Deprywacja snu jako metoda leczenia depresji

• Authors: Kurczewska Ewa , Rybakowski Janusz

Title variants

EN

Sleep deprivation as a method in the treatment of depression

• Languages of publication: PL

Abstracts

Istnieje wiele doniesień na temat zaburzeń rytmów dobowych w przebiegu chorób afektywnych. Rytmy okołodobowe dotyczą wydzielania wielu neuroprzekaźników (w tym noradrenaliny, serotoniny, dopaminy) oraz hormonów, które są istotne z punktu widzenia leczenia farmakologicznego w psychiatrii. Chronoterapia polega na kontrolowanej ekspozycji na bodźce środowiskowe, które wpływają na rytmy biologiczne i dają zamierzony efekt terapeutyczny. Najlepiej poznaną metodą chronoterapii jest deprywacja snu (sleep deprivation, SD), która posiada wielokierunkowy mechanizm działania, przynosi szybki efekt przeciwdepresyjny, jest metodą skuteczną, posiada niewiele przeciwwskazań i skutków ubocznych. Niestety bardzo często obserwuje się gwałtowne pogorszenie po epizodzie snu, gdy nie stosuje się metod podtrzymujących efektu terapeutycznego SD. Obecnie najbardziej zalecanym schematem jest łączenie całkowitej deprywacji snu (total sleep deprivation, TSD) z przesunięciem fazy snu (sleep phase advance, SPA), terapią jasnym światłem (bright light therapy, BL, LT) oraz farmakoterapią. Takie postępowanie ma udowodnioną skuteczność krótko- i długoterminową, może mieć korzystny efekt w leczeniu depresji lekoopornej.

EN

There are many reports on the disturbances of circadian rhythms in the course of affective disorders. Circadian rhythms influence secretion of many neurotransmitters (including norepinephrine, serotonin, dopamine) and hormones, which are important from the point of view of pharmacological treatment in psychiatry. Chronotherapy involves controlled exposure to environmental stimuli that affect biological rhythms and produce an intended therapeutic effect. Best known method of chronotherapy is sleep deprivation (SD), which has a multidirectional mechanism of action and provides a fast antidepressant effect. It is an effective method, has few contraindications and side effects. Unfortunately, very often observed rapid deterioration after an episode of sleep when it is not used methods of supporting SD therapeutic effect. Currently, the most recommended schedule is to combine total sleep deprivation (TSD), sleep phase advance (SPA), bright light therapy (BL, LT) and pharmacotherapy. Such a procedure has proven the effectiveness of short-term and long-term, can have a beneficial effect in the treatment of drug-resistant depression

Keywords

PL

chronoterapia; deprywacja snu; depresja

EN

chronotherapy; sleep deprivation; depression

• Publisher: Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
• Journal: Acta Medicorum Polonorum
• Year: 2019
• Volume: 9
• Issue: 1-2
• Pages: 72-82

