Mindfulness jako nowy ethos korporacji

• Authors: Biedziak Jan

Title variants

EN

Mindfulness as the New Ethos of Corporations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mindfulness z ośrodków terapeutycznych przeniknęło do życia społecznego i jest obecnie jedną z najpopularniejszych metod samopomocy (ang. self-help), która od kilku lat robi zawrotną karierę. Przez dziesięciolecia uważność była dostosowywana do świata zachodniego, a mindfulness opanowało nie tylko dyskurs akademicki związany ze zdrowiem, ale też zaczęło się coraz częściej pojawiać się w dyskusjach o zarządzaniu i przyszłości edukacji. W pierwszej części artykułu przedstawiam zamysł uważności. Wskazuję na jej nowoczesny, zindywidualizowany oraz sekularny, charakter. W tym celu przywołuję prace Jona Kabat-Zinna, który opracował współczesną wersję uważności i zapoczątkował rewolucję mindfulness. W drugiej ukazuję zaś mindfulness jako styl życia. Poprzez sumienne wykonywanie praktyk staje się ono bowiem niejako współczesną wersją ascezy, która ma prowadzić do ogólnie pojętego dobrostanu. Budzi to skojarzenia z założeniami ascezy protestanckiej oraz ethosu kapitalizmu opisanego przez Maxa Webera. Na szczególną uwagę zasługuje model wprowadzenia praktyki uważności do firm, o którym traktuje trzecia część artykułu. W kontekście neoliberalnego systemu wpisuje się ono w nurt rozwoju osobistego i stanowi praktyczne rozwiązania dla pracowników. Wytwarza również własną etykę, która przynależy do nurtu indywidualizmu. Ostatnia część tekstu została poświęcona zagadnieniu McMindfulness, czyli krytyce wprowadzania uważności do firm. W tym podrozdziale prezentuję argumenty wskazujące na wykorzystanie tej techniki w celu podnoszenia zysków firmy i pacyfikacji pracowników. Wszystkie te elementy ukazują mindfulness jako praktykę dostosowaną do warunków neoliberalnych, która przyjmuje oraz modyfikuje konkretne założenia wywodzące się z ascezy protestanckiej. W konsekwencji sprawia to, że praktykowanie medytacji powoli przestaje być jedynie metodą terapii, a staje się ogólnie obowiązującą normą w dążeniu do dobrostanu psychicznego, choć może także stać się ethosem współczesnych korporacji.

EN

From therapeutic centres, mindfulness has infiltrated society and is now one of the most popular self-help methods, with a brilliant career in the past few years. Over the decades, mindfulness has been adapted to the Western world and has dominated not only health-related academic discourse but has increasingly begun to appear in discussions about management and the future of education. In the first part of the article, I introduce the idea of mindfulness. I point out its modern individualised and secular nature. To this end, I cite the work of Jon Kabat-Zinn, who developed the modern version of mindfulness and launched the mindfulness revolution. In the second part, I present mindfulness as a lifestyle. Through conscientious performance of practices, mindfulness becomes, so to speak, a modern version of asceticism, which is supposed to lead to well-being in general and evokes associations with the principles of Protestant asceticism and the ethos of capitalism described by Max Weber. Particularly noteworthy is the model of introducing mindfulness practice into companies, as discussed in the third part of the article. In the context of the neoliberal system, such a practice fits into the current of personal development and provides practical solutions for employees. It also produces its own ethics, which fits into the current of individualism. The last section is devoted to the issue of McMindfulness, or criticism of the introduction of mindfulness into companies. In this section, I cite arguments that point to the use of this technique to increase company profits and pacify employees. The above elements reveal mindfulness as a practice which is adapted to neoliberal conditions, and which adopts and modifies specific principles derived from Protestant asceticism. Consequently, the practice of meditation is slowly ceasing to be merely a method of therapy and is becoming a generally accepted norm in the pursuit of mental well-being. It may become the ethos of modern corporations.

