Chrzest jako misterium pieczęci w tradycji pierwszych trzech wieków

• Authors: Mateja Leszek

Title variants

EN

The baptism as the mystery of the seal in the tradition of the first three centuries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje, w jaki sposób w pierwszych trzech wiekach rozumiano chrzest jako misterium pieczęci. Ten aspekt chrztu był już podkreślany we wspólnocie z Qumran, a także w doświadczeniu chrztu Jana Chrzciciela, o czym w I wieku pisał Józef Flawiusz. Ojcowie Kościoła w II i III wieku używają wprost sformułowania pieczęć chrztu. Autor Pasterza Hermasa reprezentujący środowisko Rzymskie oraz Klemens Aleksandryjski uważali, że chrzest w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego pieczętował egzystencjalne wyznanie wiary w Jezusa jako Syna Bożego. Natomiast Tertulian z Kartaginy ukazał szerzej proces wzrostu egzystencjalnej wiary w ramach procedury inicjacji przedchrzcielnej, a także jej dalszy rozwój przygotowujący chrześcijan do przyjęcia chrztu krwi, czyli męczeństwa za wiarę w Jezusa. Chrzest Janowy, czyli chrzest nawrócenia i chrzest krwi były rozumiane przez chrześcijan symbolicznie i stanowiły niejako ramę dla jedynego chrztu, przez nich przyjmowanego.

EN

The article shows how the baptism was understood in the Church of the first three centuries as the mystery of the seal. This aspect of the baptism was emphasized by Qumran community. It was also evident in the experience of the baptism of John the Baptist, what was described in the first century by Flavius Josephus. The Fathers of the Church in the 2nd and 3rd century were using the phrase seal of baptism directly. The author of The Shepherd of Hermas, who represented Roman community and Clement of Aleksandria deemed that the baptism in the name of the Father, and of the Son, and of the Holy Spirit set the seal on the existential confession of faith in Jesus as the Son of God. Tertullian from Carthage described more broadly the process of increase in the existential faith during the pre-baptismal initiation and its further development preparing for the baptism of blood, that is for the martyrdom due to the faith in Jesus. Christians understood the baptism of John the Baptist, that is the baptism of conversion as well as the baptism of blood symbolically, as a frame for the only baptism which they received.

Keywords

PL

wiara; chrzest; inicjacja; katechumenat; Kościół

EN

faith; baptism; initiation; catechumenate; Church

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2019
• Volume: 23
• Issue: 4(58)
• Pages: 121-137

Contributors

author

Mateja Leszek

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1951 (Sources Chrétiennes, 30), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobiercezapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.
• Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1980 (Sources Chrétiennes, 278), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 2, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.
• Ferguson E., Baptism in the Early Church. History, Theology, and Liturgy in the First Five Centuries, Grand Rapids 2009.
• Folkemer L. D., A study of the Catechumenate, „Church History” 15 (1946), s. 286–307.
• Górka B., Struktura inicjacji w tzw. dłuższym zakończeniu Ewangelii Marka (16,9– 20), w: tegoż autora, Kerygma i Ekklesia w kontekście inicjacji, Kraków 2016.
• Haręzga S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.
• Hermas, Pastor, Paris 1968 (Sources Chrétiennes 53), przekł. pol.: Hermas, Pasterz, w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum A. Świderkówna, Kraków 1998 (Biblioteka Ojców Kościoła, 10).
• Johnson M. E., The Rites od Christian Initiation. Their Evolution and Interpretation, Collegeville 2007.
• Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 18, 117, tłum. Z. Kubiak, J. Radożycki, Warszawa 1979.
• Katechumenat i inicjacja chrześcijańska w Kościele starożytnym, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki, M. Ziółkowska, Lublin 2011.
• Łucarz S., Disciplina arcani w „Kobiercach” Klemensa Aleksandryjskiego, w: Disciplina arcani w chrześcijaństwie, red. W. Gajewski, B. Górka, Kraków 2015, s. 75–91.
• Łucarz S., Inicjacja w ujęciu Klemensa Aleksandryjskiego, w: Kondycja chrześcijaństwa dzisiaj a inicjacja chrześcijaństwa starożytności, Gdańsk 2005), s. 105–115 (Christianitas Antiqua. Commentationes, 1).
• Malina A., Ewangelia według św. Marka (1, 1 – 8, 26), cz. 1, Częstochowa 2013.
• Mateja L., Wtajemniczenie w bezgrzeszność w „De paenitentia” Tertuliana, w: Grzech i dyscyplina w kościele antycznym, red. W. Gajewski, Gdańsk 2015, s. 39–50 (Christianitas Antiqua,7).
• Mokrzycki B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa 1983.
• Rękopisy znad Morza Martwego. Qumran – Wadi Murabba’at – Masada, przekł. pol. P. Muchowski, Kraków 1996.
• Tertullianus, De baptismo, Paris 1952 (Sources Chrétiennes, 35), przekł. pol.: Tertulian, O chrzcie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).
• Tertullianus, De paenitentia, Paris 1984 (Sources Chrétiennes, 316), przekł. pol.: Tertulian, O pokucie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula Warszawa 1970 (PSP, 5).
• Tertullianus, De praescriptione, Paris 1957 (Sources Chrétiennes, 46), przekł. pol.: Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).

Identifiers

DOI

10.15633/ps.3509