Dates

published

2020-01-15

printed

2019-12-30

Contributors

author

Kurczewska Ewa

• Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

author

Rybakowski Janusz

• Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

References

• Arendt J., Melatonin and human rhythms, “Chronobiology International” 2006, t. 23, s. 21-37.
• Barbini B., Benedetti F., Colombo C. I in., Dark therapy for mania: a pilot study, “Bipolar Disorder” 2005, t. 7, s. 98-101.
• Benedetti F., Barbini B., Campori E., Fulgosi M.C., Pontiggia A., Colombo C., Sleep phase advance and lithium to sustain the antidepressant effect of total sleep deprivation in bipolar depression: new findings supporting the internal coincidence model? “J. Psychiatr. Res.” 2001, t. 35, s. 323-329.
• Benedetti F., Colombo C., Barbini B., Campori E., Smeraldi E., Ongoing lithium treatment prevents relapse after total sleep deprivation, “J. Clin. Psychopharmacol.” 1999, t. 19, s. 240-245.
• Benedetti F., Dallaspezia S., Fulgosi M.C., Barbini B., Colombo C., Smeraldi E., Phase advance is an actimetric correlate of antidepressant response to sleep deprivation and light therapy in bipolar depression, “Chronobiology International” 2007, t. 24, s. 921-937.
• Benedetti F., Zanardi R., Colombo C., Smeraldi E., Worsening of delusional depression after sleep deprivation: case reports, “J. Psychiatr. Res.” 1999, t. 33, s. 69-72.
• Castañeda T.R., de Prado B.M., Prieto D., Mora F., Circadian rhythms of dopamine, glutamate and GABA in the striatum and nucleus accumbens of the awake rat: modulation by light, “J. Pineal. Res.” 2004, t. 36, s. 177-185.
• Challet E., Minireview: Entrainment of the suprachiasmatic clockwork in diurnal and nocturnal mammals, “Endocrinology” 2007, t. 148, s. 5648-5655.
• Chiarugi V., Della pazzia in genere, e in ispecie. Trattato medico analitico con una centuria di osservazioni. Firenze 1794, English translation (George Mora): On Insanity and Its Classification (1793–1794), Canton (MA) 1987.
• Corsi-Cabrera M., Sánchez A.I., del-Río-Portilla Y., Villanueva Y., Pérez-Garci E., Effect of 38 h of total sleep deprivation on the waking EEG in women: sex differences, “Int. J. Psychophysiol.” 2003, t. 50, s. 213-224.
• Dmitrzak-Węglarz M., Pawlak J., Geny centralnego zegara biologicznego w zaburzeniach afektywnych jedno i dwubiegunowych, „Psychiatria Via Medica” 2010, t. 7, s. 151-160.
• Dopierała E., Ferensztajn-Rochowiak E., Chłopocka-Woźniak M. Rybakowski J., Całkowita deprywacja snu z przesunięciem cyklu sen-czuwanie w terapii depresji lekoopornej, „Farmakoterapia, Psychiatria i Neurologia” 2015, t. 31, s. 207-219.
• Dopierała E., Rybakowski J., Deprywacja snu jako metoda chronoterapii w leczeniu depresji, „Psychiatria Polska” 2015, t. 49, s. 423-433.
• Giedke H., Schwarzler F., Therapeutic use of sleep deprivation in depression, “Sleep Medicine Review” 2002, t. 6, s. 361-377.
• Giedke H., Wormstall H., Haffner H.T., Therapeutic sleep deprivation in depressives, restricted to the two nocturnal hours between 3: 00 and 5: 00, “Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry” 1990, t. 14, s. 3747.
• Gillin J.C., The sleep therapies of depression, “Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry” 1983, t. 7, s. 351-364.
• Gonzalez R., The relationship between bipolar disorder and biological rhythms, “J. Clin. Psychiatry” 2014, t. 75, s. 323-331.
• Gonzalez M. M , Aston-Jones G., Circadian regulation of arousal: role of the noradrenergic locus coeruleus system and light exposure, “Sleep” 2006, t. 29, s. 1327-1336.
• Hastings M.H., Maywood E.S., Reddy A.B., Two decades of circadian time, “J. Neuroendocrinol.” 2008, t. 20, s. 812-819.
• Haus E., Chronobiology in the endocrine system, “Adv. Drug Deliv. Rev.” 2007, t. 59, s. 985-1014.
• Hermida R.C., Ayala D.E., Portaluppi F., Circadian variation of blood pressure: the basis for the chronotherapy of hypertension, “Adv. Drug Del. Rev.” 2007, t. 59, s. 904-922.
• Kametami H., Kawamura H., Circadian rhythm of cortical acetylcholine release as measured by in vivo microdialysis in freely moving rats, “Neurosci. Lett.” 1991, t. 132, s. 263-266.
