KOBIETY DZIAŁACZKI – OGRANICZENIA I REALIZACJE ROLI

• Authors: Radiukiewicz Anna

Title variants

EN

WOMEN ACTIVISTS – LIMITS AND REALISATIONS OF THE ROLE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęta została kwestia ograniczeń, którym sprostać muszą kobiety podejmujące próbę obywatelskiej aktywności. Aktywistki organizacji wchodzą bowiem w rolę, która nie jest dla nich skrojona, gdyż oparta na męskich warunkach, definiowana stereotypowo. Zaprezentowane w artykule wyniki analiz indywidualnych wywiadów jakościowych z działaczkami i działaczami różnego typu organizacji społeczeństwa obywatelskiego pozwalają zaobserwować symptomy ograniczeń, ujawniające się w wypowiedziach respondentek. Materiał empiryczny umożliwia sformułowanie wniosków, iż kobiety, podejmując decyzję o zaangażowaniu się w organizacji, dokonują wysiłku polegającego, po pierwsze, na podważeniu stereotypu kobiecości, a po drugie, muszą dokonywać – różnie rozstrzyganych – wyborów pomiędzy działaniem w organizacji a troską o rodzinę. Mogą przy tym zaakceptować, że organizacje stanowią wyraz reguł męskiego świata i wpasowywać się w nie w miarę swoich możliwości. W bardziej skrajnych przypadkach przyjmują jednak strategie podważania lub porzucania roli społecznej kobiety, decydując się na aktywizm.

EN

The article presents limits that women have to face when they try to take up active citizenship. The activists of organizations take up roles that are not meant for them. These roles, based on masculine conditions, are defined stereotypically. The results of analysis of individual qualitative interviews with female and male activists of different types of organizations in civil society, as presented in the article, make it possible to observe symptoms of limits that appear in the statements of female respondents. Empirical material enables formulating conclusions that women, while making decisions about getting involved in organization, first of all, put considerable effort into questioning the stereotype of femininity. Secondly, they have to make, differently resolved, choices between being active in organization and taking care of a family. They can accept that these organizations reflect masculine world and thus they have to accept it within their abilities and toadjust to them. In more extreme cases, however, they accept strategies of questioning or abandoning the social role of a woman, and taking up the role of an activist.

Keywords

PL

organizacje społeczeństwa obywatelskiego; obywatelskość; aktywność kobiet

EN

organizations of civil society; civility; activity of women

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2016
• Volume: 42
• Issue: 1
• Pages: 309-323

Contributors

author

Radiukiewicz Anna

• Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

References

• Adamiak P., Charycka B., Gumkowska M. (2015), Polskie organizacje pozarządowe 2015, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
• Archer M. S. (2000), Being Human: The Problem of Agency, Cambridge University Press, Cambridge.
• Beard M. (2014), The Public voice of Women, „A London Review of Books Winter Lecture”, epubli GmbH.
• Bobako M. (2010), Demokracja wobec rożnicy. Multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Bussemaker J., Voet R. (1998), Citizenship and gender: theoretical approaches and historical legacies, „Critical Social Policy”, vol 18(30), s. 277-307.
• Desperak I. (2009), Kobiety i praca. Wielkie przegrane polskiej transformacji, [w:] Kobiety, feminizm, demokracja, red. B. Budrowska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Dla idei? O pracy w NGO-sach (2015), zapis debaty, „Mała kultura współczesna”[dostęp: 17.05.2016 https://malakulturawspolczesna.org/2015/11/26/zapis-debaty-dla-idei-o-pracy-w-ngo-sach/].
• Fraser N. (1997), Justice interruptus. Critical Reflections on ’Postsocialist’Condition, Routledge, London, New York.
• Hipsz N. (2013), O roli kobiet w rodzinie, komunikat z badań CBOS, BS/30/2013.
• Kinowska Z. (2015), Można zakasać rękawy. Aktywność obywatelska kobiet w środowisku lokalnym, ISP PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Kubisa J. (2014), Bunt białych czepków. Analiza działalności związkowej pielęgniarek i położnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Lister R. (1997), Citizenship: Feminist Perspectives, Macmillan, Basingstoke.
• Lister R. (2004), Citizenship and Gender, [w:] The Blackwell Companion to Political Sociology, red. K. Nash, A. Scott, Blackwell Publishing, Oxford and Malden.
• Lister R. (2008), Od intymności do globalności: refleksje nad płciowym wymiarem obywatelstwa, [w:] Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym, red. E. H. Oleksy, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Makowski G. (2014), Socjologiczno-prawne uwarunkowania nieformalnych inicjatyw obywatelskich, [w:] Nieodkryty wymiar III sektora. Wprowadzenie do badań nad nowym społecznikostwem, red. S. Mocek, Collegium Civitas, CAL, Warszawa.
• Marien S., Hooghe M., Quintelier E. (2010), Inequalities in Non-Institutionalised Forms of Political Participation. A Multi-level Analysis of 25 countries, „Political Studies”, 58, s. 187-213.
• Pateman C. (1989), The Disorder of Women, Polity Presss, Cambridge.
• Pluciński P. (2006), Społeczeństwa obywatelskiego koncepcja liryczna. Przyczynek, [w:] Czy społeczny bezruch? O społeczeństwie obywatelskim i aktywności we współczesnej Polsce, red. M. Nowak, M. Nowosielski, Instytut Zachodni, Poznań.
• Plummer K. (2003), Intimate Citizenship. Private Decisions and Public Dialogues, University of Washington Press, Seattle, London.
• Standing G. (2011), The Precariat The New Dangerous Class, London, New York: Bloomsbury Academic.
• Tarkowska E. (2008), Co wiemy i czego nie wiemy o polskiej biedzie, [w:] Co nas łączy, co nas dzieli?, red. J. Mucha, E. Narkiewicz-Niedbalec, M. Zielińska, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• Watson P. (1993), Eastern Europe’s Silent Revolution: Gender, „Sociology”, vol. 27, no. 3, s. 471-487.
• Wnuk-Lipiński E. (2005), Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa.
• Wojciszke B., (red.) (2002), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Załęski P. (2012), Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Žižek S. (1999), Społeczeństwo obywatelskie, fanatyzm i rzeczywistość digitalna – ze Slavojem Žižkiem rozmawia Geert Lovink, „Magazyn Sztuki”, nr 21.