Keywords

PL

mindfulness; sekularyzacja; kapitalizm; neoliberalizm; asceza protestancka; medytacja; rozwój osobisty

EN

mindfulness; secularisation; capitalism; neoliberalism; Protestant asceticism; meditation; personal development

• Publisher: Instytut Socjologii UW
• Journal: Stan Rzeczy
• Year: 2022
• Issue: 1(22) Powrót metafizyki
• Pages: 197-217

Contributors

author

Biedziak Jan

References

• Achor S., Gielan M. 2015. The Busier You Are, the More You Need Mindfulness. https://hbr.org/2015/12/the-busier-you-are-the-more-you-need-mindfulness; dostęp: 20.08.2021.
• Amazon’s Amazen Kiosk (Quick Reupload). 2021. https://www.youtube.com/watch?v=2X2yMDsQPDw; dostęp: 22.08.2021.
• Babij J. 2015. Stres i struktura, czyli jak stresuje Cię Twoje miejsce w pracy. https://mindfulnessinside.pl/struktura-i-stres-praktyka-mindfulness-w-pracy; dostęp: 20.08.2021.
• Babij J. 2017. Mindfulness w IKEA – case study. https://mindfulnessinside.pl/mindfulness-case-study-ikea-w-pracy; dostęp: 20.08.2021.
• Bateman T. 2021. Amazon Unveiled Its New ‘AmaZen Wellness Booth’ for Workers. Then It Deleted the Video. https://www.euronews.com/next/2021/05/28/amazon-s-amazen-wellness-booth-was-unveiled-on-wednesday-then-it-deleted-the-video; dostęp: 22.08.2021.
• Cain R. 2018. How Neoliberalism is Damaging Your Mental Health. https://theconversation.com/how-neoliberalism-is-damaging-your-mental-health-90565; dostęp: 19.08.2021.
• Dobroczyński B. 1997. New Age, Znak.
• Finbaker K. 2020. What Is Mindfulness and Why Is It Important in a Workplace. https://www.zevohealth.com/blog/what-is-mindfulness-and-why-is-it-important-in-a-workplace; dostęp: 8.07.2021.
• Galles D. 2015. Mindful Work: How Meditation is Changing Business From the Inside Out, Houghton Mifflin Harcourt.
• Giddens A. 2010. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hill N. 1994. Myśl i bogać się, tłum. W. Sadowski, „Studio Emka”.
• Iwanicki J. 2012. Geneza i etyka gospodarcza nowożytnego kapitalizmu. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/5785/1/2012_PPES2_11_19.pdf; dostęp: 27.11.2021.
• Kabat-Zinn J. 2016. Gdziekolwiek jesteś, bądź, tłum. H. Smagacz, Czarna Owca.
• Knoblauch H. 1996. „Niewidzialna religia” Thomasa Luckmanna, czyli o przemianie religii w religijność, [w:] T. Luckmann, Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, tłum. L. Bluszcz, NOMOS, s. 7–41.
• Marsh L. 2018. Mindfulness robi wam wodę z mózgu. https://krytykapolityczna.pl/gospodarka/mindfulness-korporacje-prawa-pracownicze; dostęp: 19.08.2021.
• Marzec J. 2022. Zawiedzione nadzieje – neoliberalne konteksty ruchu mindfulness, [w:] Religijność i duchowość z perspektywy pedagogicznej. Od idei do empirii, red. M Szczepska-Pustkowska, S. Zielka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 67–90.
• Pickert K. 2014. The Mindful Revolution. https://time.com/1556/the-mindful-revolution/; dostęp: 13.12.2021.
• Purser R. 2019. McMindfulness: How Mindfulness Became the New Capitalist Spirituality, Watkins Media.
• Radoń S. 2017. Cz y medytacja naprawdę działa, Wydawnictwo WAM.
• Schaufenbuel K. 2015. Why Google, Target and General Mills Are Investing in Mindfulness. https://hbr.org/2015/12/why-google-target-and-general-mills-are-investing-in-mindfulness; dostęp: 20.08.2021.
• Tan C. 2015. Just 6 Seconds of Mindfulness Can Make You More Effective. https://hbr.org/2015/12/just-6-seconds-of-mindfulness-can-make-you-more-effective; dostęp: 20.08.2021.
• Toffler A. 1986. Trzecia fala, tłum. E. Woydyłło, In Plus.
• Weber M. 2018. Szkice z socjologii religii, tłum. J. Prokopiuk, VIS.
• Weber M. 2020. Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum. D. Lachowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Wons K. 2021. Jeszcze chrześcijaństwo czy już może coaching? Teologia sukcesu jest ukrytym nihilizmem. https://klubjagiellonski.pl/2021/11/21/jeszcze-chrzescijanstwo-czy-juz-moze-coaching-teologia-sukcesu-jest-ukrytym-nihilizmem/; dostęp: 28.11.2021.