• Kelly G., Body temperature variability (part 1): A review of the history of body temperature and its variability due to site selection, biological rhythms, fitness, and aging, “Altern. Med. Rev.” 2006, t. 11, s. 278-293.
• Kripke D. F., Photoperiodic mechanisms for depression and its treatment, [w:] Biological Psychiatry 1981, C. Struwe, B. Jansson (red.), Amsterdam 1981, s. 1249-1252.
• Loving R. T., Kripke D. F., Shuchter S. R., Bright light augments antidepressant effects of medication and wake therapy, “Depress. Anxiety” 2002, t. 16, s. 1-3.
• Neumeister A., Goessler R., Lucht M., Kapitany T., Bamas C., Kasper S., Bright light therapy stabilizes the antidepressant effect of partial sleep deprivation. "Biological Psychiatry" 1996, t. 39, s. 16-21.
• Pflug B., Tolle R., Therapy of endogenous depression using sleep deprivation. Practical and theoretical consequences, “Nervenarzt.” 1971, t. 42, s. 117-124.
• Pflug B., Tolle R., Disturbance of the 24-hour rhythm in endogenous depression and the treatment of endogenous depression by sleep deprivation. "International Pharmacopsychiatry" 1971, t. 6, s. 187-196.
• Reinoso-Suarez F., de Andres I., Rodrigo-Angulo M.L., Garzon M., Brain structures and mechanisms involved in the generation of REM sleep, “Sleep Medicine Review” 2001, t. 5, s. 63-77.
• Rybakowski J. K., Dmitrzak-Weglar M., Kliwicki S., Hauser J., Polymorphism of circadian clock genes and prophylactic lithium response, “Bipolar Disord.” 2014, t. 16, s. 151-158.
• Steinberg H., Hegerl U., Johann Christian August Heinroth on sleep deprivation as a therapeutic option for depressive disorders, “Sleep Medicine” 2014, t. 15, s. 1159-1164.
• Sydor L., Wpływ pozbawienia snu na obraz kliniczny i niektóre parametry neurofizjologiczne psychogennych zespołów depresyjnych, „Psychiatria Polska” 1985, t. 19, s. 285-290.
• Sydor L., Strzyżewski W., Kapelski Z., Rajewski A., Pozbawienie snu w leczeniu endogennych zespołów depresyjnych, „Psychiatria Polska” 1978, t. 12, s. 365-374.
• Telger K., Tolle R., Fischer H., Repeating antidepressive sleep deprivation therapy (partial sleep deprivation), “Psychiatr Prax.” 1990, t. 17, s. 121-125.
• Vogel G.W., Vogel F., Mc Abee R.S., Thurmond A.J., Improvement of depression by REM sleep deprivation, new findings and a theory, “Archives of General Psychiatry” 1980, t. 37, s. 247-253.
• Wehr T., Effects of wakefulness and sleep on depression and mania, [w:] Sleep and Biological Rhythms: Basic Mechanisms and Applications to Psychiatry, Mountplaisir J., Godbout R. (red.). Oxford 1990, s. 42-86.
• Wehr T. A., Sack D. A., Norman E., Sleep reduction as a final common pathway in the genesis of mania, “American Journal of Psychiatry” 1987, t. 144, s. 201-204.
• Wehr T. A., Wirz-Justice A., Goodwin F. K , Duncan W., Gillin J. C., Phase advance of the circadian sleep-wake cycle as an antidepressant, “Science” 1979, t. 206, s. 710-713.
• Wehr T. A., Turner E. H., Shimada J. M. I in., Treatment of rapidly cycling bipolar patient by using extended bed rest and darkness to stabilize the timing and duration of sleep, “Biological Psychiatry” 1998, t. 43, s. 822-828.
• Wirz-Justice A., Benedetti F., Terman M., Chronotherapeutics for affective disorders. A clinician’s manual for light and wake therapy, Basel 2013.
• Wirz-Justice A., Van den Hoofdakker R.H., Sleep deprivation in depression: what do we know, where do we go? “Biological Psychiatry” 1999, t. 46, s. 445-453.
• Wu J. C., Bunney W. E., The biological basis of an antidepressant response to sleep deprivation and relapse: review and hypothesis, “American Journal of Psychiatry” 1990, t. 147, s. 14-21.
• Wu J. C., Kelsoe J. R., Schachat C., Bunney B. G., DeModena A., Golshan S., Gillin J. C., Potkin S. G., Bunney W. E., Rapid and sustained antidepressant response with sleep deprivation and chronotherapy in bipolar disorder. "Biological Psychiatry" 2009, t. 66, s. 298-301.
• Yujnovsky I., Hirayama J., Doi M. i in., Signaling mediated by the dopamine D2 receptor potentiates circadian regulation by CLOCK:BMAL1, “Proc. Natl. Acad. Sci. USA” 2006, t. 103, s. 6386-6391

Identifiers

DOI

doi.org/10.20883/amp.2019/5