Świetliczarce w sukurs. O badaniu leksyki „źle obecnej” w słownikach języka polskiego

• Authors: Duda Henryk

Title variants

EN

In aid of świetliczarka (‘a day-care room supervisor’). On researching ‘badly represented’ lexis in Polish dictionaries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W języku polskim w kraju nie używa się rzeczownika świetliczarka ‛kierowniczka, pracownica świetlicy – instytucji wychowawczej’. Tę postać znają Polacy na emigracji, m.in. w Wielkiej Brytanii i USA. Jej krajowym odpowiednikiem jest świetliczanka. Zastosowanie wyszukiwarek internetowych pozwala autorowi artykułu pokazać, że rzeczownik świetliczarka ma starszy rodowód niż świetliczanka. Analiza użycia dubletu świetliczarka : świetliczanka pozwala przyjąć, że do eliminacji świetliczarki z polszczyzny krajowej mogły przyczynić się czynniki pozajęzykowe – rzeczownik kojarzył się z realiami II Rzeczypospolitej i Armią Polską na Zachodzie. W świetle przeprowadzonej analizy zastosowanie w badaniach lingwistycznych nowych metod gromadzenia danych leksykalnych wydaje się bardzo obiecujące.

EN

In Poland, in contemporary Polish ‘a supervisor, an employee of a day-care room, which is an educational institution’ is referred to as świetliczanka (a day-care supervisor). Nevertheless, a slightly different word describing the same profession (świetliczarka) is used by part of Polish emigrants based in various countries, including the United Kingdom and the United States of America. Employing Internet search engines, the author managed to demonstrate that the noun świetliczarka originated earlier than świetliczanka. However, analysis of applications of the doublet świetliczarka : świetliczanka allows one to presume that the former was eliminated from the Polish language used in Poland possibly due to extra-linguistic factors, as this noun was associated with both the reality of the Second Polish Republic and the Polish Armed Forces in the West. In the light of the conducted analysis, applying new methods of collecting lexical data seems to be extremely promising in linguistic research.

Keywords

PL

leksykografia; lingwochronologia; życie wyrazów; dublety słowotwórcze; leksyka „źle obecna”

EN

lexicography; linguistic chronology; life of words; word formation doublets; ‘badly represented’ lexis

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2021
• Volume: XXIII/3
• Pages: 217–238

Contributors

author

Duda Henryk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II