual entangled in the border situation are complemented by the patriotic theme in such works as: Poem about Warsaw, Oratory, or the already mentioned Do not kill! These three works emphatically comment on dramatic historical events: the tragedy of the Warsaw Insurgents who were alone in the fight, the introduction of martial law and the murder of Father Jerzy Popiełuszko.

Twórczość Augustyna Blocha nosi piętno swoistej dychotomii. Z jednej strony pojawiają się w niej wątki żartobliwe, podszyte autoironią i humorem, z drugiej zaś głęboko refleksyjne, naznaczone piętnem lęku przed śmiercią, poruszające problematykę sensu ludzkiej egzystencji. W tym nurcie muzyki na wskroś poważnej kompozytor podejmuje także próbę rozliczenia się z traumatycznymi przeżyciami czasu wojny, zaznacza swój sprzeciw wobec zakłamania komunistycznego reżimu. Dotyka tak istotnych wątków, jak nienaruszalność godności jednostki ludzkiej oraz prawa narodu do samostanowienia. Tematyka utworów Blocha sytuujących się w tym nurcie ma dwojakie źródło. Z jednej strony są to przemyślenia wyrastające z tradycji religijnej, tu kompozytor wprost odwołuje się do istoty Boga, wykorzystując teksty modlitewne i biblijne – np. Ajelet córka Jeftego, Albowiem nadejdzie światłość Twoja, Nie zabijaj! Z drugiej zaś refleksje twórcy podążają ścieżką na wskroś świecką, bazującą na poezji i filozofii egzystencjalnej – np. Espressioni, Wordsworth Songs. Oba zakresy tematyczne przemyśleń kompozytora, które odwołują się do sensu istnienia jednostki uwikłanej w sytuację graniczną, uzupełnia tematyka patriotyczna w takich utworach, jak: Poemat o Warszawie, Oratorium, czy wspomniane już wcześniej Nie zabijaj! Te trzy dzieła dobitnie komentują dramatyczne wydarzenia historyczne: tragedię osamotnionych w walce powstańców warszawskich, wprowadzenie stanu wojennego oraz zabójstwo księdza Jerzego Popiełuszki. Te osobiste doświadczenia mają swój szerszy wymiar w kontekście pokoleniowym. Niszczące działanie wojennej traumy, kolejne lata spędzone w zawłaszczającym wszelką indywidualność reżimie, stały się udziałem całej generacji.

Keywords

PL

Augustyn Bloch,; twórczość Augustyna Blocha,; refleksja egzystencjalna,; refleksja patriotyczna,; twórczość kompozytorów polskich XX wieku,; współczesna muzyka polska,; twórczość muzyczna za żelazną kurtyną

EN

Augustyn Bloch; Augustyn Bloch’s achievement; existential reflection; patriotic issues in music; the work of Polish; composers of the 20th century; modern Polish music; musical creativity behind the; Iron Curtain

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2018
• Issue: 13
• Pages: 37–52

Dates

published

2018

Contributors

author

Schiller-Rydzewska Joanna

References

• Bloch Augustyn, Wordsworth’s songs, PWM, Kraków 1977 [partytura utworu]. Bloch Augustyn, Poemat o Warszawie, PWM, Kraków 1983 [partytura utworu]. Bloch Augustyn, Du sollst nich tőten / Nie zabijaj!, 1991 [autograf partyturyw prywatnym archiwum autorki].
• Program koncertu 15 VIII 1992, Lubeka (kościół św. Piotra); Du sollst nichttöten/Nie zabijaj!
• Skulska Anna, Szkic do portretu – Augustyn Bloch, audycja radiowa wyemitowana 4 maja 2006 r. w Programie II Polskiego Radia.
• Wywiad z kompozytorem przeprowadzony 14 października 2003 r., zdeponowany w prywatnym archiwum autorki.
• Wywiad z kompozytorem przeprowadzony 17 października 2003 r., zdeponowany w prywatnym archiwum autorki.
• Baculewski Krzysztof, Współczesność, cz. 1: 1939–1974, Historia muzyki pol- skiej, t. 7, Sutkowski Edition, Warszawa 1996.
• Bloch Augustyn [Nie zabijaj!], XXXVII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” [program], Warszawa 1994, s. 70–75.
• Bloch Augustyn, [Ajelet córka Jeftego], XII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” [program], Warszawa 1968, s. 45–46.
• Kryński Stanisław, Angielscy poeci jezior, wybór i przekład autora, Wrocław 1963.
• Schiller-Rydzewska Joanna, „Nie ma mnie dla nikogo – no chyba żeby ktoś za- dzwonił!” O stylu późnym w twórczości Augustyna Blocha, [w:] Styl późny w muzyce, literaturze, kulturze, t. 4, red. E. Knapik, A. Woźniakowska, W. Stępień, J. Szurman, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 24–41.
• Schiller-Rydzewska Joanna, Augustyn Bloch – twórca, dzieło, osobowość arty- styczna, Wydawnictwo UMFC, Warszawa 2016.
• Schiller-Rydzewska Joanna, Idea sacrum w Du sollst nich töten / Nie zabijaj! Augustyna Blocha, [w:] Sacrum i profanum w muzyce wokalnej i instrumen- talnej, red. M. Pietrzykowska, G. Rubin, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazi- mierza Wielkiego, Bydgoszcz 2010, s. 243–257.
• Filharmonii Narodowej. Źródło: http://filharmonia.pl/o-nas/historia [stan z 10.11.2017].

Identifiers

ISSN

2545–3068